Morgunblaðið - 16.03.2008, Blaðsíða 6

6 SUNNUDAGUR 16. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
N
efnd um nýja þýðingu á
Biblíunni hefur brugð-
ist við gagnrýni og sent
frá sér greinargerð
sem birtist hér í Morg-
unblaðinu fyrir viku og er það vel.
Þar vakti athygli mína, að í erind-
isbréfi til nefndarinnar er sagt, að
haft skyldi í huga „að sú biblíuþýðing
sem unnið væri að yrði kirkjubiblía
og því bæri einnig um stíl að taka til-
lit til breiðs lesendahóps“. Tarna var
undarlega að orði komist og krefst
skýringa. Frá útgáfu hinnar fyrstu
biblíu, Guðbrandsbiblíu, hefur sú bók
verið kirkjubiblía, en einnig að sjálf-
sögðu til heimabrúks og húslestrar.
Börn kippa sér ekki upp við að heyra
orð, sem þeim eru ókunnug áður. Og
þau vilja heyra þau. Þeim er eðl-
islægt að ráða í merkingu orða eða
spyrja. Það er leikur þeirra og
þroski.
Illur grunur sótti að mér, þegar ég
las þau orð nefndarinnar, að orðið
rekkja væri skýrara en sæng, „sjálf-
sagt vegna þess að sæng í merking-
unni „rekkja, rúm“ er nánast horfið
úr máli manna nema í föstum orða-
samböndum.“ Gott og vel, – en
skyldu þessi föstu orðasambönd ekki
vera býsna mörg og auðskilin hverju
barni eins og þessi setning: „Móðir
þín er lögst á sæng“? Engin sam-
bærileg dæmi úr daglegu máli eru
um notkun orðsins rekkja, enda yf-
irleitt notað sem skrautyrði eða í æv-
intýrum eins og Sögunni af Hlina
kóngssyni:
Renni, renni rekkjan mín
út á skóg.
Ekki bjó lami maðurinn við því-
líkan lúxus, enda tekur þýðing-
arnefndin fram, að lami maðurinn
hafi legið á mottu, dýnu eða bedda.
Mér þykja þessi orð ekki fara vel í
ritningargreininni: „Statt upp og tak
mottu þína, dýnu eða bedda og far
heim til þín.“ Og „rekkja“ er óbrúk-
legt eftir samhenginu. Ég ætla þess
vegna að halda mig við orðasamband
úr Nýja testamenti langömmu minn-
ar, sem er fallegt og fast í málinu:
„Ég býð þér, statt upp og tak sæng
þína og far heim til þín.“ Fleira er
athugavert við greinargerð þýðing-
arnefndarinnar sem of langt mál er
að rekja. Ég get t.d. ekki fellt mig
við að segja „þeir gerðu máltíð sína
við vörðuna“ í staðinn fyrir mötuðust.
Ég reyndi orðalagið á Stefáni vini
mínum og hann spurði, hvort „gera
máltíð sína“ þýddi matbúa. Flatt
orðalag misskilst fremur en kjarn-
gott mál. Og ég hefði vafalaust fengið
bágt fyrir „þeir gerðu máltíð sína“
hjá mínum góðu og gömlu íslensku-
kennurum fyrir norðan Brynjólfi
Sveinssyni og Gísla Jónssyni. Og
ekki veit ég, hvað þeir hefðu sagt um
orðalagið „aflað er til fiskjar“, þótt
finnist á miða í Orðabók Háskólans.
Það er margur miðinn og margt sem
á miðanum stendur. Menn veiða sér
til matar en ekki til fiskjar svo að
dæmi sé tekið. Æðstu prestarnir og
hinir skriftlærðu sendu út njósna-
menn til að „veiða Jesúm í orðum“
eða „hafa á orðum hans“ en ekki til
að „láta hann tala af sér“, því að það
orðalag fellur ekki að persónu Krists
og smækkar hann, sem ekki er hugs-
unin.
Í gamalli biblíu stendur: „Og Guð
leit yfir alt, sem hann hafði gjört, og
sjá! það var harðla gott, og þá varð
PISTILL » Það er margur miðinn
og margt sem á mið-
anum stendur. Menn
veiða sér til matar en
ekki til fiskjar svo að
dæmi sé tekið.
Halldór
Blöndal
Renni, renni rekkjan mín út á skóg
kvöld og þá varð morgun, hinn sjötta
dag.“ Fyrirsögn greinargerðar þýð-
ingarnefndarinnar er þessi: „Biblía
21. aldar – gagnrýni svarað.“ Nefnd-
in lítur yfir það, sem hún hefur gjört,
og sér, að það er harðla gott, – vega-
nesti fyrir kristnar kynslóðir í 100 ár.
En henni sést yfir, að biblían er allra
alda, og hvorki takmörkuð í tíma né
rúmi, sem hins vegar einstakar þýð-
ingar á biblíunni eru og hljóta að
vera.
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Halldór Blöndal les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is
MINNIHLUTI borgarráðs gerði á
fundi ráðsins á fimmtudag veru-
legar athugsemdir við drög að
svörum við spurningum umboðs-
manns vegna REI-málsins, ósk-
uðu eftir því að málinu yrði frest-
að og var það gert, en drögin og
greinargerðir minnihlutans voru
dregin til baka.
Gísli Marteinn Baldursson,
borgarráðsfulltrúi Sjálfstæð-
isflokksins, segir að meirihlutinn
hafi viljað ljúka málinu en minni
hlutinn hafi beðið um frest og við
því hafi verið orðið, en málið
verði aftur tekið fyrir á næsta
fundi borgarráðs, sem verði eftir
páska.
Dagur B. Eggertsson, oddviti
Samfylkingarinnar í borg-
arstjórn, segir að drögin hafi
stangast verulega á við frásagnir
fjölmiðla af sömu atburðum og
vitnisburð borgarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins. Ekki gangi að
borgarstjórn sendi til dæmis frá
sér svör um umboðsleysi borg-
arstjóra sem stangist á við það
sem margoft hafi komið fram á
opinberum vettvangi.
Drög dregin
til baka
ÞEGAR SNJÓA leysir og þurrt er í
veðri í nokkra daga í röð skapast
skilyrði fyrir svifryksmengun á
höfuðborgarsvæðinu. Það er af
þessum sökum sem Umhverfis- og
samgöngusvið Reykjavíkurborgar
lét í vikunni rykbinda 290 km af
vegum á helstu umferðargötum
borgarinnar með 27.000 lítrum af
rykbindiefni.
Svifryksmengun var því undir
heilsuverndarmörkum á föstudag,
enda kemur dreifing magn-
esíumklóríðs í veg fyrir að svifryk
af kornastærðinni undir 10 míkró-
metrum þyrlist upp þegar bílar
keyra hjá og valdi loftmengun.
Starfsmenn Framkvæmda- og
eignasviðs önnuðust dreifingu ryk-
bindiefnisins.
Rykbinda
göturnar
Mengun Umferðin þyrlar upp
svifryki í Ártúnsbrekkunni.
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
EINAR Magnússon lyfjafræðingur var heiðraður
sérstaklega á ráðstefnu sem boðað var til í Víet-
nam í síðustu viku, en þá lauk formlega 40 ára
starfi Svía við uppbyggingu heilbrigðiskerfisins í
landinu. Átti Einar meginþátt í að semja lyfjalög
fyrir Víetnam, en hann hefur komið að þessu
starfi í 10 ár og bjó raunar í Víetnam í þrjú ár.
Í stuttu spjalli við Morgunblaðið minnti Einar á
að Víetnam-stríðið hefði verið ákaflega umdeilt,
jafnt innan Bandaríkjanna sem utan. Hefði Olof
heitinn Palme, þáverandi forsætisráðherra Sví-
þjóðar, verið einna fremstur í flokki gagnrýnenda
þess og eftir Tet-sókn skæruliða 1968 hefði hann
ákveðið að taka upp beinan stuðning við Víetnam.
Hefðu Svíar verið með sendiráð í Hanoi, einir
vestrænna ríkja á stríðstímanum, og snúið sér að
því að byggja upp heilbrigðiskerfið í landinu.
Hefðu þeir meðal annars reist í höfuðborginni,
Hanoi, sjúkrahús í stað annars, sem eyðilagst
hefði í loftárásum Bandaríkjamanna auk barna-
spítala, sem kenndur var við Olof Palme.
„Í þessu starfi hafa Svíar oft notið aðstoðar er-
lendra sérfræðinga í mislangan tíma. Ég kom
fyrst til Víetnams 1998 og ég bjó í Hanoi í þrjú ár,
frá 1999 til 2002. Mitt sérsvið var lyfjamálin en
lög um þau voru engin til í Víetnam. Ég átti síðan
mikinn og kannski meginþátt í að semja þau drög
að lyfjalögum, sem samþykkt voru 2005 og tóku
gildi 2006,“ sagði Einar.
Eitt af stóru málunum
Þessu uppbyggingarstarfi Svía í Víetnam er nú
formlega lokið og í tilefni af því gáfu þeir út bók,
nokkurs konar yfirlit yfir starfið og árangurinn af
því í 40 ár. Segir Einar, að þar komi fram, að
framlag hans hafi verið eitt af stóru málunum og
trúlega ástæðan fyrir því, að Svíar buðu honum
einum erlendra sérfræðinga til lokaathafnarinnar
í Víetnam. Þar var meðal annars efnt til ráðstefnu
þar sem Einar stýrði vinnu-
hópi um lyfjamál og síðan
hefði honum verið veitt sér-
stök viðurkenning fyrir fram-
lagið.
Einar sagði, að heilbrigðis-
þjónustan í Víetnam hefði orð-
ið illa úti í stríðinu eins og aðr-
ir innviðir samfélagsins og
raunar ekki verið beysin fyrir.
Þetta hjálparstarf hefði hins
vegar borið mjög ríkulegan
ávöxt og kannski ágætt dæmi um þann árangur,
sem unnt er að ná bestum með þróunarhjálp.
Margt hægt að læra af Víetnömum
Samstarfið við Víetnama var með miklum
ágætum segir Einar.
„Ég kom til landsins til að aðstoða þá og fræða
um vestræn lyfjavísindi og vissulega get ég ekki
verið annað en ánægður með árangurinn. Hitt er
svo annað, að Víetnamar sjálfir búa að 5.000 ára
langri reynslu af hefðbundnum læknisdómum, til
dæmis jurtalyfjum, og á því leikur enginn vafi að
mörg þeirra bera góðan árangur,“ segir Einar en
um þessi mál fjallaði hann í viðtali við sænska
læknisfræðitímaritið Forum og sem vakti nokkra
athygli.
„Auðvitað kemur sumt dálítið spánskt fyrir
sjónir, til dæmis ormar í spritti og seyði af soðn-
um köttum, en öðru máli gegnir um jurtalyfin,
þau eru mörg mjög áhugaverð. Þá er það líka at-
hyglisvert hvernig Víetnamar meðhöndla þung-
lyndi. Það gera þeir ekki með lyfjunum einum,
heldur virkja þeir allt tilfinningalíf sjúklingsins,
trú hans og gamlar hefðir í því skyni að beina
honum inn á rétta braut,“ sagði Einar Magnússon
að lokum.
Árangursríkt starf
Einar Magnússon lyfjafræðingur heiðraður sérstaklega við athöfn í
Hanoi fyrir framlag sitt við uppbyggingu heilbrigðiskerfisins í Víetnam
Athöfnin í Hanoi Fyrir miðri mynd, fimmti frá vinstri, er heilbrigðisráðherra Víetnams, Nguyen
Quoc Trie, og næstur honum sendiherra Svía, Rolf Bergman. Einar er annar frá hægri á myndinni.
Gripurinn, sem
Einari var veittur.
TÍBESKIR mótmælendur fá frest til morguns til
að láta af mótmælum gegn meintum mannrétt-
indabrotum Kínastjórnar og kröfum um aukin
réttindi, áður en gripið verður til frekari aðgerða
af hálfu stjórnar kommúnista í Tíbet.
Þetta kom fram í yfirlýsingu sem birt var í
fréttaveitunni Xinhua, þar sem stjórn kommún-
ista í Tíbet hvatti „lögbrjótana til að gefa sig fram
fyrir miðnætti á mánudag,“ með þeim orðum að
„ekki yrði tekið hart á þeim sem gæfust upp.“
Á sama tíma hafði AFP-fréttastofan eftir óstað-
festum heimildum að allt að hundrað hefðu látið
lífið í mótmælunum, þar með talið kínverskir
verslunareigendur í Lhasa, sem reiði mótmæl-
enda hefur meðal annars beinst gegn. Minnst tíu
hafa látist í mótmælunum frá því í fyrradag, tugir
liggja slasaðir á sjúkrahúsum. Munu kínverskir
verslunareigendur vera í hópi hinna látnu.
Aðgerðirnar hófust á mánudag, þegar þess var
minnst að 49 ár voru liðin frá misheppnaðri upp-
reisn Tíbeta gegn yfirráðum Kínverja. Stjórn
kommúnista í Tíbet sakar Dalai Lama, útlægan
trúarleiðtoga Tíbets, um að standa fyrir aðgerð-
unum, fullyrðing sem talsmaður leiðtogans hefur
vísað alfarið á bug.
Haft er eftir sjónarvottum að ígildi útgöngu-
banns hafi verið komið í Lhasa og að hermenn grá-
ir fyrir járnum vakti helstu götur borgarinnar.
Tíbetar fá frest til morguns
Reuters
Á vaktinni Hermenn vakta götur Lhasa í gær.
Kommúnistar segja útgöngubann ekki í gildi.