Morgunblaðið - 20.03.2008, Blaðsíða 6

ÍSBJÖRN, selkjöt, náhvalaspik, náhvals-
húð, þurrkuð loðna og moskusuxakjöt var
á borðum þegar leiðangursmönnum
Hróksins var boðið í mat í gær hjá skóla-
stjórahjónunum í Ittoggortomiit á Græn-
landi en þar hefur leiðangur á vegum
Hróksins haldið fjölmörg skákmót und-
anfarið.
Á bloggsíðu leiðangursins, www.god-
urgranni.blog.is, kemur fram að í gær var
haldið skákmót í grunnskóla þorpsins fyr-
ir börn sextán ára og yngri og mættu hátt
í fimmtíu börn. „Asser Sanimuinaq varð
hlutskarpastur en í öðru sæti varð Sik-
kerninnguaq Lorentzen sem um leið var
efst stúlkna. Í þriðja sæti varð Paulus
Napatoq – blindi pilturinn sem ekur um
allt á hundasleða eins og ekkert sé,“ segir
m.a. á síðunni. Að mótinu loknu var boðið
til fyrrnefndrar veislu en síðan var annað
mót, að þessu sinni fyrir 12 ára og eldri og
mættu um 50 að þessu sinni. Á morgun
verður skákmót fyrir alla aldurshópa.
Skák, páskaegg
og náhvalaspik
Ljósmynd/Andri Thorstensen.
Skákáhugi Skákmót var í gær í grunnskóla
Ittoggortomiit og mættu hátt í 50 börn.
6 FIMMTUDAGUR 20. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
„ÞETTA er mjög sérkennilegur
dagur,“ sagði Freydís Gunn-
arsdóttir, starfsmaður í rækju-
verksmiðjunni Strýtu á Akureyri
við Morgunblaðið í gær og óhætt
er að trúa því að tilfinningar
hennar hafi verið blendnar. Frey-
dís hélt nefnilega upp á 26 ára af-
mælið í gær, um leið og verk-
smiðjunni var lokað.
Strýta hefur verið í eigu Sam-
herja síðan 1993. Þar hafa að und-
anförnu starfað um 30 manns en
þegar Niðursuðuverksmiðja
K.Jónsson var og hét á árum
unnu mest 150 manns á staðnum.
Hátt hráefnisverð og erfiðar
markaðsaðstæður urðu til þess að
forráðamenn Samherja ákváðu í
janúar að loka verksmiðjunni og
þá var starfsfólkinu sagt upp.
Flestir hættu í gær en nokkrir
vinna í Strýtu fram á vor, við að
taka niður verksmiðjuna og ganga
frá. Tækin verða seld úr landi.
Fólkið jákvætt
Hljóðið var gott í starfsfólkinu í
gær, þegar Morgunblaðið kom í
heimsókn. „Hér er ekkert nema
topp-starfsfólk; einvala lið, og ég
er viss um að þetta fólk verður
ekki í neinum vandræðum með að
fá aðra vinnu,“ sagði Hörður
Bjarnason verksmiðjustjóri sem
starfað hefur í Strýtu í sjö ár. Þá
var unnið við rækjuvinnslu frá því
klukkan sjö á morgnana til ellefu
á kvöldin, á tveimur vöktum.
„Mér finnst þetta undarleg til-
finning og skrýtið að Samherji
verði ekki með neina landvinnslu
á Akureyri. Fyrirtækið er með út-
gerð um allan heim en ekki land-
vinnslu á Akureyri. Mér finnst
það hljóma skringilega!“
Aðeins eru fimm rækjuverk-
smiðjur eftir á Íslandi en fyrir
nokkrum árum voru þær tæplega
20. Unnið var af krafti í Strýtu
fram á síðasta dag; undanfarið
hafa þar farið í vinnslu um 30
tonn á dag og úr því komið 10-12
tonn af afurðum.
Ingunn Sigurbjörnsdóttir hefur
unnið í hálft ellefta ár í Strýtu og
sinnti gæðaeftirliti síðustu árin.
Hún segir það skrýtið að fyr-
irtækið sé að hætta störfum. „Við
vissum auðvitað að rækjuvinnslan
gengi erfiðlega og fólk átti jafnvel
von á þessu, en samt er ein-
kennilegt þegar þetta gerist,“
sagði hún. En Ingunn óttast ekki
framhaldið: „Nei, ég er alveg
sallaróleg. Ég finn mér eitthvað
annað að gera. Maður hleypur
kannski ekki nákvæmlega í
draumastarfið en það er nóga
vinnu að hafa hér í bænum.“ Hún
segir fólkið á launum út apríl og
það eigi einnig inni orlof. „Ég er
aðeins farin að svipast um eftir
starfi, t.d. á leikskólum. Ég vann
á gæsluvöllum áður en ég kom
hingað.“
Ingunn sagðist, eins og aðrir
sem Morgunblaðið ræddi við í
gær, myndu sakna mjög sam-
starfsmannanna. Andinn væri
mjög góður í fyrirtækinu.
Skrýtin „afmælisgjöf“
Freydís Gunnarsdóttir hélt upp
á 26 ára afmælið í gær, eins og
fram kom í byrjun. Hún sagði
daginn vissulega dálítið sérkenni-
legan og „afmælisgjöfina“ örugg-
lega þá einkennilegustu sem hægt
væri að hugsa sér. „Ég er ekki
með neina aðra vinnu í sigtinu en
ég óttast ekkert. Ég er svo ung að
ég þarf örugglega ekki að hafa
neinar áhyggjur. Hlýt að finna
mér eitthvað að gera.“
Freydís byrjaði í Strýtu fyrir
nærri 10 árum. „Ég byrjaði hér
16 ára, strax eftir vinnuskólann.“
Nokkrir starfsmenn sem Morg-
unblaðið ræddi við í gær hafa ver-
ið hjá Strýtu í um það bil tíu ár,
einn í nærri tuttugu og sá sem
hefur verið lengst er Hafþór Jón-
asson sem hefur unnið á sama
stað í 48 ár. Byrjaði hjá K.Jóns-
son árið 1960, aðeins 16 ára gam-
all. Hann hefur því aldrei mætt í
vinnu annars staðar en í Gríms-
eyjargötu.
„Það er auðvitað hábölvað að
þetta skuli þurfa að fara svona en
aðstæður eru þannig að það er
ekki hægt að eltast við þetta.
Maður verður bara að finna sér
aðra vinnu,“ sagði Hafþór þegar
Morgunblaðið spjallaði við hann
fyrr á árinu, þegar starfsfólkinu
var sagt upp og hann var enn
hress í gær. Eins og aðrir.
Sumir eru búnir að finna sér
aðra vinnu og atvinnuástandið á
svæðinu er sem betur fer þannig
að bjartsýni er ríkjandi. „Allir
sem nenna að vinna geta fengið
vinnu á Akureyri,“ sagði einn
karlanna á Strýtu í gær.
„Mjög sérkennilegur dagur“
Rækjuvinnslu
Samherja á
Akureyri lokað
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Skrýtinn afmælisdagur Freydís Gunnarsdóttir hefur unnið í Strýtu í tíu ár og hélt upp á 26 ára afmælið í
gær: Það er líklega sérkennilegasta afmælisgjöf sem hægt er að hugsa sé að fyrirtækið hætti störfum.
Alltaf á sama stað! Hafþór Jónasson og Hörður Bjarnason verksmiðju-
stjóri. Hafþór hefur unnið á sama stað í 48 ára, frá því hann var 16 ára.
NÝJA Grímseyj-
arferjan Sæfari hefur
líklega reglubundnar
áætlunarsiglingar í
annarri viku aprílmán-
aðar, að sögn G. Péturs
Matthíassonar upplýs-
ingafulltrúa Vegagerð-
arinnar.
Ferjan er nú á Ak-
ureyri þar sem lögð hefur verið loka-
hönd á endurbætur og viðgerðir. Nú er
beðið eftir svonefndum MOB-krana sem
verður notaður til að sjósetja léttibát
ferjunnar. Afgreiðslu hans hefur seinkað
nokkuð en kraninn mun vera kominn til
landsins.
Þá sagði G. Pétur að rekstraraðili
skipsins, Samskip, þyrfti ráðrúm til að
kynnast því og reynslusigla áður en það
hæfi reglubundnar siglingar.
Hefur siglingar
í fyrrihluta apríl
F
yrir nokkru bárust fréttir af
því að ung stúlka hefði hug
á því að kaupa tæki sem
nýtast ætti mænusköð-
uðum á Grensásdeild
Landspítalans. Stúlkan heitir Ingibjörg
Friðriksdóttir og er 19 ára nemandi í
Verslunarskóla Íslands.
Til þess að safna þeim peningum sem
til þarf, nýtti hún þær aðferðir sem hún
kann best, hún teiknaði og saumaði 15
flíkur og lagði þær fram á uppboð hjá
Saltfélaginu. Hún fékk til liðs við sig ein-
staklinga og fyrirtæki og hún safnaði
verulegum fjármunum til að leggja í sjóð
til kaupa á þessu tæki.
Það þarf ekki að fara mörgum orðum
um hve félagasamtök, fyrirtæki og fjöl-
skyldur hafa skipt miklu máli við upp-
byggingu á heilbrigðiskerfinu í landinu.
Við getum horft á Barnaspítala Hrings-
ins, þar sem konur í kvenfélaginu
Hringnum hafa unnið þrekvirki í gegn-
um áratugina. Við getum hugsað um
Thorvaldsen-félagið, Oddfellow-
regluna, aðstandendur sjúkra og samtök
sjúkra um allt land. Fólk, sem hefur
fundið á eigin skinni, hve miklu máli það
skiptir að huga vel að umönnun veikra
og fatlaðra og hefur ekki látið sitja við
orðin tóm. Ég held að það sé ekki ofsagt,
að framlög þessara aðila hafa reynst
gríðarlega mikilvæg þeim stofnunum og
einstaklingum sem hafa notið afraksturs
þeirra.
Það er þó sjaldan sem maður verður
vitni að viðlíka framtaki og Ingibjörg
Friðriksdóttir sýndi á dögunum. Og sag-
an á bak við uppboð Ingibjargar er líka
athyglisverð. Fram kom, að móðir Ingi-
bjargar, Ólöf, hafði fallið af hestbaki fyr-
ir tæpum tveimur árum með þeim afleið-
ingum að hún fékk alvarlega áverka og á
þeim tíma sem liðinn er, hefur þessi
unga stúlka horft á endurhæfingu móð-
ur sinnar á Grensásdeild Landspítalans.
Hún hefur, eins og margir aðrir, orðið
vitni að því að líf móður hennar gjör-
breyttist þannig að aldrei verður aftur
snúið. Og auðvitað hefur öll umgjörð
fjölskyldunnar breyst með. Einhvern
veginn hefur sú hugmynd fæðst í koll-
inum á Ingibjörgu að hún gæti lagt eitt-
hvað af mörkum og fram kom í viðtölum
við hana, að þær mæðgur hafi oft saum-
að saman gegnum tíðina, og að sauma-
skapurinn sé órjúfanlegur hluti af henn-
ar tilvist. Og þangað sneri hún sér og ég
hugsa að þetta verkefni hafi verið svo
mikilvægt á marga lund fyrir þessa fjöl-
skyldu.
Það er nefnilega frumkvæði og dugur
fólksins sjálfs, okkar, sem skiptir svo
miklu máli. Og það er oft þannig að þeir
sem standa næst atburðum og erf-
iðleikum vita hvar skóinn kreppir og
hvernig best er að bregðast við. Um leið
hjálpar söfnunin, verkefnið eða hvað það
nú er, þeim sem næst standa. Í þessu til-
viki til þess að gera endurhæfingu ein-
beittari og þar með auka lífsgæði þeirra
sem njóta. En tilfinningin að gera gagn.
Ég held að hún hljóti að vera ólýsanleg.
Þegar ég horfði á þessa frétt og las
um uppboðið í Morgunblaðinu kom fyrst
í huga mér gleði yfir framtakssemi
stelpunnar og líka að margt væru þau að
brasa, krakkarnir á unglingsárum. Við
heyrum mikið um alls konar erfiðleika
sem steðja að unga fólkinu og erum
sjálfsagt öll dauðhrædd um allar þær
freistingar sem bíða þeirra á þessum ár-
um. En þau eru líka að gera svo ótal
margt annað, eins og eðlilegt er. Brasa í
skólanum, félagslífi, íþróttum, spurn-
ingakeppnum og hugsa um lífið og til-
veruna. Ég vona að þeim finnist sem
flestum að þeim séu allir vegir færir og
ég vona að það sé einmitt sú tilfinning
sem fær þau til að gera eitthvað annað,
ráðast í stór verkefni eins og ég er að
fjalla um hér í þessum litla pistli.
En ég hugsaði líka með mér, hvað get
ég gert og við hin til að ýta undir með
fólki sem er sérstaklega að huga að góð-
gerðarmálum ýmis konar. Er t.d. hægt
að gera breytingar á skattkerfinu til að
örva fólk til góðra verka. Við fyrstu sýn
virðist skattkerfið koma þokkalega til
PISTILL » Það er þó sjaldan sem
maður verður vitni að
viðlíka framtaki og Ingi-
björg Friðriksdóttir sýndi
á dögunum.
Ólöf Nordal
Að láta gott af sér leiða
móts við þá sem fara út í söfnun af þessu
tagi, a.m.k. þannig að ekki virðist vera
um óþarfan flækjufót að ræða í kerfinu.
Hægt er að fá undanþágur frá ákvæðum
tollalaga t.d. þegar kemur að gjöfum til
mannúðarmála, ekki er gert ráð fyrir að
söfnunarféð sé skattskylt, enda fer and-
virðið strax í kaup á einhverju hlut, öðr-
um til hagsbóta. Hins vegar getur vel
verið að ástæða sé til þess að skoða
hvort hægt sé að haga skattlagningu
þannig að menn fái frádrátt frá skatti
með einhverjum hætti til að ýta frekar
undir frumkvæði af þessu tagi. Fram-
undan er páskahátíðin. Um leið og við
minnumst upphafs hennar, er ágætt
tækifæri til að láta hugann reika til
þeirra sem standa í ströngu á svo mörg-
um sviðum og gefast aldrei upp.
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Ólöf Nordal les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is