Morgunblaðið - 10.03.2008, Blaðsíða 18

fjármál fjölskyldunnar
18 MÁNUDAGUR 10. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Ég spara mér heilmikla peninga áþví að vera enn í fríu fæði oghúsnæði á Hótel mönmu og unihag mínum því nokkuð vel. Ég er
alla vega ekkert á förum úr foreldrahúsum
í bráð enda eru enn rúm tvö ár í BA-
útskriftina. Eftir það er ómögulegt að spá
fyrir um hvað muni gerast, en draumurinn
snýst um að halda út í heim með myndavél-
ina mína um hálsinn og læra fleiri tungu-
mál enda er ég algjört tungumálafrík,“
segir Alda Jónsdóttir, 19 ára enskunemi á
fyrsta ári við Háskóla Íslands. Auk íslensku
og ensku hefur Alda lært frönsku, þýsku,
sænsku og ítölsku, skilur spænsku og hefur
grunn í japönsku og latínu.
30 þúsund í vasapening
Alda útskrifaðist í fyrravor af máladeild
MH og segist nú sem „fátækur“ náms-
maður hafa nokkrar gullnar reglur í há-
vegum til að komast af. „Fyrir utan það að
búa enn heima og borða þar frítt fer ég
allra minna ferða í strætó, þrátt fyrir að
vera með bílpróf. Foreldrarnir lána mér þó
stöku sinnum fjölskyldubílinn ef hann er
ekki í notkun og stundum hef ég átt það til
að sauma á mig föt. Annars eru góð efni
orðin svo dýr að saumaskapurinn borgar
sig varla lengur. Svo vinn ég tvisvar í viku,
fjóra tíma í senn, í dægradvöl Langholts-
skóla við að passa börn eftir að skólatíma
þeirra lýkur. Fyrir það fæ ég útborgað um
30 þúsund krónur á mánuði sem þarf að
duga mér sem vasapeningur fram á vor þar
sem sumarhýran úr Borgarbókasafninu
dugði ekki nema fram að jólum. Hún hefði
þó dugað aðeins lengur ef ég hefði bara
munað eftir því að taka með í reikninginn
40 þúsund króna skólagjöld í HÍ. Svo reyni
ég að forðast allar lánastofnanir eins og
heitan eldinn á meðan ég get, ef undan eru
skilin skammtímalán hjá mömmu,“ segir
Alda.
Fullt fólk er frekar leiðinlegt
Þegar Alda er spurð í hvað vasapening-
urinn fari, svarar hún því til að hún sé af-
skaplega lítið fyrir bíóferðir og því síður
fyrir ballferðir. „Ég hef voðalega lítinn
áhuga á skemmtanalífinu enda líður mér
frekar asnalega í margmenni. Ég drekk
ekki áfengi og finnst ekkert gaman að vera
edrú innan um fullt fólk. Ég fæ hinsvegar
meira út úr því að hanga með vinunum yfir
spjalli, spilum, leikjum og myndum og svo
er alltaf gaman að fara stöku sinnum sam-
an út að borða.“
Alda segist vera þess fullviss að hún yrði
að borga heim ef hún væri í fullri vinnu og
ekki í skóla. „En á meðan ég er að mennta
mig, styðja foreldrarnir við bakið á mér og
á meðan kvarta ég ekki vitund. Tilhugsunin
um að búa til sér heimili annars staðar er
þó vissulega spennandi þegar rétti tíminn
skapast. En þá þyrfti ég nú aldeilis að fara
að hugsa um sparnað af einhverri alvöru,“
segir Alda og bætir að lokum við að hún sé
nú á leið til Lundúna í innkaupaleiðangur
og upplyftingu frá skólabókunum. „Föt eru
alltof dýr á Íslandi svo ég vonast til að geta
nýtt tækifærið í stórborginni enda hef ég
gaman af fötum.“
Frítt fæði og húsnæði
á Hótel mömmu
Morgunblaðið/Golli
Heimasætan „Ég hef voðalega lítinn áhuga á
skemmtanalífinu enda líður mér frekar asna-
lega í margmenni," segir Alda Jónsdóttir.
Alda Jónsdóttir
Mér hefur í reynd aldrei fundist ég verajafnrík og einmitt núna,“ segir Berg-þóra Snæbjörnsdóttir, 23 ára sál-
fræðinemi við HÍ, sem uppalin er á sveitabæn-
um Úlfljótsvatni í Grafningi, en leigir nú
einstaklingsíbúð á Stúdentagörðunum. Af 140
þúsund krónum sem hún hefur úr að spila í
hverjum mánuði með námsláni og 40% vinnu
með námi fara 55 þúsund krónur í leigu. Eftir
standa 85 þúsund krónur eða 50 þúsundum
meira en mánaðarlegt ráðstöfunarfé fyrra árs
var.
„Langflestir stúdentar neyðast til að vinna
með námi, sem er óþolandi. Ég reyni þó að eyða
ekki of miklu í daglegt líf, en þegar ég eyði taka
upphæðirnar gjarnan stökk upp á við. Ég fór
t.d. í vinkonuferð til Berlínar í janúar og er enn
að súpa seyðið af því ævintýri.“
Bergþóra hefur ýmis sparnaðarráð í hand-
raðanum. „Í fyrsta og langmikilvægasta lagi á
ég ekki bíl. Ég bý í miðborginni og get því farið
á tveimur jafnfljótum, með strætó eða á reið-
hjólinu sem mamma lánaði mér allra minna
ferða. Auk sparnaðarins er þessi ferðamáti bæði
umhverfisvænni og heilsuvænni en notkun eigin
bifreiðar.
Í öðru lagi ber að vanda vinavalið og hef ég að
yfirlögðu ráði valið mér vini úr röðum tískumó-
gúla, saumakvenna og barþjóna. Ég hef mikinn
hag af þessum vinum mínum því aldrei þarf ég
að eyða peningunum mínum í dýra árshátíð-
arkjóla. Ég fæ þess í stað að róta í fataskápum
efnameiri vinkvenna eða fæ flinkar saumakonur
í vinkonuhópnum til að breyta gömlu kjólunum
mínum í fínustu balldress og þannig get ég
gengið um í sérsaumuðum flíkum.
Sjálf er ég nefnilega með tíu þumalputta þeg-
ar kemur að saumaskap. Nú vantar mig bara
hæfileikaríkan hárgreiðslunema í vinahópinn og
þá verður búið að hnýta alla hnúta er varða út-
litsleg útgjöld. Þar sem ég bý í miðborginni er ég
nánast með skemmtistaði borgarinnar í bak-
garðinum sem er ekki slæmt því ég hef einkar
gaman af því að kíkja út á lífið. Nauðsynlegt er
þó að hefja pöbbaröltið í heimahúsi því drykkir á
barnum eru alltof dýrir fyrir fátæka námsmenn.
Svo þegar á barinn er komið er bráðnauðsynlegt
að þekkja barþjóna sem leyfa manni að njóta
góðs af geri þeir mistök við blöndun drykkja,“
segir Bergþóra.
Kaffi á brúsa og ódýrt álegg
Er talið berst að heimilisrekstrinum svarar
Bergþóra því til að hún kaupi aldrei kjötmeti
þrátt fyrir að vera ekki grænmetisæta. „Kjöt er
bara alltof dýrt og brauðost kaupi ég bara sem
munaðarvöru. Hreinn rjómaostur og smurostar
eru mun ódýrari sem álegg. Hrökkbrauð er oftar
keypt en brauð, en rati brauð í innkaupakörfuna
er það að sjálfsögðu geymt í frysti og sneið
stungið í ristina þegar hungrið sverfur að.
Að sjálfsögðu kaupi ég allt mitt góss í lág-
gjaldaverslunum og klósettpappírinn er keyptur
í stórum einingum af félagasamtökum svo ég
losni við þann niðurlægjandi verknað að bera
hann undir hendinni niður Hverfisgötuna.
Mér varð svo að ósk minni um jólin er ég fékk
kaffivél í jólagjöf frá mínum elskulegu for-
eldrum. Nú get ég því tekið heimalagað kaffi
með mér á brúsa í skólann og boðið vinum heim í
kaffi frekar en að fara á kaffihús. Í því felst viss
sparnaður,“ segir Bergþóra.
Nauðsynlegasta fatnað segist Bergþóra aðal-
lega kaupa hjá Hjálpræðishernum eða í Rauða-
krossbúðinni. „Í þessum búðum kaupi ég skyrt-
ur, sjöl, yfirhafnir og skó enda finnst mér
skemmtilegt að vera í fötum sem enginn annar á
og ekki skemmir verðlagið. “
Morgunblaðið/Frikki
Sveitastúlkan „Nú vantar mig bara hæfileikaríkan hárgreiðslunema í vinahópinn og þá
verður búið að hnýta alla hnúta er varða útlitsleg útgjöld,“ segir Bergþóra Snæbjörnsdóttir.
Vandar vinavalið
Bergþóra Snæbjörnsdóttir
Það er engin meðvituð sparn-aðaráætlun í gangi á okkarheimili. Við erum hins veg-ar mjög meðvituð um fjár-
málin og peningastöðuna enda eru
fasteignakaup fyrirhuguð fljótlega.
Helst myndum við kjósa áframhald-
andi búsetu í Vesturbænum, en það
heillar líka að flytjast á ný til Kefla-
víkur í ljósi verðlags á fasteignum.
Þar áttum við íbúð, sem við seldum
þegar við fengum inni á Stúd-
entagörðunum haustið 2003,“ segir
Sigurður Þorsteinn Þorsteinsson,
sem útskrifast sem sálfræðingur frá
HÍ í vor.
Sambýliskona hans til tíu ára,
Rannveig Sigríður Ragnarsdóttir,
útskrifast með BA í félagsráðgjöf að
ári liðnu. Þau eiga tvo syni, Ragnar
Snæ, sex ára nemanda í Melaskóla,
og Andra Stein, þriggja ára leik-
skólastrák á Sæborg.
Með námi starfar Sigurður nú
sem þjálfari hjá Badmintonfélagi
Hafnarfjarðar og Rannveig er
aðstoðarmaður kennara við HÍ. „Og
svo vinnum við auðvitað á sumrin
eins mikið og við getum. Þetta
púsluspil krefst góðrar samvinnu og
er spurning um gott skipulag.
Drengirnir okkar hafa þó algjöran
forgang. Lánasjóður íslenskra
námsmanna er okkar aðal-tekjulind
og því gæti það hjálpað mörgum
námsmanninum að fá hluta af láninu
sem styrk. Mánaðarleg útgjöld eru
breytileg, en helstu póstarnir snúast
um leigu, mat, tryggingar, leik-
skólagjöld og frístundaheimilið.
Skólagjöldin greiðast svo árlega og
gera þarf ráð fyrir skólabókakostn-
aði tvisvar á ári,“ segir Sigurður og
bætir við að fjölskyldan leyfi sér
fremur lítinn munað í daglegu lífi.
„Við erum náttúrlega búin að ganga
í gegnum núðlutímatímabilið svo-
kallaða sem gengur út á 101 aðferð
til að elda núðlur. Við erum ekki með
óþarfa fjölmiðlaáskriftir, förum að-
eins í barnabíó með strákana okkar
og verslum ósjaldan matvöru á til-
boðum enda er Rannveig með rönt-
genaugu er kemur að því að þefa
upp tilboð. Jólapakkarnir voru svo
afgreiddir er leikfangaverslunin To-
ys’R’Us opnaði á Íslandi sem kostaði
þó nokkra bið í biðröð.“
Góðir hlutir gerast hægt
Sigurður ráðleggur ungu fólki að
temja sér þolinmæði í lífsgæðakapp-
hlaupinu því góðir hlutir gerist
hægt. „Fólk þarf ekki að eignast allt
í einu. Geri menn sér grein fyrir því
að raunhæf markmið taka sinn tíma
eru þeir betur undir það búnir að
neita sér um skammtíma ávinninga
gegn langtíma ávinningum síðar.
Oft og tíðum hefur þetta púsluspil
verið erfitt fjárhagslega, tímalega og
tilfinningalega,“ segir Sigurður.
„Eftir stúdentspróf fórum við bæði
að vinna, keyptum okkur íbúð og
nýjan bíl, en draumurinn um frekari
menntun blundaði svo í okkur báð-
um,“ segir Sigurður, sem hóf sitt
nám 26 ára gamall og Rannveig 29
ára gömul eftir fæðingu yngri son-
arins. „Alla tíð hef ég unnið með
skóla og Rannveig verið meira í því
hlutverki að halda heimilinu gang-
andi. Það er vel hægt að fá púslið til
að ganga upp sé maður tilbúinn að
leggja mikið á sig og samkomulag er
um verkaskiptingu á heimilinu enda
erum við bæði að afla okkur mennt-
unar, sem ef til vill ávaxtar sig betur
en margt annað þegar til framtíðar
er litið.“
Með góðum vilja
gengur púslið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fjölskyldan „Púslið gengur upp með góðum vilja og góðri verkaskipt-
ingu,“ segir Sigurður Þ. Þorsteinsson, sem hér er ásamt sambýliskonu sinni
Rannveigu S.Ragnarsdóttur og sonunum Ragnari Snæ og Andra Steini.
Sigurður Þorsteinn Þorsteinsson og
Rannveig Sigríður Ragnarsdóttir
Ekki má kasta krónunni í tóman óþarfa
Þarfir fólks eru misjafnar og mörgum manninum reynist það ærið verkefni að ná endum saman frá mánuði til mánaðar í allri dýrtíðinni á
Íslandi. Það á ekki síst við um ungt fólk, sem er að feta sig menntabrautina til framtíðar fyrir sig og sína. Jóhanna Ingvarsdóttir leitaði til
háskólanema sem búa við mismunandi aðstæður og spurði um sparnaðarráð til að púsla heimilisbókhaldinu í plús.