Morgunblaðið - 14.03.2008, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. MARS 2008 29
ÉG er búsett í austurbæ Reykja-
víkurborgar. Það eru 2 grennd-
arstöðvar (blaðagámar) í mínu
hverfi. Báðar um 10-15 mín. gang frá
heimili mínu. Ég er
mjög mikil áhuga-
manneskja um flokkun
sorps og tel það vera
eðlilega skyldu mína að
leggja mitt af mörkum
til umhverfisverndar.
Ég er ekki ein af þeim
sem fara og planta nið-
ur 2-3 trjám til að kol-
efnisjafna, ég hef látið
mér nægja að flokka
sorpið mitt. En
Reykjavíkurborg gerir
mér það ekki auðvelt
að vera umhverfisvæn
og léttir mér ekki verk-
in við þessa viðleitni mína til að
bjarga heiminum frá frekari sóun á
auðlindum jarðar. Mér finnst alveg
einstaklega illa staðið að flokk-
unarmálum hér í borginni. Ef ég er á
bíl get ég látið mér duga að keyra
niður á næstu grenndarstöð til að
losa mig við mjólkurfernur og dag-
blöð. Ef ég ætla að losa mig við
pitsukassa eða annan bylgjupappa
verð ég að fara á endurvinnslustöð!
Eins er með allt gler, kertavax,
málm og plast. Ef ég er svo óheppin
að hafa ekki bíl þarf ég að bera um-
búðir og dagblöð um 10-15 mínútna
gang til að geta skilað því af mér. Ég
er nokkuð góð til gangs og þyki frek-
ar heilsuhraust, en ég
verð að viðurkenna það
að eftir 10-15 mínútna
gang með 13 kílóa
þunga poka, um 2 vikna
blaðaskammt, er pok-
inn farinn að síga ansi
mikið í. Ef ég ætla að
losa mig við bylgju-
pappa verð ég að taka
strætó.
Til að komast nálægt
Sorpu get ég valið á
milli tveggja vagna og
farið annaðhvort í
Breiðholtið eða í Kópa-
voginn, sem þýðir um 2
tíma „ferðalag“ fyrir mig og sorpið
mitt. Eins og áður sagði er ég frekar
heilsuhraust og gæti skellt mér í
strætó með öll blöðin og bæklingana.
Farið svo aftur daginn eftir með
bylgjupappann og daginn þar á eftir
með dósir, plast og jafnvel kertavax.
Tæki svo einn dag í það að fara með
umbúðirnar. Þetta eru ekki nema 4
dagar í viku sem ég gæti skemmt
mér við að sitja í strætó með sorpið
mitt. Fyrir þessa skemmtun borgaði
ég svo 2.240 krónur. Um það bil
58.240 á ári ef ég myndi fara aðra
hvora viku. Ég reyni að vera um-
hverfisvæn og myndi eflaust láta
mig hafa þetta ef ég hefði tíma. Ég
gæti líka tekið leigubíl, þá kostar
ferðalagið 3-4.000 krónur fram og til
baka. Eða rétt um 78-104.000 á ári
miðað við ferðir tvisvar í mánuði. Á
sjálfri endurvinnslustöðinni er ekki
hlaupið að því að koma sorpinu á
rétta staði. Eru gámarnir alveg ein-
staklega illa merktir og þarf að leita
mikið að „rétta“ gáminum til að geta
skilað af sér „rétta“ sorpinu.
Endurvinnslustöðvarnar eru
einna ónotendavænsti þjónustustað-
urinn sem ég kem á. Þrátt fyrir alla
þessa augljósu galla, virðist Reykja-
víkurborg telja sig vera vistvæna og
sífellt vera að stíga vistvænni skref.
Reykjavíkurborg býður íbúum sín-
um upp á svokallaðar bláar tunnur.
Frábært framtak fyrir þessa sem
ekki eiga bíla og ekki hafa krafta til
að halda á 13 kílóa þunga blaðapok-
anum í 15 mínútur út í gám. Einn
galli er þó á gjöf Njarðar. Þarf hinn
almenni borgari að greiða sér-
staklega fyrir þessar tunnur sem þó
eru einungis fyrir prentpappír og
markpóst. Ennþá þarf að fara með
pappa og fernur lengra. Í ljósi kostn-
aðar við að fara sjálfur með papp-
írinn á endurvinnslustöðvarnar er
þetta eflaust ódýrasti kosturinn í
stöðunni, einungis 7.400 krónur á
ári. Á hinn bóginn er jafnvel hægt að
segja að þar sem ferðin er hvort sem
er farin á endurvinnslustöðina, af
hverju tekur maður þá ekki bara
pappírinn með og sleppur við að
borga fyrir bláa tunnu?
Ég tel mig einstaklega lánsama að
vera ekki öryrki eða ellilífeyrisþegi
því þá væri nánast útilokað fyrir mig
að vera umhverfisvæn. Helst vildi ég
vera sá sem á umhverfisvænan bíl,
sem getur keypt sér vistvænan frið
með því að hafa bláa tunnu fyrir ut-
an húsið hjá mér og skotist reglu-
lega í Sorpu og komið við í Heið-
mörk og skutlað niður trjám til að
kolefnisjafna. Samt sem áður lít ég
svoleiðis á að það sé vænlegast fyrir
mig, eins og staðan er nákvæmlega í
dag, að henda bara öllu mínu sorpi,
gjörsamlega óflokkuðu beint í mína
svörtu tunnu! Það kostar ekki neitt
aukalega, nema auðvitað það að ég
er ekki eins vistvæn og ég hefði kos-
ið.
Ég hlakka til að sjá í verki eft-
irfarandi fullyrðingu sem ég fann á
heimasíðu Reykjavíkurborgar: „Á
næstu árum mun Reykjavíkurborg
stíga stór vistvæn skref og verða til
fyrirmyndar í umhverfismálum […]
aðgerðir sem breyta borginni til
muna og reynast borgarbúum vel.“
Hlýtur flokkun á sorpi, fjölgun
grenndarstöðva með meira „úrvali“
af flokkunarmöguleikum og auðveld-
ara aðgengi að Sorpu, augljósari
merkingum á gámum stöðvanna,
vera eitt af því sem flokkast undir
„… aðgerðir sem breyta borginni til
muna …“ ég veit að það reynist mér,
vistvænum borgarbúum og um-
hverfinu í heild sinni vel.
Tel ég að Rvík, Strætó, Sorpa og
önnur fyrirtæki sem koma að flokk-
un sorps og annarri sorphirðu í Rvík
verða að vinna saman að lausn þess-
ara mála, í stað þess að benda hvert
á annað. En hvað veit ég? Ég er bara
ósköp venjulegur borgarbúi sem á í
erfiðleikum með að koma ruslinu
mínu í endurvinnslu. Vil ég sem
Reykvíkingur, borgarbúi og hógvær
umhverfissinni að það verði bætt úr
þessum misbrestum sem fyrst.
Flokkun sorps í Reykjavík
Linda Björk Hávarðardóttir
segir illa staðið að flokkun
sorps í Borginni
» Til að komast nálægt
Sorpu get ég valið á
milli tveggja vagna og
annaðhvort farið í
Breiðholtið eða í Kópa-
voginn, sem þýðir um 2
tíma „ferðalag“ fyrir
mig og sorpið mitt.
Linda Björk
Hávarðardóttir
Höfundur er húsmóðir í aust-
urbænum.
REYKJAVÍKURBORG hefur
lagt fram tillögur að mislægum
gatnamótum Kringlu-
mýrarbrautar og
Miklubrautar og hálf-
um stokk á Miklu-
braut í gegnum Hlíða-
hverfið. Þegar farið
er að rýna í tillögur
borgaryfirvalda kem-
ur margt í ljós sem
ekki er augljóst í því
kynningarefni sem
borgin hefur sent frá
sér. Og allt eru það
hlutir sem skerða lífs-
gæði íbúa í Hlíðum
eða hreinlega stand-
ast ekki þær kröfur
sem gerðar eru til
slíks nýskipulags í
íbúðahverfum.
Hringtorg sem fyr-
irhuguð eru við
Stakkahlíð og Löngu-
hlíð rísa upp yfir nú-
verandi götuhæð og
tillögur borgaryf-
irvalda gera ráð fyrir
að gangandi umferð
eigi að fara um und-
irgöng sem liggja á
milli yfirborðsgötu og
stokkalausna. Það er
því fyrirhugað að gera
fjölmörg undirgöng í gegnum
hringtorgin í stað þess að láta
gangandi umferð hafa forgang á
yfirborðinu. Þessum lausnum er í
nær engu lýst í kynningarefni
borgarinnar utan þess að borg-
aryfirvöld blekkja vísvitandi með
því að sýna gatnamót Lönguhlíðar
úr töluverðri hæð, eins og reyndar
megnið af kynningarefninu. Og
gleyma að geta þess að þar eigi að
fara a.m.k. 23.000 bílar um dag-
lega, eftir breytingar. Á engum
myndum er reynt að myndgera
þau stórfljót umferðar sem eftir
verða ofanjarðar og eðlilegt hefði
verið að telja að ætti að fara neð-
anjarðar um hverfið. Gangandi
vegfarendur eru sendir flóknar
leiðir í gegnum óteljandi und-
irgöng sem hafa sýnt sig að hafa
fælingarmátt, skapa öryggisleysi
og draga í sig mikla mengun.
Gangamunni við Stakkahlíð er
hvergi sýndur og hvernig hring-
torgið þar rís yfir núverandi plan
né heldur hvernig gangandi um-
ferð er ætlað að fara undir rampa
með 15.000 bíla dagsumferð og
beint yfir gangamunn-
ann þar sem gert er
ráð fyrir a.m.k 36.000
bílum á dag.
Forsendubrestur
borgaryfirvalda er
enn ljósari þegar
hljóðútreikningar
borgarinnar eru rýnd-
ir. Allar tölur sem
notaðar eru í útreikn-
ingum miða við núver-
andi umferðarmagn,
en á sama tíma kemur
fram í tillögum borg-
arinnar að umferð á
Miklubraut vestur
vaxi í 59.000 bíla, úr
núverandi 44.000, eða
um 35%. M.ö.o. eru
notaðar forsendur
sem lýsa allt öðru en
veruleikinn verður,
komi til þessara
framkvæmda. Fleiri
dæmi má nefna. Gert
er ráð fyrir að þung
ökutæki á Miklubraut
verði 5% en í umferð-
artalningu 2004 kem-
ur í ljós að slík um-
ferð er 10%. Einnig
gera forsendur ráð
fyrir að umferð á hraðbrautinni í
fríu flæði fari á 60 km/klst.?! Á
Miklubraut við Stakkahlíð í dag er
meðalhraði umferðar á tímabilinu
kl. 7–19: 59 km/klst. og þar er há-
markshraði 60 km/klst. Þrátt fyrir
þessar gölluðu forsendur, verður
ekki eitt einasta hús við hrað-
brautirnar innan leiðbeiningar-
marka reglugerðar 933/1999 um
jafnaðarhljóðstig í íbúðabyggð sem
er 45 dB. Og þau eru teljandi á
fingrum annarar handar sem ná
því að vera innan hámarks-
hljóðstigs skv. sömu reglugerð,
þ.e. 55 dB. Og sem fyrr er í út-
reikningum borgarinnar aldrei
rigning og engir nelgdir hjólbarð-
ar, sem þó er sannað að hækki
hljóðstig um 2–4 dB.
Á sama hátt er illa lýst þeirri
risavöxnu gjá sem fyrirhugað er að
nái frá Kringlu, í gegnum gatna-
mótin og allt niður undir Stakka-
hlíð. Þessar gjár munu skapa gettó
áhrif og tryggja enn frekari ein-
angrun hinna litlu eyjahluta Hlíð-
anna. Sama er uppi á teningnum
þegar rýnt er í tillögur á Kringlu-
mýrarbraut. Gangandi eru ætlaðar
leiðir í mengunarskýjum og ær-
andi hávaða sem gellur yfir nær-
liggjandi íbúðabyggð.
Borgaryfirvöld reikna „sparnað“
vegna slysa á hinum nýju tröll-
auknu gatnamótum á Kringlumýr-
arbraut og Miklubraut sem um-
talsverðan. Borgin notast við
meðaltal slysa 2002–2006 sem á
engan hátt sýna núverandi ástand
eftir breytingar sem gerðar voru
2005. Staðreyndin er sú að slysa-
tíðni hefur lækkað umtalsvert og
slysakostnaður á gatnamótunum
árið 2007 er ekki nema 12,7% af
því sem hann var 2002, skv. tölum
Umferðarstofu.
Borgaryfirvöld taka svo endan-
lega steininn úr með því að kalla
þessa hraðbrautalausn umhverf-
islausn. Ráða má af gögnum að
gangamunnar muni verða eins og
stóriðjustrompar án mengunar-
varna í miðju íbúðahverfi þegar
umferðin dregur mengunina út
með sér. Áhrifasvæði mengunar
frá hraðbrautum er að lámarki 200
m og allt að 500 m skv. rann-
sóknum. Ljóst er að hraða- og um-
ferðaraukning eftir framkvæmdir
mun auka mengun umtalsvert í
Hlíðum, og er hún þó nálægt fjórð-
ungi meiri þar að meðaltali en á
Grensás og yfir mörkum reglu-
gerðar 252/2002 m.v. nýjustu mæl-
ingar.
Það er því alveg ljóst þessar til-
lögur Reykjavíkurborgar munu á
engan hátt bæta lífsgæði íbúa í
Hlíðum, heldur þvert á móti rýra
þau umtalsvert. Íbúar í Hlíðum
trúa því ekki að það sé vilji borg-
arbúa að lífsgæði yfir 12.000 íbúa í
Hlíðum og Háaleiti verði svo stór-
lega skert til frambúðar – ein-
göngu til þess að umferðin komist
þessa 800 metra í gegnum hverfið
án þess að eiga á hættu að stoppa
á ljósum í eins og eina mínútu, eða
vera 20 sekúndum lengur í gegn á
grænni ljósabylgju.
9 af hverjum 10 íbúum í Hlíðum
vilja ekki þessa lausn sem nú er
kynnt. Þeir vilja raunverulega bót
á lífsgæðum í borg. Þessi lausn
færir þeim þau ekki. Hringbrautin
er sorglegur bautasteinn slíkra
lausna. Það þarf að hugsa málin
upp á nýtt.
Blekkingar
borgaryfirvalda
Hilmar Sigurðsson skrifar um
tillögur Reykjavíkurborgar að
umferðarmannvirkjum við
Kringlumýrarbraut og Miklu-
braut
» Íbúar í Hlíð-
um trúa því
ekki að það sé
vilji annara
borgarbúa að
lífsgæði yfir
12.000 íbúa í
Hlíðum og Háa-
leiti séu svo stór-
lega skert til
frambúðar.
Hilmar Sigurðsson
Höfundur er formaður Íbúasamtaka
3. hverfis - www.hlidar.com
VARLA hefur það farið
framhjá nokkrum manni að
skortur hefur verið á starfsfólki í
aðhlynningu á öldrunarheimilum
landsins. Fólk hefur ekki fengist
til starfa og launin eru ekki
hvetjandi. Auglýsingar eftir
starfsfólki hafa skilað takmörk-
uðum árangri.
Markmið Hrafn-
istuheimilanna er að
ráða starfsfólk í að-
hlynningu sem skilur
og talar íslensku.
Orð eru til alls
fyrst
Þrír starfsmenn
Hrafnistu heimilanna,
þær Hrönn Ljóts-
dóttir, Lovísa A.
Jónsdóttir og Alma
Birgisdóttir, hafa
fundið ráð til úrbóta.
Þær hafa hleypt af
stokkunum tilraunaverkefni sem
hlaut nafnið Öldubrjótur og er ís-
lensku-, samfélags- og verk-
menntaskóli Hrafnistu.
Markmið skólans er að:
- kenna einstaklingum af er-
lendum uppruna íslensku
- kynna fyrir þeim þeim ís-
lenskt samfélag, gildi þess og
viðmið
- kenna aðhlynningu, mannleg
samskipti og fleira
- rjúfa félagslega einangrun
einstaklinga af erlendum upp-
runa
- nýta þann mannauð sem ein-
staklingar af erlendum uppruna
búa yfir
- ráða þessa einstaklinga sem
framtíðarstarfsmenn Hrafnistu.
Þessi markmið eru í samræmi
við stefnu ríkisstjórnarinnar um
aðlögun innflytjenda.
Það kemur kannski ekki á
óvart að 100 umsóknir bárust
þegar þetta námskeið var aug-
lýst. Sautján konur voru valdar.
Þær voru á aldrinum 22-52 ára.
Margar þessara kvenna eru vel
menntaðar. Í hópnum eru hjúkr-
unarfræðingur, tölvufræðingur,
ferðamálafræðingur og ein þeirra
er með meistarapróf í ensku.
Menntun af þessu tagi nýtist ekki
í landinu ef viðkom-
andi talar ekki ást-
kæra, ylhýra málið.
Tjáskipti og
traust
Sú kynslóð sem
dvelst á öldr-
unarheimilum í dag
sættir sig ekki við
umönnun af hálfu
fólks sem ekki skilur
eða talar íslensku.
Önnur tungumál eru
þeim ekki töm. Um-
ræður í dagsins önn og tengsl í
kringum samræður eru mikilvæg
aðhlynning. Ekki ósjáldan eru
færðar þakkir fyrir að geta
spjallað um lífsins gagn og nauð-
synjar eða bara um daginn og
veginn. Það er mikilvægt heim-
ilismönnum að geta rabbað við
starfsfólkið.
Þær stöllur, Hrönn, Lovísa
Jóns og Alma, sem eiga heiðurinn
af þessu verkefni, eiga þakkir
skildar. Þeim hefur tekist að
koma skólanum á fót með góðum
stuðningi starfsmanna Hrafnistu,
Mími–símenntun sem sér um ís-
lenskukennsluna og Rauðakross-
deild Garðabæjar. Sú deild hefur
hrint af stað svokölluðu Mentor-
kerfi sem hefur að markmiði að
rjúfa félagslega einangrun
kvenna af erlendum uppruna.
Öldubrjótur gæti orðið öðrum
fyrirtækjum og stofnunum til eft-
irbreytni. Það skiptir máli að
nýta mannauð þeirra sem flytjast
til okkar lands. Aðkomufólkið
þarf alúð og stuðning meðan það
aðlagast nýju umhverfi og nýju
starfi.
Öldubrjótur
Hrafnistu
Lovísa Einarsdóttir segir frá
tilraunaverkefninu Öldubrjóti
Lovísa Einarsdóttir
» Öldubrjótur gæti
orðið öðrum fyrir-
tækjum og stofnunum
til eftirbreytni. Það
skiptir máli að nýta
mannauð þeirra sem
flytjast til okkar lands.
Höfundur er íþróttakennari og sam-
skiptafulltrúi á Hrafnistu í Hafn-
arfirði.