Morgunblaðið - 11.12.2007, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
AKUREYRI
Fljótsdalur | Sunnudaginn 16. des-
ember nk. verður Aðventa Gunnars
Gunnarssonar lesin í heild sinni á
skrifstofu skáldsins á Skriðu-
klaustri.
Árið 2005 var tekinn upp sá siður
að lesa söguna í heild sinni og er
það fastur hópur sem sækir þessa
kyrrðarstund fjarri ys og þys jóla-
undirbúningsins. Vala Þórsdóttir
leikkona, dóttir fyrrverandi bús-
stjóra á Skriðuklaustri, las söguna
árið 2005. Í fyrra var það Birgitta
Birgisdóttir, leikkona og barna-
barnabarn skáldsins, sem las. Í ár
er það rithöfundurinn Þórarinn
Eldjárn sem les. Lesturinn fer fram
við kertaljós og arineld á Skriðu-
klaustri og hefst lesturinn kl. 13.30
og tekur um það bil þrjár klukku-
stundir með hléum. Kaffi og
jólasmákökur eru í boði Klaust-
urkaffis og aðgangur er ókeypis.
Þórarinn Eldjárn
les Aðventu á
Skriðuklaustri
AUSTURLAND
Fáskrúðsfjörður | Fjörugt var á
jólamarkaði sem haldinn var í fé-
lagsheimilinu Skrúð á Fáskrúðs-
firði nú á dögunum. Handverksfólk
af Suðurfjörðum bauð upp á margs
konar varning sem það hefur unnið
á undanförnum mánuðum. Þarna
var að finna nytsamlega hluti og
allskyns kökur og tertur til að kæta
bragðlaukana fyrir jólin. Sungin
voru jólalög og kveikt á fyrsta að-
ventukertinu. Konur úr handverks-
hópnum seldu svo kaffi, súkkulaði
og vöfflur með rjóma og rennur
ágóðinn af kaffisölunni til Rauða
krossins, sem einnig naut ágóða af
sölubás sem ungir Fáskrúðsfirð-
ingar voru með á staðnum.
Höndlað með
jólavarning á
Fáskrúðsfirði
Eftir Albert Kemp
Fáskrúðsfjörður | Dvalarheimilið
Uppsalir á Fáskrúðsfirði er tuttugu
ára um þessar mundir. Hreppsnefnd
Búðahrepps fór að huga að byggingu
íbúða fyrir eldri borgara sveitarfé-
lagsins árið 1981. Þá var samstarf á
milli Alþýðubandalagsins og sjálf-
stæðismanna í hreppsnefnd og í odd-
vitastól sat Þorsteinn Bjarnason. Var
nýtt dvalarheimili tekið í notkun
1987. Forstöðukona var ráðin Pálína
Ósk Bragadóttir, sem enn veitir
heimilinu forstöðu. Það hefur nú ver-
ið stækkað um helming með tilkomu
hjúkrunarrýmis. Boðið var til afmæl-
isveislu þar sem flutt voru ávörp og
sungin jólalög. Forstöðukonan þakk-
aði veglegar gjafir sem heimilinu hafa
verið færðar gegnum árin. Í tilefni af-
mælisins færðu íbúar heimilisins því
42 tommu sjónvarpsskjá. Þá hefur
Lionsklúbbur Fáskrúðsfjarðar gefið
hundruð þúsunda króna og peningum
frá bæjarbúum hefur verið vel varið.
Uppsalir hafa ætíð verið reknir sem
sjálfeignarstofnun af sveitarfélög-
unum sem að dvalarheimilinu hafa
staðið.
Morgunblaðið/Albert Kemp
Uppábúnir Hluti íbúa á Uppsölum, dvalarheimili aldraðra á Fáskrúðsfirði,
sem fagnaði 20 ára starfsemi um helgina með myndarlegri afmælisveislu.
20 ára afmæli
Uppsala fagnað
Morgunblaðið/Albert Kemp
Fagnað Pálína Ósk Bragadóttir,
forstöðumaður frá upphafi.
CHIROMBO, ljós-
myndasýning,
fræðsla og fjáröflun,
er yfirskrift sýn-
ingar sem opnar í
Nýsishúsinu við
Reykjavíkurveg 74
þann 9. desember
nk. Þar sýnir Skarp-
héðinn G. Þórisson
ljósmyndir og muni
úr þorpinu Chi-
rombo við Apaflóa í
Malaví, en hann
dvaldist þar ásamt
fjölskyldu sinni árin
2004 og 2006. Ragn-
hildur Rós Indr-
iðadóttir, kona Skarphéðins, vann þar fyrir Þróunarsamvinnustofnun við
sjúkrahúsið í Monkey Bay.
Myndir og munir verða til sölu og ágóða verður varið til að styrkja
þorpsbúa í Chirombo og þá einkum til að styrkja skólagöngu ungmenna.
Skarphéðinn mun einnig kynna drög að ríkulega myndskreyttri bók, sem
þorpsbúar í Chirombo eru að skrifa um lífið á ströndum Malavívatns.
Skarphéðinn hélt svipaða sýningu í gamla sláturhúsinu á Egilsstöðum fyrir
ári og fékk hún miklar og góðar viðtökur.
Sýningin í Nýsishúsinu verður opin 9. til 14. desember milli kl. 9 og 22 og
15. og 16. desember frá kl. 14 til 19. Aðgangur er ókeypis.
Nýstárleg söfnun
fyrir unga Malava
Ljósmynd/Skarphéðinn Þórisson
Framtíðin Ung stúlka með tómata í þorpinu Cho-
rombo í Malaví. Þorpsbúar rita nú bók um líf sitt.
Neskaupstaður | Síldarvinnslan í
Neskaupstað, SVN, fagnar í dag
hálfrar aldar starfsemi og hefur und-
anfarið staðið fyrir ýmsum viðburð-
um í tilefni afmælisins, m.a. boðið
starfsfólki og mökum í skemmtiferð
út fyrir landsteinana, stofnað 10
milljóna króna afmælissjóð sem úr
verða veittir styrkir til góðra mál-
efna, látið rita sögu fyrirtækisins, og
sl. laugardag var opnuð ljósmynda-
sýning með yfirlitsmyndum úr sögu
SVN í fiskiðjuverinu á Norðfirði.
Sýningin verður opin fram á föstu-
dag milli kl. 10 og 15.
Í dag frá kl. 13 verður opið hús í
loðnuverksmiðjunni og móttaka
verður í Safnahúsinu milli kl. 17 og
19 þar sem fram fer afhending á bók
um sögu fyrirtækisins í hálfa öld, en
hana hefur Smári Geirsson ritað, og
veitt verður úr afmælissjóðnum.
Síldarvinnslan í Neskaup-
stað starfrækt í hálfa öld
Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir utanrík-
isráðherra segir Íslendinga enga sérstöðu hafa
sem komi í veg fyrir skyldur þjóðarinnar í sam-
félagi þjóðanna. Samstöðu og framlags Íslands
sé vænst innan alþjóðasamfélagsins, það sé
augljós staðreynd en ekki háleitt hugsjónatal.
Hún segir goðsagnir fortíðar um stöðu Íslands
í alþjóðasamfélaginu sumar hverjar enn á lífi í
íslenskri umræðu, en þær séu úreltar.
Háskólinn á Akureyri hélt í gær málþing um
mannréttindi í utanríkisstefnu Íslands þar sem
Ingibjörg Sólrún var meðal ræðumanna. Þar
sagði hún mannréttindi eiga að vera óaðskilj-
anlegan þátt í utanríkisstefnu Íslands „og sam-
ofin öllu okkar atferli á alþjóðavettvangi“. Ráð-
herra sagði að mannréttindamál væru nú
forgangsmál í utanríkisstefnu Íslands.
Jakob Þ. Möller, fyrrverandi starfsmaður
Sameinuðu þjóðanna, sagði á málþinginu í gær
að lengst af hefði þátttaka Íslands í mannrétt-
indastarfi Sameinuðu þjóðanna hvorki verið
fugl né fiskur en nú sé komið að vatnaskilum.
„Segja má að við höfum að mestu staðið ut-
angarðs. Hin Norðurlöndin; Danmörk, Finn-
land, Noregur og Svíþjóð, hafa alla tíð tekið
öflugan þátt í starfinu, hafa notið álits og orðið
vel ágengt. Við létum okkur oftast lynda að
liggja í túninu heima og horfa upp í himininn,“
sagði Jakob en nú væri breyting að verða þar
á. Hann kvaðst telja að ítarlegt skjal á vegum
utanríkisráðuneytisins um mannréttindi í ís-
lenskri utanríkisstefnu, frá því í vor, vera vel
samið og áherslur og forgangsröðun trúverð-
uga. „Afstaða Íslands til fjölmargra sviða
mannréttinda eru skýrð og litið til framtíðar,
eins og segir í formála þáverandi utanrík-
isráðherra, Valgerðar Sverrisdóttur.“
Ingibjörg Sólrún sagði í gær að Ísland stæði
á tímamótum í alþjóðasamskiptum. „Framboð
Íslands til öryggisráðsins er alvöruframboð
öflugs smærra ríkis sem sækir stuðning til
Norðurlanda og þeirra sem telja að minni ríki
séu einmitt vel til þess fallin að gæta þjóðarétt-
ar og mannöryggis í störfum öryggisráðsins.“
Ingibjörg Sólrún kveðst hafa rætt persónu-
lega við meira en tvo þriðju starfssystkina
sinna í Afríku frá því hún tók við embætti utan-
ríkisráðherra og geta borið því vitni hér að það
sé horft til Íslands. „Árangur Íslands á ýmsum
sviðum, svo sem í sjálfbærri nýtingu auðlinda
sjávar og jarðvarma og einstæð atvinnuþátt-
taka kvenna, er þeim áhugaefni og getur verið
lifandi fordæmi.“
Hún sagði þróunarsamvinnu viðfangsefni
sem væri heimsmál og heimamál í senn: „Nú
stendur yfir ráðstefna Sameinuðu þjóðanna
um loftslagsmál á Balí þar sem Íslendingar
skipa sér í hóp þeirra þjóða sem reiðubúnar
eru til að ganga lengst til að stöðva hina
hættulegu hlýnun. Lítil eyríki í Karíbahafi og
Kyrrahafi standa veikast allra gagnvart lofts-
lagsvánni og nú er í undirbúningi sérstök
áhersla á þau í þróunarsamvinnu okkar Ís-
lendinga.“
Hún sagði: „Íslendingar hafa enga þá sér-
stöðu sem skilur okkur frá skyldum í sam-
félagi þjóðanna. Það er vænst samstöðu og
framlags Íslands innan alþjóðasamfélagsins.
Þetta er augljós staðreynd en ekki háleitt hug-
sjónatal.
Goðsagnir fortíðar um stöðu Íslands í al-
þjóðasamfélaginu eru sumar hverjar enn á lífi
í íslenskri umræðu, þótt úreltar séu með öllu í
raun. Ein slík er goðsögnin um einstaka sér-
stöðu Íslands í samfélagi þjóða sem réttlæti að
við getum alltaf ferðast frítt sjálf en notið samt
góðs af fargjöldum allra annarra. Orðstír
landsins og hagsmunir þola ekki að þannig sé
gengið fram.“
Ráðherra hélt áfram: „Ég hygg að á fyrri
árum og fram til þessa dags hafi viðtekið við-
horf margra verið á þá leið að skýr rödd Ís-
lendinga í mannréttindamálum í samfélagi
þjóða væri ekki nauðsynleg og jafnvel óþörf.
Við værum hvort eð er svo mjóróma. Nú er
orðin viðhorfsbreyting.“
Goðsagnir fortíðar úreltar með öllu
Ljósmynd/Þórir Tryggvason
Mannréttindi Ingibjörg Sólrún Gísladóttir utanríkisráðherra talar á málþinginu á Akureyri.
Mannréttindamál nú
forgangsmál í utan-
ríkisstefnu Íslendinga
ÁRNI Snævarr, fulltrúi á upplýsingaskrif-
stofu Sameinuðu þjóðanna í Evrópu, flutti er-
indi á málþinginu í Ketilhúsinu á Akureyri í
gær þar sem hann lagði til að Reykvíkingar
hættu að rífast um það hversu marga millj-
arða þeir gætu grætt á tækniþekkingu Orku-
veitu Reykjavíkur og gæfu þróunarríkjunum
þess í stað þekkinguna.
Árni sagði því spáð að ef hitastig hækkaði í
heiminum yrðu hinir fátæku enn fátækari og
fólk mundi flosna upp í tugmilljónavís og
leita norður og vestur á bóginn, til Evrópu.
„Viljum við reisa nýjan Berlínarmúr á
miðju Miðjarðarhafi til að hindra að sveltandi
íbúar Afríku leit á náðir okkar? Eða viljum
við hjálpa fólkinu til þess að geta búið í sínum
heimahögum?“ spurði Árni.
Hann sagði um umræður síðustu vikna þess
efnis að íslenskir stjórnmálamenn teldu sig
hafa fundið aðferð til þess að græða tugi
milljarða með því að selja tækniþekkingu
Hitaveitu Reykjavíkur til þróunarlandanna.
„Það var rætt um allar hliðar á þessu máli en
eina skoðunin sem ég heyrði ekki var sú að
kannski ættum við að snúa þessu við og í stað
þess að græða tugi milljarða á ógæfu blá-
snauðra þjóða þriðja heimsins ættum við að
láta eitthvað af hendi rakna og aðstoða þró-
unarríkin. Að gefa þróunarríkjunum þá
þekkingu sem við höfum öðlast.“
Árni lagði til að Reykvíkingar hættu að ríf-
ast um hversu marga milljarða þeir gætu
grætt á þróunarríkjunum og gæfu þeim
þekkinguna. Hann sagði Íslendinga geta sleg-
ið margar flugur í einu höggi; barist gegn
hlýnun jarðar með því að dreifa þekkingu á
notkun endurnýjanlegrar orku, aukið þróun-
araðstoð sína og lagt fram sinn skerf til þess
að uppræta hungur í heiminum og með því
stutt mesta mannréttindamál samtímans.
Vill að Íslendingar gefi þróun-
arríkjunum tækniþekkinguna