Morgunblaðið - 14.03.2008, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 14. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Þeir eru margir
sem eiga Elfu-Björk
Gunnarsdóttur mikið
að þakka og er und-
irrituð ein þeirra.
Vinskapur okkar
Elfu-Bjarkar var langur eða allt
frá því að undirrituð fæddist en
mæður okkar voru miklar vinkon-
ur gegnum árin. Ein af fyrstu
minningum mínum af Elfu-Björk
er þegar hún bjó ásamt móður
sinni í sama húsi og við fjölskyld-
an. Þá voru þær mæðgur nýkomn-
ar heim frá Svíþjóð þar sem Elfa-
Björk hafði stundað framhalds-
nám. Móðir mín sá um öll fjármál
þeirra mæðgna hér heima á meðan
á náminu stóð og hafði milligöngu
um að þær hefðu hússkjól þegar
þær sneru aftur til Íslands að námi
loknu.
Skömmu eftir að hún flutti heim
fékk hún starf borgarbókavarðar
og var skrifstofa hennar á efstu
hæðinni í gamla bókasafnshúsinu í
Esjubergi við Þingholtsstræti. Ég
kíkti stundum til hennar þangað
með skólatöskuna á leið heim úr
skólanum og alltaf tók hún á móti
mér með faðmlaginu sínu, alveg
sama hvernig á stóð. Við ræddum
alla hluti, heima og geima, burtséð
frá því hvort ég var þá 10 ára og
hún þetta 26 árum eldri, þannig
var það alltaf.
Ég leit upp til Elfu-Bjarkar,
ekki aðeins sem vinkonu minnar
heldur líka konu sem fór sínar eig-
in leiðir í lífinu. Hún gegndi mörg-
um ábyrgðarstöfum þar sem mikið
mæddi á henni, m.a. starfi fram-
kvæmdastjóra Ríkisútvarpsins um
margra ára bil. Í daglegum störf-
um sínum var hún einbeitt, rösk og
gekk hreint til verks. Elfa-Björk
hvatti mig til að læra það sem hug-
ur minn stóð til. Mér þótti því
gríðarlega vænt um það þegar hún
lagði lykkju á leið sína og heim-
sótti mig nokkrum vikum eftir að
ég hóf framhaldsnámið mitt í Eng-
landi. Hún kom til mín færandi
hendi á annars nístingslegum nóv-
Elfa-Björk
Gunnarsdóttir
✝ Elfa-BjörkGunnarsdóttir
fæddist í Reykjavík
29. september 1943.
Hún lést 1. mars síð-
astliðinn og var út-
för hennar gerð frá
Grafarvogskirkju 7.
mars.
emberdegi. Þetta var
alveg dæmigert fyrir
hana.
Elfa-Björk bjó
ásamt móður sinni,
Sigríði Halldórsdótt-
ur, allt þar til Sigríð-
ur lést. Þær mæðgur
voru afar samrýndar.
Eftir fráfall Sigríðar
urðu mikil tímamót í
lífi Elfu-Bjarkar.
Hún sagði starfi sínu
lausu hjá Ríkisút-
varpinu og ákvað að
venda sínu kvæði í
kross, taka sér frí frá daglegum
störfum og flytjast tímabundið til
Englands. Á þeim árum vann ég í
London og hittumst við því reglu-
lega á meðan dvöl hennar stóð þar.
Að mörgu leyti var þetta krefjandi
tími fyrir Elfu-Björk, stórum kafla
í hennar lífi var lokið en að sama
skapi nýr að hefjast. Stuttu síðar
kynnist Elfa-Björk eiginmanni sín-
um Jóni Jónassyni og bjuggu þau
saman allt þar til hann lést.
Elfa-Björk var aldrei langt und-
an þegar ég hugsa til stóru stund-
anna í mínu lífi. Elfa-Björk var
fyrst úr minni fjölskyldu að hitta
hann Jóhann minn þegar við urð-
um ástfangin. Hún var líka fyrsta
konan sem ég hringdi í ofan af
gjörgæslu þegar bróðir minn lá
þar lífshættulega veikur. Það lá
aldrei á hennar liði að hjálpa þegar
þannig stóð á.
Lífsgleði, orka og tindrandi hlát-
urinn einkenndi Elfu-Björk. Þann-
ig mun hún lifa í minni minningu
um leið og ég er þakklát henni fyr-
ir samveruna hérna megin. Fjöl-
skyldu hennar og vinum votta ég
mína dýpstu samúð.
Anna Dís Ólafsdóttir.
Leiðir okkar Elfu-Bjarkar
Gunnarsdóttur lágu saman í sjö
ára bekk í Laugarnesskólanum
fyrir næstum 60 árum og áttum við
upp frá því skólagöngu saman til
stúdentsprófs. Við höfðum sameig-
inleg áhugamál og komum fyrst
fram á leiksviði átta ára gömul á
páskaskemmtunum í umsjá
Skeggja Ásbjarnarsonar, kennara
okkar. Snemma gafst okkur líka
tækifæri til að taka þátt í barna-
tímum hans í útvarpinu, og í
menntaskóla urðum við samferða
upp á sviðið í leiksýningum Herra-
nætur. Um skeið leit út fyrir að
Elfa legði leiklistina fyrir sig enda
hafði hún ríka hæfileika í þeim efn-
um og var einstaklega góður upp-
lesari. Hún fluttist með móður
sinni til Svíþjóðar skömmu eftir
stúdentspróf 1965, stundaði þar
háskólanám og gerðist að því loknu
bókavörður í Stokkhólmi. Þær
mæðgur fluttu aftur til Íslands og
réðst Elfa-Björk til starfa hjá
Borgarbókasafni Reykjavíkur og
varð forstöðumaður þess árið 1975.
Af löngum kynnum urðu mér vel
ljósir mannkostir Elfu-Bjarkar,
dugnaður og færni við úrlausn
þeirra viðfangsefna, sem henni
voru falin. Umhyggja og kærleikur
einkenndu störf hennar og einkalíf.
Hún virtist alltaf hafa ómældan
tíma til að sinna vinum og vanda-
lausum, sem áttu um sárt að binda
eða þörfnuðust félagsskapar til að
rjúfa einsemdina. Þetta kom fram í
aðstoð hennar við fjölda aldraðs
fólks sem hún kynntist og hjálpaði
á lífsleiðinni. Hjá Borgarbókasafn-
inu vann hún ötullega að eflingu
starfseminnar með nýjum þjón-
ustuþáttum í útibúum safnsins, tíð-
ari ferðum bókabíla í úthverfin og
heimsendingu bóka til sjúkra og
aldraðra. Um þetta leyti átti ég
sæti í borgarráði Reykjavíkur og
eftirminnilegt er, hve rösklega
Elfa-Björk gekk jafnan fram þegar
hún kom á fundi ráðsins til að fá
stuðning við tillögur sínar um efl-
ingu Borgarbókasafnins, sem hún
hafði mikinn metnað fyrir. Allt við-
mót hennar hjálpaði til, því að með
léttri lund, breiðu brosi og dillandi
hlátri snerist hún til gagnsóknar,
þegar háttvirt borgarráð ætlaði að
beita niðurskurðarhnífnum á áætl-
anir safnsins, og kom hún oftar en
ekki sem sigurvegari frá þeirri við-
ureign.
Eitt sinn orðaði hún við mig
flutning á milli starfa innan borg-
arkerfisins, því að hún vildi fást
við ný verkefni og öðlast meiri
starfsþróun. Ekki voru tækifæri til
slíks þá en mér varð það mikið
fagnaðarefni að um líkt leyti og ég
varð útvarpsstjóri Ríkisútvarpsins
1985 skipaði Ragnhildur Helga-
dóttir, þáverandi menntamálaráð-
herra, Elfu-Björk til að gegna
embætti framkvæmdastjóra hljóð-
varpsdeildar RÚV. Framundan var
mikið endurmótunarskeið í starfi
allra deilda Ríkisútvarpsins vegna
samkeppni við nýja ljósvakamiðla,
og auk þess flutningur í nýja Út-
varpshúsið við Efstaleiti, sem
skipuleggja þurfti og framkvæma.
Voru þetta í senn krefjandi og afar
skemmtileg verkefni fyrir þá sem
að þeim komu, því að á næstu
fimm árum var lagður grunnur að
þeirri styrku stöðu, sem Ríkisút-
varpið hefur búið að síðan. Naut
Elfa sín vel í samræmingarstarfinu
þegar móta þurfti áferð og samspil
Rásar 1 og nýstofnaðrar Rásar 2
sem og svæðisstöðvanna, er tóku
til starfa úti um land. Mjög aukin
áherzla var einnig lögð á frétta-
starfsemina.
Það var með ólíkindum hversu
mikið starfsþrek Elfu-Bjarkar var
á þessum tíma og bjartsýnin óbug-
andi. Allt frá því á menntaskóla-
árum hafði hún átt við erfiða sjúk-
dóma að stríða og um langt árabil
barðist hún við krabbamein. Hún
leitaði sér hefðbundinna lækninga
og óhefðbundinna, meðal annars í
kynnisferðum til fjarlægra landa
og nutu margir þess fróðleiks, sem
Elfa-Björk aflaði sér í þeim.
Hin síðustu ár fækkaði endur-
fundum. Elfa og fleiri bekkjarsyst-
ur úr Laugarnesskólanum stóðu
fyrir því að 12 ára bekkurinn okk-
ar hittist fyrir fimm árum. Síðan
hefur verið skipzt á jólakortum. Þó
að sjúkdómssaga Elfu-Bjarkar
væri okkur kunn kom andláts-
fregnin á óvart. Á þeirri stundu
leiftruðu góðar minningar um
hana. Fyrst og fremst stuðning-
urinn, sem Elfa-Björk veitti svo
mörgum í sorg og veikindum. Til
þess hafði hún mikla hjartahlýju
og hæfileika í mannlegum sam-
skiptum. Í félagsstarfi lét hún gott
af sér leiða í þágu göfugra mál-
efna. Í störfum hennar kom hvar-
vetna fram vilji til að sækja fram
og gera betur. Skipulag, reglusemi
og trúmennska voru aðalsmerki
hennar. Hún var líka skemmtileg-
ur og góður vinur í öll þessi ár síð-
an við hittumst fyrst í barnaskóla.
Blessuð sé minning Elfu-Bjarkar.
Markús Örn Antonsson.
Það var bjartur og óvenjulega
fallegur dagur þegar við Elfa-
Björk fórum fyrir nokkrun vikum í
bíltúr austur fyrir fjall. Það var
snjór yfir öllu og skafrenningurinn
fauk í kringum um bílinn í sólskin-
inu. Ævintýralegt. Elfa-Björk í
hvítum leðurjakka með sólgler-
augu. Við skoðuðum Hellisheiðina
og fórum að sumarhúsunum henn-
ar Elfu-Bjarkar, fyrst að gamla
húsinu sem hún hafði átt með móð-
ur sinni og selt, en síðan sýndi hún
mér sumarhúsið sem þau Jón
höfðu byggt og ætlað að njóta dag-
anna saman. Þeir draumar rættust
ekki. Jón féll frá fyrir tveimur ár-
um og núna er Elfa-Björk farin til
hans. Þau náðu að eiga saman
nokkur hamingjurík ár sem færðu
henni ástina, færðu henni börn og
fjölskyldu sem hún hafði ekki eign-
ast sem ung kona. Þau höfðu hvort
um sig lifað óvenjulegu lífi. Hann
hafði lent í flugslysi og var mjög
mikið fatlaður, hún hafði rutt
brautina fyrir konur til meiri
áhrifa í samfélaginu. Hún hafði til-
tölulega ung tekið við starfi borg-
arbókavarðar og tókst að færa
safnið til nútímalegra horfs og
byggja upp nýja þjónustu. Þegar
ég var að byrja störf í frétta-
mennsku var ég send til að taka
viðtal við borgarbókavörð um
bókasýningu sem var verið að opna
á Kjarvalsstöðum. Ég hafði aldrei
hitt borgarbókavörð og fannst
skemmtilegt að hitta unga og
„smart“ konu í þessu hlutverki. Á
þessum tíma var óvenjulegt að
konur væru stjórnendur stofnana
eða fyrirtækja. Þetta voru mín
fyrstu kynni af Elfu-Björk sem átti
glæstan feril sem borgarbókavörð-
ur. Nokkrum árum síðar lágu leið-
ir okkar saman á ný, en þá var hún
orðin framkvæmdastjóri í Ríkisút-
varpinu á umbrotatímum í sögu
þess. Þar nýttust starfskraftar
hennar vel.
Um tíma var Elfa-Björk yfir-
maður minn og ég dáðist að því
hvað hún var góður stjórnandi.
Það tókst með okkur vinátta og ég
fylgdist með þegar Elfa-Björk tók
ákvörðun um að hætta sem fram-
kvæmdastjóri útvarpsins rúmlega
fimmtug, enda var hún þeirrar
skoðunar að það væri ekki neinum
hollt að vera of lengi í sama stjórn-
unarstarfi. Hún sneri aftur til
Borgarbókasafnsins og ákvað síðar
að verja tíma sínum með Jóni og í
að sinna hugðarefnum sem hún
taldi mikilvæg á sviði heilsu- og
mannræktar.
Þegar við fórum í bíltúrinn góða
um daginn var Elfa-Björk orðin
mikið veik. Hún sagði mér frá því
að hún hefði ákveðið að hætta að
taka krabbameinslyfin, sér liði illa
af þeim og þau hefðu slæm áhrif á
ónæmiskerfið. Nú ætlaði hún að
taka málin í eigin hendur. Við
borðuðum saman á einum fínasta
veitingastað borgarinnar. Elfa-
Björk fallega klædd að vanda, bar
sig eins og hefðarkona. Það var
ekki við það komandi að ég borg-
aði fyrir mig, þetta var í hennar
boði. Hún var kona sem vissi hvað
hún vildi. Fram á síðasta dag var
hún við stjórnvölinn í eigin lífi. Nú
hefur hún kvatt okkur og haldið á
vit Jóns og eilífðarinnar. Eftir-
minnileg og yndisleg kona er geng-
in og við sem áttum hana að vini
erum þakklát fyrir þann tíma sem
við fengum með henni.
Ég sendi fjölskyldu hennar og
vinum samúðarkveðjur.
Erna Indriðadóttir.
Sigríður Jónsdóttir
var Hornfirðingur að
uppruna en ólst upp frá sjö ára aldri
í Þórisdal í Lóni. Á ferðum okkar
um Austurland höfðum við Vil-
hjálmur eiginmaður minn það fyrir
sið að víkja af vegi sunnan við Jök-
ulsá og borða nesti okkar neðan við
túngarð í Þórisdal, bænum hennar
Siggu, en þar er afburða fagurt eins
og reyndar alls staðar í Lóninu.
Sigga réðst í vist til tengdafor-
eldra minna Guðrúnar Þorvarðar-
dóttur og Árna Vilhjálmssonar þeg-
ar hún var 17 ára gömul en þá
bjuggu þau á Háeyri á Hánefsstaða-
eyrum við Seyðisfjörð. Sigga reynd-
ist hins vaskasta til allra verka og
samdi henni mjög vel við húsbænd-
ur sína og börn þeirra.
Á Háeyri kynntist hún Vigfúsi
Sigríður Jónsdóttir
✝ Sigríður Jóns-dóttir fæddist á
Meðalfelli II í Nesja-
hreppi hinn 15.
mars 1917. Hún lést
á Sjúkrahúsi Seyð-
isfjarðar hinn 24.
febrúar síðastliðinn.
Sigríður var jarð-
sungin frá Seyð-
isfjarðarkirkju 1.
mars sl.
Jónssyni sem var vél-
stjóri á bátnum Magn-
úsi NS 210 sem var í
eigu Árna og giftu þau
sig 1939. Og eins og
Vilhjálmur eiginmað-
ur minn segir í ævi-
minningum sínum um
þau hjónin: „Þau til-
heyra í raun okkar
fjölskyldu.“ Og þau
sýndu Árna og Guð-
rúnu þann sóma að
láta yngsta son sinn
heita Gunnar Árna í
höfuðið á þeim.
Árni og Guðrún fluttust inn í
kaupstað árið 1941 og keyptu fljót-
lega hið glæsilega hús Bjólfsgötu 6.
Sigga og Fúsi leigðu síðar á loftinu
hjá þeim og voru þeim áfram innan
handar.
Ég kom fyrst til Seyðisfjarðar
vorið 1945, þá nýtrúlofuð Vilhjálmi,
og var þar fram á haust. Þetta sum-
ar var eitt það yndislegasta sem ég
hef lifað, veðrið sérstaklega gott og
kynnin af tengdafólkinu eftir því,
þar með talin Sigga og Fúsi. Þetta
var síðasta sumarið sem systkinin
voru öll heima og var oft glatt á
hjalla. Þá voru tvö elstu börn Siggu
og Fúsa fædd og eitt það síðasta
sem ég gerði áður en ég fór suður
var að halda Jóni Grétari undir
skírn og þótti mér mikill sómi að.
Og árin liðu, þau eignuðust alls
fimm börn sem eru hin mannvæleg-
ustu og reistu sér hús á Múlavegi.
Þangað var jafnan gott að koma
þegar farið var austur. Og þar í dyr-
unum kvaddi ég hana í síðasta skipti
vorið 2006 þegar ég hafði siglt
ásamt börnum mínum og Margréti
mágkonu út undir Skálanes þar sem
ösku Vilhjálms var dreift í sjóinn.
Þá var Sigga eins og hún átti að
sér, hláturmild, spaugsöm og hlýleg
í viðmóti.
Ég vil fyrir hönd fjölskyldu minn-
ar senda börnum hennar kærar
kveðjur. Og ég þakka fyrir að hafa
kynnst slíkri konu sem hún var.
Sigríður Ingimarsdóttir.
Elsku besta amma mín.
Ég hef alltaf vitað að þú yrðir
ekki eilíf en ekkert gat samt und-
irbúið mig fyrir að missa þig úr líf-
inu mínu. Þú ert ekki bara amma
mín heldur góð vinkona líka, vin-
kona sem ég heimsótti oft og gat tal-
að við. Vinkona sem reyndir að
skilja mig og veikindi mín eftir
bestu getu og hjálpaði mér svo mik-
ið, last þér til og sagðir mér frá. Vin-
kona sem fræddi mig með skemmti-
legum sögum um gamla tíma, ég
fékk aldrei nóg af að heyra sögurnar
þínar.
Ég man svo margt, svo ótal
margt. Já, ég á ótelandi minningar
um þig, um okkur saman. Ég veit
varla hvar ég á að byrja. Þegar ég
rita þessi orð byrja tárin að renna
og minningarnar flæða fram hver á
eftir annarri. Ég man eftir hvað ég
var glöð þegar ég hélt að ég væri að
minna þig á augndropana þína, hvað
ég ætlaði aldrei að finna páskaeggið
mitt þegar ég var hjá þér, hvað það
var gott að lúra í afabóli. Ég man
eftir bökunarilmi og matarlykt, ég
man eftir áramótum og svínasteik,
baunasúpu og hrísgrjónagraut. Já,
þú áttir oft baunasúpu í frosti sem
þú hitaðir upp handa litlunni þinni
og grauturinn þinn var himneskur.
Ég man eftir kökum, konungsætt og
konfekti. Ég man eftir ömmu sem
sat í stólnum sínum og stundaði
handavinnu og hvað það var gott að
setjast hjá þér.
Ó, ég man svo margt og núna
fann ég mininguna um þegar ég var
hjá þér og við löbbuðum í Pusabúð á
morgnana og skruppum svo kannski
í heimsókn á eftir, stundum fékk ég
karamellur. Ég man eftir öllum
hekluðu dúllunum sem ég notaði
sem peninga þegar ég var að leika
mér.
Í seinni tíð vorum við duglegar að
spjalla saman. Ég elskaði að koma
til þín í heimsókn, fá molasopa og
stundum brauð með, hitta þig og oft
aðra úr fjölskyldunni sem komu í
sömu erindagjörðum og ég, að hitta
þig og eiga notalega stund. Ég á
aldrei eftir að venjast því að keyra
fram hjá gula húsinu með græna
þakinu og vita að amma er ekki þar
lengur, sitjandi við eldhúsborðið að
glugga í Moggann.
Ég sakna þín svo mikið, elsku
amman mín, ég á aldrei eftir að
venjast því að hafa þig ekki en ég
lofa að ég á eftir að bjargast. Ég
skal vera sterk og halda minningu
þinni hátt.
Ég elska þig alltaf.
Þín,
Sigríður Jóns.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti,
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir)
Elsku mamma, tengdamamma og
amma, hafðu þökk fyrir allt sem þú
gafst okkur. Þú munt ávallt eiga
stað í hjarta okkar og þín verður
sárt saknað. Guð geymi þig.
Gunnar Árni, Ágústa, Agnes
Berg og Sveinn Gunnþór.
MINNINGAR