Morgunblaðið - 15.11.2007, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913 312. TBL. 95. ÁRG. FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2007 LANDSPRENT EHF. mbl.is
Leikhúsin í landinu
Komdu í leikhús
>> 48ÞRIÐJA KYNSLÓÐ
ÁRNI MATTHÍASSON GERIR ÚTTEKT Á
NÝJUSTU SÍMATÆKNINNI >> VIÐSKIPTI
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
EF fram fer
sem horfir verða
öll heimili í land-
inu komin með
háhraðanetteng-
ingu fyrir lok
næsta árs. Hjá
Fjarskiptasjóði
er nú verið að
leggja lokahönd á
útboðsgögn fyrir
þau svæði þar
sem talinn er markaðsbrestur, þ.e.
þar sem fjarskiptafyrirtæki á mark-
aði sjá sér ekki hag í eða fært að
veita þjónustu. Samkvæmt upplýs-
ingum blaðamanns er stefnt að því
að auglýsa útboðið upp úr næstu
mánaðamótum. Ekki liggur enn ljóst
fyrir hversu stór útboðssvæðin
verða, þ.e. hvort boðin verða út færri
og stærri svæði eða fleiri og minni.
Samkvæmt markmiðum fjar-
skiptaáætlunar samgönguráðherra
2005-2010, sem samþykkt var á Al-
þingi árið 2005 var gert ráð fyrir að
allir landsmenn ættu að njóta há-
hraðatengingar og stefnt að því að
þeir sem óskuðu fengju aðgang fyrir
lok þessa árs. Eftir því sem blaða-
maður kemst næst hefur þetta hins
vegar tafist sökum þess að meiri
vinna reyndist að kortleggja þjón-
ustuþörfina en ráð hafði verið fyrir
gert, en sú vinna er m.a. unnin í nánu
samstarfi við sveitarfélögin í landinu.
Um milljarður eftir af Símapen-
ingunum til háhraðaverkefnis
Að sögn Jóhannesar Tómassonar,
upplýsingafulltrúa samgöngu-
ráðuneytisins, eru á bilinu 10-12 fjar-
skiptafyrirtæki hérlendis sem þjóna
vilja háhraðaóskum landsmanna á
markaðsforsendum. Segir hann
þessi fyrirtæki hafa áform um að
þjónusta um 99% heimila í landinu,
en 1% heimila eða alls um þúsund
heimili, heyra undir svæði þar sem
talinn er markaðsbrestur og þar
kemur Fjarskiptasjóður inn í mynd-
ina.
Eins og kunnugt er ákvað rík-
isstjórnin haustið 2005 að verja 2,5
milljörðum króna af söluverði Sím-
ans til þess að byggja upp far-
símakerfi og háhraðatengingar á
landsbyggðinni auk þess að koma á
stafrænu sjón- og hljóðvarpi. Miðað
við þau verkefni sem Fjarskiptasjóð-
ur er þegar búinn að kosta á sviði
farsímakerfisins og dreifingu út-
varps- og sjónvarpssendinga um
gervihnött er þegar búið að nota eða
eyrnamerkja 1,5 milljarða króna af
Símapeningunum, þannig að gera
má ráð fyrir að um milljarður sé eftir
til að kosta háhraðaútboðið.
Háhraða-
net fyrir
alla 2008
Fjarskiptasjóður er
að leggja lokahönd
á útboðsgögnin
Háhraðanet Fyrir
alla landsmenn.
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
ERLEND lántaka heimilanna í landinu hefur
færst gríðarlega í vöxt á undanförnum þremur ár-
um og var í september komin í 108 milljarða króna
en aukningin á fyrstu níu mánuðum ársins nam
57,6%. Af þessum 108 milljörðum fóru 25,2 millj-
arðar til íbúðalána. Skýringin á áhuga heimilanna
á erlendum lánum er einföld: þessi lán bera lægri
vexti en innlendu lánin.
Erlendu lánin eru óverðtryggð en nær öll lán
sem fólk tekur til fasteignakaupa hér á landi eru
verðtryggð. Sá sem tekur erlent lán til íbúðakaupa
greiðir í dag 4-5,5% nafnvexti, en sá sem tekur
venjulegt íbúðalán hjá bönkunum greiðir hins veg-
ar um 12% vexti þegar tekið hefur verið tillit til
vaxta og verðtryggingar.
Athyglisvert er að skoða samanburð á óverð-
tryggðum erlendum húsnæðislánum sem Glitnir
er að bjóða. Ef þetta lán er tekið í íslenskum krón-
um ber það 15,75% vexti. Ef lánið er hins vegar
tekið í erlendri mynt er það með 5,67% vöxtum.
Hafa ber hins vegar í huga í þessu samhengi að
talsverð gengisáhætta fylgir erlendu lánunum.
Sveiflur á gengi krónunnar geta vissulega leitt til
þess að höfuðstóll lánsins lækki, en þær geta einn-
ig leitt til hækkunar á höfuðstól og þar með þyngri
greiðslubyrðar. Til dæmis má nefna að gengi
krónunnar var mjög sterkt í lok árs 2005 en nokkr-
um vikum síðar fór það að falla og féll á tveimur
mánuðum um 28%. | 14
Erlend lán heimilanna eru
komin í 108 milljarða króna
Heildarupphæð erlendra lána hækkaði um 57,6% á fyrstu níu mánuðum ársins
EINBEITINGIN skín úr hreyf-
ingum Bríetar, Helgu Bjarkar og
Heiðbjartar þegar þær æfa sig af
kappi á ísnum. Enda mikið í húfi
þar sem Norðurlandamót í list-
hlaupi á skautum verður haldið á
Íslandi í febrúar á næsta ári. Stelp-
urnar eru í Skautafélagi Reykjavík-
ur og keppa í Novice-flokki, sem er
flokkur unglinga upp í 14 ára, og
eiga allar möguleika á að keppa á
Norðurlandamótinu. Íslendingar
geta sent þrjá skautara í þessum
flokki og er keppnin hörð þar sem
fjórtán stúlkur keppa um þau sæti.
Þarna eru sannkallaðar prins-
essur á ferð og af tilburðunum að
dæma er viðbúið að þær séu skauta-
drottningar framtíðarinnar. Morgunblaðið/Ómar
Fagleg
tilþrif
á ísnum
Glæsilegar prinsessurnar eru skautadrottningar framtíðarinnar
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
NÝTT félag þriggja sveitarfélaga
um orkuauðlindir á Suðurnesjum
hefur verið í undirbúningi undanfar-
ið og stofnun þess verður að öllum
líkindum tilkynnt fyrir hádegi í dag.
Það eru sveitarfélögin Grindavík,
Hafnarfjörður og Vogar sem hafa átt
í viðræðum en með stofnun félagsins
má segja að þau séu að snúa bökum
saman og slíðra sverðin í deilum sem
hafa staðið yfir um jarðhitaréttindi.
Vinnuheiti félagsins er Suðurlindir
Nýtt félag um orkuauðlindir í
undirbúningi á Suðurnesjum
Ólafur stjórnvöld hafa gefið bæjar-
félaginu langt nef en hann kynnti
jafnframt mótvægisaðgerðir þar
sem markaðssetningu verður beint
að fyrirtækjum „sem þurfa orku og
landsvæði“, en að hans mati koma ál-
ver ekki til greina. M.ö.o. vill Grinda-
víkurbær ráða því í hvað orka af
svæði bæjarins fer.
Nýja orkuauðlindafélagið getur
styrkt stöðu Grindavíkurbæjar tölu-
vert, sem og hinna sveitarfélaganna,
og um leið munu orkufyrirtæki þurfa
að ná samningum við nýja félagið um
mögulegar framkvæmdir.
og mun það ráða yfir meirihluta
framtíðarvinnslusvæðis fyrir háhita
á Suðurnesjum. Orkuauðlindirnar
verða því alfarið í opinberri eigu.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins nýtur félagið víðtæks, póli-
tísks stuðnings í sveitarfélögunum,
frá fulltrúum allra flokka.
Orkufyrirtæki semji við félagið
Talsverðar óánægju hefur gætt í
Grindavík þar sem bæjarfélagið hafi
orðið útundan í mótvægisaðgerðum
ríkisstjórnarinnar eftir niðurskurð
þorskkvóta og kom það m.a. fram í
máli Ólafs Ö. Ólafssonar, bæjar-
stjóra Grindavíkurbæjar, á þingi
Sambands sveitarfélaga á Suður-
nesjum sl. laugardag.
Í samtali við Víkurfréttir sagði
Í HNOTSKURN
» Sveitarfélögin Grindavík,Hafnarfjörður og Vogar
hafa átt í viðræðum um stofn-
un félagsins.
» Með því snúa þau bökumsaman og slíðra sverðin í
deilum.
REIKNA má með því að á næstunni verði ein-
hver lækkun á verði fasteigna „á erfiðari sölu-
stöðum“, segir Jón Guðmundsson hjá Fast-
eignamarkaðnum, en breytingar á íbúðalána-
vöxtum og ummæli forsætisráðherra hafa orðið
til þess að dregið hefur úr eftirspurn eftir fast-
eignum. Talið er að erfiðast verði að selja íbúðir
sem standa við ystu mörk byggðarlaga. „Menn
spá því að þegar komið verður fram undir 2009
verði fasteignaverð í sömu krónutölu og í árs-
byrjun 2007,“ segir Jón. | 4
Einhver lækkun á
„erfiðum sölustöðum“