Morgunblaðið - 10.02.2008, Qupperneq 42

42 SUNNUDAGUR 10. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
STYRKIR VERÐA VEITTIR TIL BARNA Á ALDRINUM 6–16 ÁRA
Ferðasjóður Vildarbarna er sameiginlegt átak Icelandair og viðskiptavina félagsins
til að gera langveikum börnum og fjölskyldum þeirra, og börnum sem búa við sérstakar
aðstæður vegna veikinda, kleift að ferðast. Ferðasjóður Vildarbarna hefur gert yfir
150 börnum og fjölskyldum þeirra mögulegt að fara í ógleymanlega og uppbyggjandi
fjölskylduferð.
Verndari Vildarbarna er frú Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands.
Umsóknarfresturinn er til 7. mars 2008.
Úthlutað verður úr sjóðnum sumardaginn fyrsta 24. apríl 2008.
Þeir umsækjendur sem ekki hafa fengið úthlutað úr sjóðnum áður ganga fyrir.
+ Umsóknareyðublöð eru á www.vildarborn.is
UMSÓKNIR UM FERÐASTYRKI
VILDARBARNA ICELANDAIR Í
S
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
I
C
E
4
10
16

02
/2
00
8
M
AD
R
ID
BARCELO
NA
PARÍS
LONDON
MANCHESTER
GLASGOW
MÍLANÓ
AMSTERDAM
MÜNCHEN
FRANKFURT
BERLÍN
KAUPMANNAHÖFN
BERGEN
GAUTABORG
OSLÓ
STOKKHÓLMUR
HELSINKI
HA
LIF
AX
BO
ST
ONORL
AND
O
MINNE
APOLIS
– ST. PAUL
TORO
NTO
NE
W
YO
RK
REYKJAVÍK
AKUREYRI
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
I
C
E
4
10
16
0
2
/0
8
ÍBÚAR í Þingeyjarsýslum og
Norðausturlandi binda miklar vonir
við væntanlegt álver Alcoa á Bakka
við Húsavík. Við
stefnum að sjálfbæru
samfélagi í Þingeyj-
arsýslum sem að veru-
legu leyti snýst um
uppbyggingu á stór-
iðju á Bakka, stóriðju
sem knúin verði með
vistvænum gufuafls-
virkjunum á svæðinu.
Talið er að uppbygg-
ingin muni skapa um
900-1000 störf á Norð-
austurlandi sem munu
renna styrkum stoðum
undir atvinnu-, menn-
ingar- og efnahagslíf
svæðisins um ókomna
framtíð.
Undanfarinn áratug
hefur annar raunveru-
leiki blasað við íbúum
Þingeyjarsýslna í at-
vinnumálum en íbúum
suðvesturhornsins. Í
stað mikillar og stöð-
ugrar uppbyggingar
hefur ríkt samdráttur
og fólksfækkun. Af-
leiðingarnar eru meðal
annars þær að íbúum á
svæðinu frá Húsavík til Rauf-
arhafnar hefur fækkað um 500
manns eða um 1000, sé tekið tillit til
eðlilegrar fjölgunar síðastliðin tíu ár.
Þetta er hátt hlutfall íbúa svæðisins
en það sem gerir þessa þróun enn
ískyggilegri er að fækkun í aldurs-
hópnum 40 ára og yngri er um 25%.
Til að gefa gleggri mynd af afturför-
inni má segja að sú 500 íbúa fækkun
á svæðinu sé sambæri-
leg við það að íbúum
Reykjavíkur hefði
fækkað um 16.000 á síð-
ustu tíu árum, í stað
þess að fjölga um
17.000.
Fyrirtæki hverfa af
svæðinu
Fyrir þessari fólks-
fækkun eru væntanlega
margar ástæður. Fjöldi
fyrirtækja hefur horfið
af svæðinu á síðustu ár-
um, eins og Kaupfélag
Þingeyinga, Kísiliðjan,
Síldarbræðslan á Rauf-
arhöfn, rækjuverk-
smiðjurnar á Kópaskeri
og Húsavík og áfram
mætti lengi telja. Enn
eitt áfallið var þegar
þorskkvótinn var skor-
inn niður sl. sumar. Sú
aðgerð hefur þegar
valdið enn frekari fækk-
un starfa. Þær hefð-
bundnu atvinnugreinar
sem enn eru stundaðar í
byggðarlaginu, sjávar-
útvegur og landbúnaður, þurfa auk
þess sífellt færra starfsfólk.
Fækkun starfa hefur valdið því að
ungt fólk hefur kosið að setjast að
annars staðar en á heimaslóðum.
Ekki skal dregið úr því að ýmislegt
hefur vel gengið í atvinnulífi svæð-
isins svo sem mikil aukning ferða-
manna, en ferðatímabilið er stutt.
Hins vegar þarf meira til en fjölgun
ferðamanna, ef brjótast á úr þeim
hlekkjum sem svæðið er í og það er
klárlega stefna langflestra heima-
manna.
Uppbygging á
orkufrekum iðnaði
Nú er unnið að rannsóknum á hag-
kvæmni þess að Alcoa reisi álver á
Bakka. Tilraunaboranir hafa verið
gerðar í Bjarnarflagi, Kröflu, Þeista-
reykjum og Gjástykki til að kanna
nýtanlega orku fyrir verkefnið. Nið-
urstöður þessara rannsókna lofa afar
góðu. Útlit er fyrir að meiri orka sé
iðrum jarðar á svæðinu en menn
hugðu í byrjun. Ef fram fer sem
horfir og álver rís á Bakka er gert
ráð fyrir að störfum fjölgi um 600-
700 í Þingeyjarsýslum og íbúum um
1000, eins og fyrr segir. Með þessu
er líklegt að aldursdreifing íbúanna
nái aftur jafnvægi og svæðið fyrri
styrk sínum. Og ekki aðeins það
heldur verði Norðausturland eitt öfl-
ugasta efnahagssvæði landsins.
Stuðningur íbúa við verkefnið
Mikill stuðningur er við þessar
fyrirætlanir í Þingeyjarsýslum enda
sjá menn í þeim kærkomið tækifæri
til að brjótast út úr þeirri stöðnun
sem hefur ríkt í alltof mörg ár.
Kannanir hafa sýnt að um 70%
heimamanna styðja þessi áform og
um 80% telja að þau muni hafa afar
jákvæð áhrif á búsetuskilyrði. Þing-
eyingum er það vel ljóst að útrás-
arfyrirtækin, fjármálageirinn og
önnur ört vaxandi fyrirtæki hafa
ekki verið að setja upp starfsemi eða
ráða til sín fólk í Þingeyjarsýslum.
Það er því sanngjarnt að Þing-
eyingar fái að nýta þá orku sem
svæðið býr yfir og með því skjóta
styrkari stoðum undir atvinnulífið til
framtíðar þannig að svæðið verði
sjálfbært og veiti íbúunum trausta
atvinnu. Íbúar treysta því að stjórn-
völd bretti upp ermar og tryggi að
framkvæmdir við orku- og álver
hefjist sem fyrst á þessu mikilvæga
landsvæði.
Við þurfum
álver á Bakka
Jón Helgi Björnsson rökstyður
kröfur um álver á Bakka
Jón Helgi Björnsson
» Álver á
Bakka við
Húsavík er kær-
komið tækifæri
til að brjótast út
úr þeirri stöðn-
un sem hefur
ríkt í Þingeyj-
arsýslum í alltof
mörg ár.
Höfundur er oddviti Sjálfstæðis-
flokksins í Norðurþingi.
UMFJÖLLUN um lífeyrissjóði
og sérstaklega fjárfestingar þeirra
hefur verið óvenju mikil í fjöl-
miðlum að undanförnu í ljósi mik-
illa lækkana á verði
hlutabréfa, bæði inn-
anlands og utan. Oft
er slík umfjöllun á
misskilningi og van-
kunnáttu byggð.
Lífeyrissjóðir eru
eign sjóðfélaganna
sem til þeirra greiða
og þeir hafa engan til-
gang annan en að
varðveita og ávaxta þá
fjármuni sem til
þeirra eru greiddir til
þess að geta greitt
sjóðfélögunum sem
bestan lífeyri. Fjárfestingar sjóð-
anna eru því eingöngu gerðar með
hagsmuni sjóðfélaganna að leið-
arljósi og um þær gilda strangar
reglur.
Um starfsemi lífeyrissjóða gilda
sérstök lög, lög um skyldutrygg-
ingu lífeyrisréttinda og starfsemi
lífeyrissjóða. Í lögunum segir að
starfsemi lífeyrissjóðs skuli lúta að
móttöku, varðveislu og ávöxtun ið-
gjalda og greiðslu lífeyris. Iðgjöld
og annað ráðstöfunarfé lífeyr-
issjóðs skal ávaxtað samkvæmt
fyrirfram kunngerðri fjárfesting-
arstefnu. Eftirlitsaðili lífeyrissjóðs
skal hafa eftirlit með því að fjár-
festingarstefnu sé fylgt og að
ávöxtun eigna sé eðlileg.
Um fjárfestingar lífeyrissjóða
gilda ítarleg ákvæði nefndra laga
og reglugerða sem sett eru á
grundvelli laganna. Samkvæmt
lögunum skal stjórn lífeyrissjóðs
móta fjárfesting-
arstefnu og ávaxta fé
með hliðsjón af þeim
kjörum sem best eru
boðin á hverjum tíma
með tilliti til ávöxt-
unar og áhættu.
Senda skal Fjármála-
eftirlitinu fjárfesting-
arstefnu lífeyrissjóðs
einu sinni ári, en það
hefur samkvæmt lög-
um eftirlit með starf-
semi lífeyrissjóða.
Í fjárfestingarstefnu
skulu koma fram þær
forsendur sem stjórn lífeyrissjóðs-
ins byggir á og að lágmarki skal
vera umfjöllun um áhrif lífeyr-
isbyrðar, réttindakerfis og áætlaðs
framtíðargreiðsluflæðis vegna líf-
eyrisskuldbindinga. Einnig skal
fjalla um áhrif núverandi eigna-
samsetningar á fjárfestingarstefn-
una. Auk þess skal fjárfesting-
arstefna kveða á um ýmis önnur
atriði sem fram koma í lögunum og
reglugerð, m.a. markmið og viðmið
um ávöxtun og áhættu, hámarks-
fjárfestingu í verðbréfum útgefn-
um af sama aðila, hámarks-
hlutdeild í hlutafé einstakra
fyrirtækja, hlutfall fasteignaveð-
tryggðra skuldabréfa og markmið
um atvinnugreinaskiptingu verð-
bréfasafns.
Fjárfestingar lífeyrissjóða
byggja á langtímasjónarmiðum þar
sem litið er yfir langt tímabil þegar
árangur er metinn, en ekki litið til
einstakra fjárfestinga yfir stutt
tímabil. Lífeyrissjóðir eru lang-
tímafjárfestar sem nýta sér mark-
aðsaðstæður við kaup og sölu verð-
bréfa. Fjárfestingar lífeyrissjóða í
hlutabréfum hafa skilað sjóðunum
mjög góðri ávöxtun yfir langt tíma-
bil þótt verðmæti hlutabréfa hafi
lækkað mikið á undanförnum mán-
uðum.
Fjárfestingarstefna lífeyrissjóðs
og fjárfestingar eru ekkert leynd-
armál. Fjárfestingarstefnu skal
kynna á ársfundi lífeyrissjóðs, gerð
er grein fyrir henni í ársskýrslu og
á heimasíðu. Fjárfestingarstefna
Gildis-lífeyrissjóðs er aðgengileg
öllum sem áhuga hafa á að kynna
sér hana á www.gildi.is. Einnig er
þar að finna ítarlega umfjöllun um
fjárfestingarstefnu og fjárfestingar
sjóðsins í ársskýrslum.
Fjárfestingar lífeyris-
sjóða í þágu sjóðfélaga
Árni Guðmundsson gerir grein
fyrir starfsreglum lífeyrissjóða » Fjárfestingarstefna
lífeyrissjóðs og fjár-
festingar eru ekkert
leyndarmál.
Árni Guðmundsson
Höfundur er framkvæmdastjóri
Gildis-lífeyrissjóðs.