Morgunblaðið - 16.03.2008, Blaðsíða 27

kappakstur
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. MARS 2008 27
Blessaður hafðu ekkiáhyggjur af andlitinu. Þúvarst ljótur fyrir,“ sagðiJames Hunt við vin sinn
og erkiandstæðing á kappakst-
ursbrautinni, Niki Lauda, eftir að sá
síðarnefndi afskræmdist í andliti eft-
ir árekstur á Nürburgring-brautinni
í Þýskalandi sumarið 1976.
Ummælin eru dæmigerð fyrir
glaumgosann og strigakjaftinn
Hunt. Það var hann sem mætti í
stuttermabol, gallabuxum og sand-
ölum í kynningar á vegum styrkt-
araðila Formúlu 1, þegar allir aðrir
voru skyldaðir til að vera í jakkaföt-
um með bindi. Og oftar en ekki var
ögrandi áletrun á bolnum, til dæmis
kjörorð Hunts: Kynlíf – árbítur
meistaranna!
Hunt var gríðarlegur keppn-
ismaður og skapheitur eftir því. Þeg-
ar hann lenti í hörðum árekstri við
Dave nokkurn Morgan í Formúlu 3-
kappakstri í Bretlandi árið 1970 var
það hans fyrsta verk eftir að hann
steig út úr flakinu að slá keppinaut
sinn kaldan.
Þegar Hunt hafði tryggt sér
heimsmeistaratitilinn í Formúlu 1 í
fyrsta og eina skipti í Japan haustið
1976 með eins stigs mun rauk hann
öllum að óvörum bandóður út úr
bílnum og ætlaði að sýna Teddy Ma-
yer, stjórnanda McLaren-liðsins,
sem hann ók sjálfur fyrir, hvar Davíð
keypti ölið. Hann hélt nefnilega á því
augnabliki að síðasta þjónustuhléið
hefði komið á röngum tíma og kostað
hann titilinn. Það bráði víst af Hunt
þegar honum var tjáð að hann hefði í
raun og veru borið sigur úr býtum.
Ári síðar barði Hunt starfsmann í
keppni í Kanada eins og harðfisk eft-
ir að hann hafði lent í árekstri í
miðjum klíðum á brautinni.
Ætlaði í læknisfræði
Á stuttum ferli í Formúlu 1, frá
1973-79, varð Hunt aðeins einu sinni
heimsmeistari, 1976. Eigi að síður
hefur hann stöðu goðsagnar í akst-
ursheimum enda hafa ófáir menn
laðað jafn marga áhorfendur að
greininni, bæði sem keppandi og síð-
ar lýsandi í sjónvarpi.
James Simon Wallis Hunt fæddist
29. ágúst 1947 í Lundúnum og ólst
upp í hópi sex systkina. Nám lá
prýðilega fyrir Hunt sem setti stefn-
una á læknisfræði. Það breyttist á
svipstundu skömmu fyrir átján ára
afmæli hans þegar félagar hans fóru
með hann að sjá kappakstur á Silver-
stone-brautinni. Þar og þá var fram-
tíð Hunts ráðin.
Hann hóf keppni í Formúlu 3 árið
1970 og vakti fyrsta kastið einkum
athygli fyrir að klessukeyra hvern
bílinn af öðrum. Honum óx þó ás-
megin og þá þegar festist gælunafnið
„Hunt the Shunt“ við hann en
„shunt“ þýðir að víkja til hliðar.
Því fór þó fjarri að leiðin inn í
Formúlu 1 væri greið en sumarið
1972 hljóp á snærið hjá Hunt. Hann
kynntist sérvitringnum Alexander
Hesketh lávarði sem tefldi á þeim
tíma fram liði í Formúlu 2. Vel fór á
með þeim félögum og Hesketh réð
Hunt til starfa.
Í hóp hinna bestu
Ári síðar komst Hesketh sér til
undrunar að því að þátttaka í Form-
úlu 1 var ekki dýrari en að vera með
bíl í Formúlu 2 þannig að skrefið var
stigið til fulls. Augljóst var að He-
sketh-bíllinn stóðst þeim bestu ekki
snúning en árin þrjú sem Hunt ók
fyrir liðið vakti hann mikla athygli
fyrir djarfan stíl og þolgæði. Hann
varð áttundi í stigakeppninni 1973 og
1974 og komst nokkrum sinnum á
verðlaunapall í keppni. Fyrsti og eini
sigur Hesketh-liðsins kom þó ekki
fyrr en í Hollandi 1975. Það ár hafn-
aði Hunt í fjórða sæti í keppni öku-
manna.
Sama haust ákvað Hesketh lá-
varður hins vegar að draga sig í hlé.
Hann hafði rekið lið sitt án fjárhags-
legra bakhjarla og þótti verkefnið
vera farið að taka ótæpilega í budd-
una. Hunt mældi þó ekki göturnar
lengi. Emerson Fittipaldi yfirgaf
McLaren fyrir Copersucar og
skyndilega var laust pláss hjá ris-
anum. Fyrrnefndur Teddy Mayer lét
ekki segja sér það tvisvar og innlim-
aði Hunt í liðið.
Og hinn óstýriláti ökumaður brást
ekki væntingum. Varð heimsmeist-
ari á sínu fyrsta tímabili hjá McLa-
ren. Raunar blés ekki byrlega í
fyrstu því Niki Lauda réð lögum og
lofum á Ferrari-bíl sínum framan af
móti en þegar hann heltist tíma-
bundið úr lestinni vegna meiðsla í
kjölfar árekstursins sem nefndur er
hér í upphafi gekk Hunt á lagið.
Vann sex keppnir og marði Lauda á
lokasprettinum í Japan, eins og fyrr
sagði.
Þess má geta að Hunt og Lauda
voru aldavinir og leigðu m.a. saman
íbúð um tíma. Í endurminningum
sínum velur Lauda orðin „frábær
ökumaður og mjög traustur vinur“
til að lýsa Hunt.
Það sem fer upp …
En það getur verið hráslagalegt á
toppnum og Hunt fór álíka hratt nið-
ur og hann hafði komið upp. Árið eft-
ir fann hann sig ekki og hafnaði í
fimmta sæti í stigakeppninni og því
þrettánda árið 1978. Árið 1979 stóð
Hunt til boða að ganga til liðs við
Ferrari en hafnaði því boði. Í staðinn
skipti hann yfir í Wolf-liðið. Þegar
hann fann að sá bíll var ekki sam-
keppnisfær dró hann sig í hlé á miðju
tímabili meðan enn var snefill af
reisn yfir honum. Stuttum en við-
burðaríkum ferli var lokið.
Sjálfsagt hefur það spilað inn í
ákvörðun Hunts að hann hafði séð of
marga vini sína týna lífi á brautinni.
Síðast Svíann Ronnie Pedersen sem
Hunt dró sjálfur út úr brennandi
flaki í keppni á Ítalíu. Pedersen lést
skömmu síðar af áverkum sínum.
Það er mál manna sem þekktu
Hunt að hann hafi verið gæddur fá-
gætum persónutöfrum. Hann var
kvennaljómi af Guðs náð og sagan
segir að smáfuglarnir í trjánum hafi
sungið honum til dýrðar í hvert sinn
sem hann átti leið hjá. „Ég hef verið
með svo mörgum konum um dagana
að ég verð líklega að líta á þær sem
þýðingarmikinn part af lífi mínu,“
sagði hann í endurminningum sínum.
„Annars hef ég aldrei farið í graf-
götur með fyrirætlanir mínar og þær
eru sannarlega ekki heiðvirðar. Ég
hef alltaf sagt að ég hef ekki áhuga á
hjónabandi, þannig að stelpurnar
vita hvar þær standa. Í minni íþrótt
gera eiginkona og fjölskylda það að
verkum að maður missir snerpuna.“
Burton stakk undan honum
Þar hafið þið það. Þrátt fyrir þetta
gekk Hunt að eiga tvær konur um
dagana. Sú fyrri, módelið Suzy Mill-
er, fór snemma frá honum og tók
saman við leikarann góðkunna Rich-
ard Burton. Henni hefur að líkindum
þótt blautir menn ómótstæðilegir.
Seinni eiginkona Hunts, Sarah Lo-
max, staldraði lengur við og ól hon-
um m.a. tvö börn. Þau skildu þó um
síðir. Ekki voru komnar fram nægi-
lega öflugar reiknivélar á þessum
tíma til að hafa tölu á öðrum konum í
lífi kappaksturshetjunnar.
Hunt steig sinn dans á klettabrún-
inni. Snemma kom í ljós að hann var
breyskur til ölsins og um tíma neytti
hann fíkniefna eins og sólin myndi
aldrei framar rísa. „Gras er gott, það
róar taugarnar,“ var eitt sinn haft
eftir honum. Þá tók Hunt ósjaldan á
sig náðir fyrr en hann hafði brennt
þremur pökkum af vindlingum. Í
sjónvarpsviðtali eftir að Hunt vann
mót árið 1976, sem sjá má á You-
Tube, er hann kominn í svo mikla
nikótínþörf eftir kappaksturinn að
hann fær lánaða logandi sígarettu
hjá nærstöddum áhorfanda.
Er það mál manna að ferill Hunts
á kappakstursbrautinni hafi öðru
fremur fjarað út vegna ólifnaðar.
Lék meira að segja grunur á því und-
ir lokin að hann væri farinn að aka
undir áhrifum.
Ímynd Formúlu 1 tók miklum
breytingum á áttunda áratugnum.
Öðlingurinn Jackie Stewart, sem
hætti keppni eftir sinn þriðja heims-
meistaratitil 1973, var hvers manns
hugljúfi og til fyrirmyndar í hví-
vetna. Hunt var algjör andstæða
hans. Ekki bætti heldur úr skák að
þeim Mike Hailwood, gamla mót-
orhjólameistaranum, varð strax vel
til vina en bóka má að hann hefur
kunnað skil á þeim fáu kimum í
djammheimum sem Hunt þekkti
ekki. Báðir voru þeir hæfileikamenn
af Guðs náð en svo afslappaðir í
einkalífinu að þeir liðu nánast lárétt-
ir um götur. Hailwood beið bana í
umferðarslysi ásamt dóttur sinni ár-
ið 1981, fertugur að aldri.
Hellti yfir hótelgesti
Hunt var æringi fram í fing-
urgóma, líkt og blaðamaðurinn Ian
Phillips fékk að reyna á hóteli
nokkru í São Paulo í Brasilíu árið
1972 en hann var þar staddur til að
fjalla um Formúlu 2-keppni.
„Við efndum til teitis í herbergi
mínu,“ skrifar Phillips, „og þegar við
vorum búnir að tæma míníbarinn
datt James í hug að það yrði
skemmtilegur hrekkur að henda öllu
lauslegu út um gluggann, m.a. sæng-
urfötunum mínum. Við vorum á
þrettándu hæð. Því miður skar veg-
farandi sig á fljúgandi glerbroti og á
einhvern undarlegan hátt áttuðu
starfsmenn hótelsins sig á því að
hlutirnir komu úr mínu herbergi.
Það kom svo í minn hlut að opna
dyrnar þegar hótelstjórinn kom með
sængurfötin upp. Í það skiptið lét
hann duga að setja í brýrnar og
segja með augunum: „Krakkar,
hegðið ykkur almennilega!“
Viku síðar var þolinmæðin hins
vegar á þrotum, þegar James tók
upp á því að hella vatni úr ruslafötu
yfir gesti sem voru að ganga inn á
hótelið. Aftur bárust böndin að mér
og á endanum var ég tekinn höndum.
Maðurinn sem bar ábyrgðina var
James nokkur Hunt en hann sat
bara álengdar með „ég gæti aldrei
hafa gert þetta, herra minn“-svipinn
sinn. Hann skildi mig m.ö.o. eftir í
súpunni. Ég sat í grjótinu í tvo daga
og var að því búnu vísað úr landi en
James var boðið að taka þátt í opna
brasilíska meistaramótinu í golfi …“
Eftir að Hunt hafði ekið sinn síð-
asta hring gerðist hann þulur fyrir
breska ríkissjónvarpið, BBC, og lýsti
keppnum um árabil ásamt hinum
goðsagnakennda þul Murray Wal-
ker. Þykja þeir eitt mergjaðasta
teymi í sögu íþróttalýsinga og drógu
óteljandi áhorfendur að skjánum.
Orðhákurinn Hunt var í essinu
sínu í þessu hlutverki og lét öku-
menn oftar en ekki hafa það óþvegið.
Varð hann fyrir vikið vinsæll – en
umdeildur.
Sneri Bakkus niður
Hunt hélt áfram á hraðbraut lífs-
ins og synd væri að segja að hann
hefði farið vel með sig um dagana.
Eftir glímu við þunglyndi tókst hon-
um á endanum að snúa Bakkus bróð-
ur niður og hætta að reykja. Þökk-
uðu þann árangur margir nýju
konunni í lífi hans, listakonunni Hel-
en Dyson, og sonum hans tveimur
frá hjónabandinu við Söruh Lomax.
Hunt var annálaður dýravinur og
hóf að rækta gára og páfagauka með
framúrskarandi árangri. Einn af
páfagaukum hans, Humbert að
nafni, átti meira að segja að fara með
hlutverk í uppsetningu á Pétri Pan á
West End. Honum var þó skilað fyrir
frumsýningu þar sem þeir leikarinn
sem fór með hlutverk Kafteins
Króks áttu ekki skap saman.
Enda þótt Hunt hefði snúið við
blaðinu hafði lífsstíllinn tekið sinn
toll og 15. júní 1993 fékk hann hjarta-
áfall á heimili sínu í Wimbledon og dó
samstundis. Hann var 45 ára að
aldri. Tíðindamikilli ævi var lokið eða
eins og Murray Walker orðaði það:
„James upplifði meira á 45 árum en
flest fólk gerir á 90 árum.“
Enginn veit sína ævina fyrr en öll
er, segir máltækið, og það er kald-
hæðni örlaganna að fáeinum klukku-
stundum áður en hann lést hafði
Hunt farið á hnén og beðið ástkonu
sína, Helen Dyson, um að giftast sér.
Meistari James Hunt með allt til alls. Vindlinginn í annarri hendi og bjór-
dósina í hinni sitjandi á kappakstursbílnum með föngulegt fljóð sér við
hlið. Segja má að þessi mynd sýni líf kappans í hnotskurn.
Kynlíf í árbít
Hann fór geyst innan
brautar sem utan.
Hann er kannski ekki
besti ökuþórinn í sögu
Formúlu 1 en án efa
sá litríkasti. Flagari og
hrekkjalómur sem dró
nýja aðdáendur að
íþróttinni á áttunda
áratugnum. Orri Páll
Ormarsson rifjar upp
lífshlaup James Hunt
sem sagður er hafa
upplifað meira á 45 ár-
um en flestir á helm-
ingi lengri ævi. Kvennaljómi Hunt varvinsæll hjá hinu kyninu.
»Ég hef alltaf sagt að ég hef ekki
áhuga á hjónabandi, þannig að stelp-
urnar vita hvar þær standa. Í minni
íþrótt gera eiginkona og fjölskylda það
af verkum að maður missir snerpuna.
orri@mbl.is
Laugavegi 44 • Sími 561 4000
www.diza.is
Diza
Mikið úrval af
sparipeysum