Morgunblaðið - 20.03.2008, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 20. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir
utanríkisráðherra segir ferð sína
til Afganistan hafa verið árang-
ursríka. Hún hafði viðkomu í
Brussel á bakaleið sinni en kem-
ur aftur heim í dag.
Ingibjörg fundaði með Hamid
Karzai forseta í gær. Þar ræddu
þau helstu vandamál sem steðja
að landinu, þ.e. hryðjuverk, vax-
andi eiturlyfjaframleiðslu og
rótgróinn menntunarskort. „Um
3% fullorðinna utan Kabúl eru
læs og skrifandi. En þar er mikið
átak í gangi til að koma börnum í
skóla,“ segir Ingibjörg og kveður
greinilegt að mikið sé hægt að
gera fyrir litla fjármuni í landinu.
„Í því verkefni sem Íslendingar
hafa tekið þátt í, undir stjórn
Norðmanna, hafa meðal annars
verið byggðir upp um 107 barna-
skólar á einu ári og yfir 1.000
kennarar þjálfaðir,“ segir hún.
Eftir þessa ferð, og fundinn með
Íslendingum í Kabúl í gær, sé
henni ljóst að starfið sem þeir
vinni þar sé ótrúlega merkilegt
og að þeir hafi afrekað mikið.
„Ég skynja það starf sem við
erum að vinna með allt öðrum
hætti en áður. Ég sé miklu betur
hvað er hægt að gera þarna og
hvað er verið að gera vel, en svo
sé ég líka ákveðna vankanta,“
segir hún.
Þá kveður hún kvöldverð með
afgönskum áhrifakonum í fyrra-
dag hafa tekist vel og merkilegt
sé að hitta kraftmiklar konur,
sem margar hafi staðið í baráttu
upp á líf og dauða í 20-30 ár, allt
frá innrás Sovétmanna í landið.
Skynjaði aldrei
neitt óöryggi
Nokkuð hefur verið rætt um
mikla öryggisgæslu í ferðinni, en
íslenskir sérsveitarmenn voru
meðal þeirra sem sinntu henni.
„Þeir stóðu sig með stakri prýði,
þeir voru mjög öruggir í allri
sinni framkomu, svo ég skynjaði
aldrei neitt óöryggi,“ segir Ingi-
björg. Annað hafi ekki hvarflað
að henni en að fara eftir kröfum
þeirra sem mátu öryggisþörfina
fyrirfram. „Þess vegna var ég til
dæmis í skotheldu vesti inni í bíl
þegar ég var að fara á milli
staða.“
Getum áorkað miklu fyrir lítið
Öryggis vel gætt,
en ferðaðist um í
skotheldu vesti
Fundur Ingibjörg segir Karzai hafa þá sýn að land sitt sé ekki mis-
heppnað ríki þótt það hafi verið brotið markvisst niður.
HALDINN var skattadagur í Alþjóðahúsi í gær í
samstarfi við Deloitte og lögfræðiþjónustu laga-
nema við HR. Að sögn Gunnars Egils Egilssonar,
eins umsjónarmanna skattadagsins, var í nógu að
snúast en um 250 manns komu yfir daginn með um
450 framtöl. Strax við opnun kl. 9 biðu um 30
manns eftir leiðsögn og voru að staðaldri um 15 til
20 sem biðu eftir afgreiðslu.
Sagði Gunnar Egill ljóst að framtalsgerð gæti
vafist verulega fyrir þeim sem ekki eru vanir ís-
lensku skattaumhverfi eða ekki vel læsir á ís-
lensku.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Um 450 framtöl afgreidd
Nýbúum boðin ókeypis framtalsaðstoð
GRUNUR leikur á að starfsmenn
veitingastaðarins The Great Wall
við Vesturgötu hafi verið seldir
mansali hingað til lands.
Níels Sigurður Olgeirsson, for-
maður Matvíss, segir að fljótlega
eftir opnun staðarins hafi vaknað
grunsemdir um að launagreiðslur
væru óeðlilegar og starfsmönnun-
um búin svefnaðstaða í hluta hús-
næðis veitingastaðarins. Tveir
þeirra tjáðu sig við fulltrúa Mat-
víss á fundi með starfsmönnum.
Eftir viðræður Matvíss við eig-
endur staðarins hafi þessum
starfsmönnum ekki lengur verið
vært á veitingastaðnum og Matvís
því tekið þá undir sinn verndar-
væng.
Segir Níels sterkan grun vera
um að starfsmenn veitingastaðar-
ins hafi komið hingað til lands
gegn greiðslu til þriðja aðila og
þurfi jafnvel að sjá af drjúgum
hluta af launum sínum til hans.
Breytingar urðu nýverið á eign-
arhaldi Great Wall. Yngvi Helga-
son, nýr framkvæmdastjóri veit-
ingastaðarins, segir málið koma
sér á óvart og ekki geðslegt ef
rétt reynist. Segist hann vinna að
því að breyta fyrirkomulagi launa-
greiðslna svo laun starfsmanna
rati óskipt í þeirra eigin vasa.
Grunur
um mansal
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
ERLENDIR verkamenn sem starfa
á Íslandi en breyta bróðurparti
launa sinna í evrur í hverjum mánuði
eru nú farnir að horfa í kringum sig,
eftir því hvort vænlegra geti verið að
fá vinnu nær heimahögunum. Ekki
er þó farið að koma til uppsagna svo
neinu nemi, samkvæmt upplýsingum
frá stjórnendum verktakafyrirtækja
sem rætt var við í gær.
Titringur meðal starfsmanna
Steinar Þór Þórisson, fram-
kvæmdastjóri Faglagna ehf., segir
vart við mikinn titring meðal pólskra
og portúgalskra starfsmanna fyrir-
tækisins, sem sinnir pípulögnum fyr-
ir stærri verktaka. „Ég reikna alveg
eins með því að þeir fari að fara.
Portúgalirnir geta unnið á Spáni og
fengið hátt í það sama og þeir hafa
hér í evrum talið, auk þess að komast
oftar heim, enda flestir fjölskyldu-
menn,“ segir Steinar. Einnig sé það
nú vænlegur kostur fyrir marga Pól-
verja að finna vinnu í heimalandinu
eða Þýskalandi, enda margir þeirra
að senda allt að 90% launa sinna
heim, og verði því fyrir á bilinu 20-
30% kjaraskerðingu frá áramótum.
Þorgeir Jósefsson, forstjóri Riss
ehf., segir fyrirtækið ekki farið að
finna fyrir titringi vegna þessa enn
sem komið er. Á bilinu 20-25 erlendir
starfsmenn séu á launaskrá, en
gengislækkunin hafi ekki áhrif á þá
alla, enda margir þeirra búsettir hér
á landi til langframa.
Páll Daníel Sigurðsson, sviðsstjóri
framkvæmdasviðs Eyktar ehf., seg-
ist verða var við að erlendir starfs-
menn ræði nú við verkstjóra sína um
versnandi kjör sín. Ekki hafi borist
uppsagnir en hann heyri á verktök-
um víða að „þeir óttast að starfs-
menn sem fara utan í páskafrí nú í
vikunni muni ekki skila sér aftur að
fríinu loknu“.
Gengishrun krónunnar þýðir 20-30% kjaraskerðingu þeirra
Erlendir verkamenn
horfa í kringum sig
Í HNOTSKURN
»31. desember fékkst ein evrafyrir andvirði 91,20 króna, en
í gær var sú tala 122,51 króna.
»Verkamaður sem kaupir evr-ur fyrir 150.000 krónur í
mánuði fékk 1.645 evrur fyrir þá
upphæð um áramótin en fær
1.224 evrur nú.
»Að sögn breyta erlendirverkamenn sem hér vinna
allt að 90% launa sinna í evrur.
UM 140-150 fjölskyldur um allt land fengu
úthlutaðar matargjafir frá Hjálparstarfi
kirkjunnar fyrir páska þetta árið. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Vilborgu Odds-
dóttur, sem hefur umsjón með innanlands-
aðstoð Hjálparstarfs kirkjunnar, er þetta
svipaður fjöldi og í fyrra. „Aðalbreytingin
er sú að við höfum verið að auka mat-
arsendingar okkar úti á landi, bæði núna
fyrir páskana og eins fyrir síðustu jól,“
segir Vilborg, en úthlutað var til fjöl-
skyldna á höfuðborgarsvæðinu í síðustu
viku en matarpakkar út á land voru sendir
í þessari viku.
Matargjöfum var úthlutað hjá Fjöl-
skylduhjálp Íslands í gær og má gera ráð
fyrir að yfir 200 fjölskyldur þurfi á mat-
araðstoð að halda yfir páskahátíðina þetta
árið. Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er nokkuð um að fjölskyldur fái
úthlutað á báðum stöðum og því er út-
hlutað matargjöfum sitt hvora vikuna til
að dreifa gjöfunum.
Hátt í 200 fjöl-
skyldur þiggja
matargjafir
ÁBURÐARVERKSMIÐJAN ætlar að
hækka verðskrá sína frá og með 10. apríl
nk. Ástæðan er miklar lækkanir á gengi
krónunnar og hærra heimsmarkaðsverð
á hráefnum. Verð á
áburði hækkaði í vet-
ur um 70%. Í tilkynn-
ingu frá Áburð-
arverksmiðjunni
segir að verðið þyrfti
að vera 50% hærra
en það verð sem til-
kynnt var í janúar.
Pétur Pétursson,
markaðsstjóri Áburð-
arverksmiðjunnar,
segist ekki geta svarað því hve hækkunin
verði mikil en það ráðist af þróun geng-
isins. Hann segir að bændur sem gangi
frá samningum fyrir 10. apríl sleppi við
hækkunina.
Pétur segir talsvert um að bændur hafi
pantað áburð en ekki gengið frá sölu-
samningum. Það sé ljóst að það sé bænd-
um í hag að ganga frá kaupunum sem
fyrst.
Skeljungur, sem hefur flutt inn mikið
af áburði, er búinn að selja nánast allt
það magn sem hann var búinn að semja
um að flytja inn.
Yara, sem er í eigu SS, á hins vegar til
nóg af áburði. Hafdís Arna Sveinbjarn-
ardóttir, deildarstjóri hjá Yara, segir
ekki fyrirhugað að hækka verð á áburði
sem fyrirtækið selur á næstunni. Yara
hafi verið búið að ganga frá sölusamn-
ingum við birgja og gengislækkun hafi
því ekki áhrif á verðið.
Boða frekari
hækkanir á áburði
DÓMSMÁLARÁÐUNEYTIÐ
kynnti í gær skipulagsbreytingar hjá
lögreglustjóraembættinu á Suður-
nesjum.
Breytingarnar fela í sér að yfir-
stjórn tollgæsluverkefna verði
óskoruð á forræði fjármálaráðherra,
yfirstjórn öryggisverkefna vegna
flugverndar á Keflavíkurflugvelli á
forræði samgönguráðherra og lög-
og landamæragæsla áfram á forræði
dómsmálaráðherra.
Guðbjörn Guðbjörnsson, formaður
Tollvarðafélagsins, sagði óróa meðal
tollvarða vegna breytinganna. Hefðu
breytingarnar farið fram án samráðs
við félagið og erfitt væri að sjá hvaða
faglegu rök mæltu með þeim. Sagðist
Guðbjörn hafa áhyggjur af að los
kæmist á samstarf lögreglu og toll-
gæslu á svæðinu, sem hefur verið
mjög náið í gamla skipulaginu, bæði
formlega og óformlega.
Guðbjörn bætti við að jákvætt
væri þó, að störfum yrði ekki fækkað
né mikill sparnaður boðaður.
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra segir það arf frá veru varnar-
liðsins að hafa alla starfsemina undir
einum hatti. Nauðsynlegt sé að hafa
skýr skil á framkvæmd löggæslu- og
öryggismála og valdheimildum.
Skarpari skil og sérgreindar fjár-
veitingar til aðskildra embætta auki
einnig á gagnsæi. Verða næstu vikur
notaðar til að greina nánar þá þætti
sem greiða þarf úr.
Þá segir Björn að inntak starfa
muni ekki breytast, og brýnt að við-
halda áfram nánu faglegu samstarfi
milli tollvarða og lögreglu. „Fjár-
málaráðuneytið hefur, eins og gefur
að skilja, ekki tekið ákvarðanir um
einstaka framkvæmdaþætti og á
meðan svo er má segja að óvissa ríki
um stjórn tollgæslunnar eftir að lög-
reglustjórinn lætur af henni,“ segir
Björn, en miðað er við að breyting-
arnar taki gildi 1. júli. „Ég er þess
fullviss að fyrir þann tíma verði allri
óvissu um þetta efni eytt í góðri
sátt.“
Breytt skipan
lög- og tollgæslu