Morgunblaðið - 18.10.2007, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 2007 19
Heimsóknavinir
Rauði krossinn í Mosfellsbæ auglýsir eftir sjálfboða-
liðum í heimsóknaþjónustu.
Markmið verkefnisins er að rjúfa einsemd og félagslega
einangrun fólks. Boðið er uppá hefðbundnar heimsóknir
inná einkaheimili en einnig heimsóknir á stofnanir.
Sjálfboðaliðar þurfa að hafa áhuga á mannlegum sam-
skiptum og skuldbinda sig til að heimsækja gestgjafa
sinn reglulega í samræmi við samkomulag þeirra á milli.
Nánari upplýsingar í síma 565 2425
og á raudikrossinn.is
styrkir þetta verkefni
Eftir Steinunni Ólínu
Þorsteinsdóttur
steinunnolina@mbl.is
Á TÓNLEIKUM Sinfóníuhljóm-
sveitar Íslands í Háskólabíói kl.
19.30 í kvöld verður frumflutt ein-
leiksverk fyrir altsaxófón og sinfón-
íuhljómsveit sem ber nafnið Rætur.
Höfundur verksins er Veigar Mar-
geirsson tónskáld sem hefur um
árabil starfað í Los Angeles.
Morgunblaðið hringdi í Veigar til
að grennslast fyrir um tilurð verks-
ins sem og samstarf hans við Sigurð
Flosason saxófónleikara sem mun
frumflytja verkið með hljómsveit-
inni. Það er kannski eðlilegt að
byrja á því að spyrja Veigar hvaða
þýðingu það hafi fyrir hann að frum-
flytja verk á Íslandi.
„Það hefur mikla þýðingu fyrir
mig að láta til mín taka á Íslandi,“
segir Veigar. „Það er bara partur af
því að vera Íslendingur. Ég held að
svo sé um marga Íslendinga sem
eru búsettir og starfa í útlöndum.“
Nafnið gefur til kynna að hér sé
um einhverskonar óð til Íslands að
ræða. Er það svo, eða ertu að gera
upp sakirnar við gamla landið?
„Nei, þetta er alls ekki uppgjör,
ég held að það sé nú nærri lagi að
kalla þetta óð til Íslands. Þar er ég
fæddur og þangað liggja mínar ræt-
ur. En tilurð verksins var sú að
sumarið 2006 kom Sigurður Flosa-
son að máli við mig og bað mig að
semja fyrir sig konsert. Hann lagði
upp tvær forsendur; að íslensk þjóð-
lög væru hluti af efniviðnum og að
hann hefði tækifæri til að takast á
við bæði spuna og skrifað efni með
hljómsveitinni.“
Þú hefur sagt að þig hafi lengi
langað til að vinna með íslensku
þjóðlögin, hvað er það sem heillar
þig helst við þá tónlist?
„Það er kannski hvað hún er
barnsleg, einföld og hrá. Íslensk
þjóðlagatónlist er mikið byggð á ein-
söng og tvísöng og ef við berum
hana saman við tónlist nágranna
okkar í Skandinavíu eða á Írlandi
eða Englandi er okkar tónlist öllu
frumstæðari.
Yrkisefnið er oft í þyngri kant-
inum, til dæmis eins og í ljóðinu al-
kunna Sofðu unga ástin mín, sem er
einmitt uppistaða í einum kafla
verksins.
Íslensk þjóðlagatónlist hefur oft
heldur dökkan tón, kannski ofurlítið
þunglyndislegan.“
Veigar skoðaði mikið magn af lög-
um til að finna heppilegan efnivið.
Hann segir að af nægu hafi verið að
taka þar sem Íslendingar eigi mikl-
ar gersemar í þjóðlagakistu sinni.
Honum fannst þó mikilvægt að vera
trúr uppruna þjóðlaganna og segir
að í sumum tilfellum hafi nánast um
útsetningu verið að ræða.
Þetta er ekki í fyrsta skipti sem
þið Sigurður Flosason vinnið saman.
Þið spiluðuð báðir með stórsveitinni,
ekki satt?
„Jú, og leiðir okkar hafa oft legið
saman áður og mér finnst alveg ein-
staklega gaman að vinna með Sig-
urði. Hann er alveg frábær tónlist-
armaður.
Þrátt fyrir sameiginlegan bak-
grunn okkar Sigurðar í djasstónlist
ákváðum við að gera þetta ekki að
djasstónverki, þó spuni komi mikið
við sögu í einleiksröddinni. Engin
rytmasveit er notuð, heldur gegnir
hljómsveitin sjálf því hlutverki.
Hugmyndin er að hljómsveitin og
spuninn mætist milliliðalaust. En að
vissu leyti er verkið rammi utan um
spuna Sigurðar, samið með hans
spunarödd í huga. “
Segðu mér eitt að lokum. Ég
hlustaði á frábærar útsetningar eftir
þig í Hollywood Bowl í sumar á tón-
leikum hjá Jamie Cullum en ég veit
að þú varst eitthvað að sýsla í Prag
– ertu nokkuð kominn í fjárfesting-
arbransann?
„Nei,“ segir Veigar og hlær. „Ég
kom nýverið á fót hálfgerðum
gagnagrunni til að auðvelda við-
skiptavinum mínum að nálgast tón-
listina mína. Þá tónlist tók ég alla
upp í Prag. Kröfurnar í mínu fagi
um aðgengi og hraða í vinnslu eru
orðnar svo miklar að nauðsynlegt er
að hafa aðgengilegt safn fyrir nú-
verandi viðskiptavini sem og nýja
aðila sem sækjast eftir verkum mín-
um.“
Þú ert semsagt búinn að opna
banka – tónlistarbanka?
„Já, það má segja það. Að vísu
getur ekki hver sem er lagt inn en
allir geta fengið lán hjá mér.“
Rætur Veigars
Margeirssonar
Rætur Veigar Margeirsson og Sigurður Flosason skoða konsertinn.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Á HVÍTMÁLUÐUM veggjum Gall-
erís Ágústs má nú sjá verk Huldu
Stefánsdóttur. Þau dreifast óreglu-
lega um sýningarrýmið og eru mis-
stór og af ýmsum toga: ljósmyndir,
ljósrit, ljósgeislar (úr myndvarpa)
eða myndbandsverk, málverk á ál-
plötu, tré, pappír eða striga. Sýn-
ingin ber yfirskriftina „Hlutlaus. Á
hreyfingu“.
Rými gallerísins er mikilvægur
hluti af sýningunni þar sem hér er
um innsetningu að ræða. Listamað-
urinn vekur m.a. athygli á innsetn-
ingarforminu sem slíku: sviði og at-
höfn þar sem hlutir eru settir
tímabundið inn í rými gallerísins,
svo úr verður merkingarsamspil og
nýtt listrænt samhengi.
Einn þáttur sýningarinnar lýtur
að sjón- eða skynrænni rannsókn
sem tengist hverfulleika, hreyfingu
og afstæði sjónarhornsins. Lista-
maðurinn veltir fyrir sér eigin-
leikum fölra eða grárra lita, svo-
nefndra „hlutlausra“ tóna, og leggur
litinn varlega á flötinn og ber saman
ólíka litatóna, efni, áferð. Hún skoð-
ar einnig mismunandi aðferðir við að
leggja lit, ekki bara í málverki held-
ur t.d. í vélrænni ljósritun á pappír
eða í gegnum skráningu myndavélar
á ljósi. Með myndbandsverkunum
minnir hún á hvernig ljósgeislar sól-
arinnar falla á hluti og breyta ásýnd
þeirra, þ.á m. lit, þó að dagsljósið í
verkinu sé auðvitað umritað yfir á
rafrænt form og því svo varpað á
vegg. Með þessu beinir hún jafn-
framt athyglinni að veggjum gall-
erísins sem mikilvægum hluta af
heildarinnsetningunni – og að sýn-
ingarrýminu sjálfu.
Innsetningin felur í sér athygl-
isverðar vangaveltur – sem mættu
þó vera markvissari og áræðnari –
um mögulegt „hlutleysi“ í lit og þá
ekki síst hins hvíta sýningarrýmis.
Einstök verk eru óhlutbundin eða
afstrakt en um leið er rýmið sjálft í
vissum skilningi eða orðaleik „hlut-
bundið“ – og því ekki „hlutlaust“
(eða án hlutar) líkt og ósýnilegur
bakgrunnur, heldur er það virkur og
sýnilegur hluti innsetningarinnar.
Hlutir/verk og rými bindast saman í
merkingarheild sem er á stöðugri
„hreyfingu“ í tengslum við ferðalag
sýningargesta um gallerírýmið og
hughrif sem þetta tiltekna, tíma-
bundna samhengi getur vakið.
Merkingarsamspil
MYNDLIST
Gallerí Ágúst
Til 10. nóvember 2007. Opið mi.-lau. kl.
12-17 og eftir samkomulagi. Ókeypis að-
gangur.
Hlutlaus. Á hreyfingu – Hulda Stef-
ánsdóttir
Anna Jóa
Morgunblaðið/Frikki
Hlutlaus á hreyfingu „Innsetningin felur í sér athyglisverðar vanga-
veltur,“ segir gagnrýnandi í umfjöllun sinni.
FYRIRGEFNING syndanna, fyrsta
skáldsaga Ólafs Jóhanns Ólafssonar,
er komin út í Hollandi í þýðingu Mie-
beth van Horn.
Gagnrýni í hollenskum fjölmiðlum
er almennt jákvæð. Ólafur er sagður
hafa góða frásagnargáfu og koma vel
til skila kaldri, hatursfullri persónu
Péturs Péturssonar. Lesandinn er
sagður finna fyrir þrúgandi sekt-
arkenndinni sem yfirtekur líf Péturs
eftir leyndardómsfullan atburð sem
hann átti hlutdeild í sem ungur mað-
ur.
Aletta Schweigmann-Snoekc skrif-
ar í dagblaðið Leeuwarder Courant
og segir að Ólafi takist vel að skapa
spennu og eftirvæntingu með því að
gefa upp aðeins lítið í einu um hinn
örlagaríka atburð. Þannig verði
spurningin um hvað raunverulega
gerðist stöðugt áleitnari. Ólafi Jó-
hanni takist vel að svara þeirri
spurningu í spennandi sögu.
Í kynningu tímaritsins Camé á
bókinni segir að í Fyrirgefningu
syndanna takist Ólafi Jóhanni að
draga smám saman upp mynd af
leyndardómsfullri fortíð aðalpersón-
unnar á þann hátt að sagan endi í
fáguðum hápunkti í stígandi atburða-
rás.
Ræður vel við verkefnið
Lies Schut, gagnrýnandi dagblaðs-
ins De Telegraaf, segir í upphafi um-
sagnar sinnar að Ólafur Jóhann sé
þúsundþjalasmiður; hann starfi sem
aðstoðarforstjóri hjá Time Warner á
daginn, þar sem milljónasamningar
séu gerðir, en bregði sér í líki hins
einmana rithöfundar á morgnana og
skrifi þá verðlaunasögur.
Hún segir Ólaf Jóhann vinna sam-
kvæmt vel þekktri aðferð – maður
fer yfir líf sitt og endursegir minn-
ingar sínar. Hins vegar ráði hann
einstaklega vel við það; láti uppi at-
riði um veigamikið leyndarmál með
þeim hætti að lesandinn sé hrifinn
inn í heim sama svartnættis, haturs
og kulda sem þjakar aðalpersónu
sögunnar. Lies Schut segir Ólaf Jó-
hann skrifa frábærlega um persónu
sem byggt hafi rammgerða múra í
sálarlífi sínu en á bak við leynist brot-
hættur maður
Dagblaðið Trouw birtir langan
dóm eftir Harriet Salm. Hún segir
Ólaf Jóhann vera Íslending sem búi í
New York, líkt og aðalpersónan í
sögunni, en vonar að þar með sé sam-
líkingu þeirra lokið, þar sem Pétur
Pétursson sé kaldlyndur, háðskur
gamall maður sem líti til baka á mis-
heppnað líf sitt.
Í gangrýninni segir að allt frá
fyrstu blaðsíðu sé ljóst hvar rætur
óhamingju aðalpersónunnar liggi.
Hins vegar séu ekki látin uppi nema
lítil brot í einu af válegum atburði,
þannig að heildarmyndin sé ekki ljós
fyrr en í lokin. Í gagnrýninni segir að
ætla mætti að ást, svik og hefnd væri
undirstaða fyrir góða spennusögu,
sem sé þó ekki rétta skilgreiningin á
bókinni. Fyrirgefning syndanna fjalli
raunverulega um eitthvað allt annað:
hún sýni hvernig sektarkennd geti
eitrað og eyðilagt líf manneskju.
Ólafur Jóhann er sagður hafa góða
frásagnargáfu og finna megi margar
tilvísanir í norrænan uppruna hans –
sagan andi dimmu og köldu. Snjall
endir sögunnar sé jafn kaldhæðinn
og aðalpersónan.
Gangrýnandi vikuritsins Veronica
gefur Fyrirgefningu syndanna fjórar
stjörnur og segir að sterk uppbygg-
ing og frásagnarstíll Ólafs Jóhanns
fái lesandann til að finnast hann vera
jafnþjáður af sektarkennd og að-
alpersónan.
Fágaður hápunktur
í stígandi atburðarás
Ólafur Jóhann Ólafsson
Fyrirgefning syndanna komin út í Hollandi
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn