Morgunblaðið - 07.04.2008, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. APRÍL 2008 25
✝
KRISTJÁN EÐVALD HALLDÓRSSON
f.v. yfirtollvörður
Var jarðsettur frá Garðakirkju þriðjudaginn 1. Apríl.
Útförin fór fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Þeim sem önnuðust hann í veikindum hans eru
færðar hjartans þakkir. Þórarinn Sveinsson læknir
og Hannes Hjartarson læknir. Starfsfólk HNE og
11e deilda Landspítalans.
Líknardeild Landspítalans í Kópavogi og Karítas.
Guð blessi ykkar göfugu störf.
Þeim sem vilja minnast hans er bent á Krabbameinsfélag íslands.
Svanhvít Magnúsdóttir,
Hallfríður Kristjánsdóttir, Veigar Óskarsson,
Magnús E. Kristjánsson, Jónína Kristjánsdóttir,
Halldór Kristjánsson, Ingibjörg Herta Magnúsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Það er liðið seint að kveldi hér á
Svalbarðsströnd, svört slæða næt-
urinnar leggst hljótt yfir allt og hátt
á himni flökta litlar ljóstýrur
óreglubundið, sjálf himnafestingin
lifandi sönnun þess að í myrkrinu er
líf. Þreyttur og sár á sál sest ég hér
við skriftir í von um að geta sett á
blað hugleiðingar mínar um tengda-
föður minn, hann Sr. Bolla Þóri
Gústavsson, sem ekki aðeins endur-
speglar upplifun mína heldur frem-
ur þá miklu persónu sem hann var –
og er.
Hann mætir mér á hlaðinu í Lauf-
ási þegar ég kem þangað í fyrsta
sinn, hlýlegur og vingjarnlegur en
ekki var alveg laust við að smá
kímni skini úr augum hans þegar
hann tekur fast og ákveðið í hönd
mina og býður mig velkominn. Með
þessum fyrstu kynnum mínum af
Bolla kynntist ég þeirri hlýju og vin-
semd sem ávallt einkenndi sam-
skipti hans við alla menn. Bolli
kynntist sem ungur maður kirkj-
unni og boðskap hennar og ákvað
snemma að helga líf sitt í starfi á
hennar vegum. Er óhætt að segja að
ákvörðun hans hafi verið mikið lán
fyrir íslenska kirkju og að hinir van-
dofnu þræðir sannrar kristinnar
trúar hafi vaxið að umfangi og styrk
í áratuga löngu starfi hans. Bolli
uppgötvaði snemma hin gullnu
sannindi trúarinnar og svo hrein var
vissa hans í trúnni að hann ekki að-
eins markaði djúp spor fyrir aðra til
að fylgja eftir, heldur skapaði með
mannkostum sínum og lífsgildum
leiðarljós sem mun ævinlega lifa og
lýsa öðrum leið til betri vaxtar og
þroska í kristnu líferni. Sannindum
þessum er lýst í fyrsta bréfi Jóhann-
esar: „Ef við elskum hvert annað þá
er Guð í okkur og kærleikur hans er
fullkomnaður í okkur. Hver sem ját-
ar að Jesús sé sonur Guðs, í honum
er Guð stöðugur og hann í Guði. Við
þekkjum kærleikann, sem Guð hef-
ur á okkur, og trúum á hann. Guð er
kærleikur og sá sem er stöðugur í
kærleikanum er stöðugur í Guði og
Guð er stöðugur í honum. Fáum við
elskað hvert annað og lifað eins og
Kristur lifði hér á jörð, verðum við
full djörfungar á degi dómsins.“
Mestur alls þess sem góður Guð hef-
ur gefið okkur er Kærleikurinn, fag-
ur en jafnframt brothættur nema
með hann sé farið varlega með
hreinu hjarta og óskiptu. Maður
elskar ekki að hluta eða í brotum,
líkt og Guð elskar okkur ávallt
óskipt. Kærleikur Guðs er óendan-
legur og sá grunnur sem allt byggir
á.
Í daglegu lífi og starfi umvafði
Bolli allt samferðarfólk sitt, fjöl-
skyldu og vini með hlýjum og breið-
um faðmi sínum og veitti öllum af
bikar kærleikans bæði ríkulega og
óskilyrt. Í Bolla kristallaðist hinn
hreini sannleikur þess að vera bróð-
ir meðbræðra sinna og sannur vin-
ur. En nú er dagur dómsins runninn
upp fyrir Bolla en ég er sannfærður
um það að okkar elskaði himnafaðir
hefur fagnað komu hans í ríki sitt og
umvefur hann nú líkt og Bolli gerði
ævinlega sjálfur við aðra.
Ég horfi nú á eftir góðum dreng,
miklum manni en umfram allt alveg
einstökum og góðum vini og er
þakklátur fyrir að hafa átt samleið
með honum árin öll. Guð blessi
ávallt minningu tengdaföðurs míns.
Egill Örn Arnarson.
Bolli Gústavsson
✝ Sr. Bolli ÞórirGústavsson
fæddist á Akureyri
17. nóvember 1935.
Hann lést á Landa-
kotsspítala 27. mars
síðastliðinn og var
jarðsunginn frá Ví-
dalínskirkju í
Garðabæ 4. apríl.
Bolla verður
minnst í Akureyr-
arkirkju í dag og
hefst athöfnin
klukkan 10.30.
Jarðsett verður í
Laufáskirkjugarði, í kyrrþey.
Ég gleymi ekki
þeim degi sem ég hitti
Bolla fyrst á Hólum í
Hjaltadal. Þá var
hann nývígður biskup
en ég nýr í hagfræði-
námi. Við tjáðum
hvorum öðrum fá-
fræði í fagi hins. Hins
vegar kom í ljós að við
höfðum báðir mikinn
áhuga á íslenskum
fræðum. Það var ákaf-
lega gaman að heyra
Bolla tala. Mér finnst
sem ég heyri enn ten-
órrödd hans hljóma styrka og skýra
– en umfram allt dillandi hlátur.
Skaparinn gaf Bolla margt umfram
aðra – hæfileika sem hefðu dugað
honum til frama í málaralist, skáld-
skap, söng, leiklist eða íslenskum
fræðum. Ef heitið fjöllistamaður
væri ekki þegar frátekið í íslenskri
tungu fyrir sirkusfólk hefði ég svo
gjarnan viljað velja það fyrir Bolla.
En ekki aðeins það. Hann var ákaf-
lega skemmtilegur og hlýr persónu-
leiki með leiftrandi kímni.
Bolli var af hinni frægu Sandsætt
sem getið hefur af sér svo mörg
skáld. Rætur hans liggja til þing-
eysku gullaldarinnar þegar bændur
þar nyrðra stofnuðu samvinnufélög
og lestrarfélög – og hófu síðan að
skrifa skáldsögur og róttækar rit-
gerðir. Þar var íslensk sveitarmenn-
ing slípuð til fágunar með skandin-
avískum skáldum á borð við
Hamsun, Lagerlöf og Ibsen – og
norður þar mótaðist Bolli. Þessi
vakning átti sér framhaldslíf á Ak-
ureyri eftir stríð þegar sveitirnar
tæmdust og skáld á borð við Heið-
rek Guðmundsson, Braga Sigur-
jónsson, Davíð Stefánsson, Kristján
frá Djúpalæk gengu þar um götur –
oft í fylgd með séra Bolla því þessi
skáld voru flest vinir eða frændur af
Sandsætt. Skrif Bolla endurspegla
þetta merka skáldasamfélag. Hér
má sérstaklega nefna bækurnar
Fjögur skáld í för með presti eða
Vorgöngu í vindhæringi en einnig
skrifaði hann ótal greinar í sömu
veru, t.d. sem leikhúsgagnrýnandi.
Ritstíll Bolla er fágaður. Hann
hafði ótrúlega færni í beitingu orða
sem aðeins íslenskumenn með gott
minni, mikla bókvísi og næmt skáld-
legt innsæi geta öðlast. Ég hef held-
ur ekki þekkt neinn annan þar sem
svo lítill munur var á mæltu og rit-
uðu máli – svo gott vald hafði hann á
hinu talaða orði. Ég sjálfur held
mest upp á ljóðabók hans – Borð-
nauta – þar sem mér finnst vald
hans á orðum og lýriskt næmi fyrir
fólki og náttúru njóta sín sem best.
En helsta framlag hans til íslenskra
fræða er hin vandaða útgáfa hans á
ljóðum séra Björns Halldórssonar.
Það var köllun Bolla að ganga í
þjónustu kirkjunnar og sitja Laufás
og Hóla með sóma sem prestur og
biskup. Í þessari þjónustu fengu all-
ir hæfileikar hans að njóta sín að
einhverju marki – t.d. hef ég aldrei
heyrt messu sungna eins fallega og
hjá séra Bolla. Í þessu starfi skilaði
hann góðu verki.
Við Bollum bjuggum báðir á Hól-
um og síðar varð hann tengdafaðir
minn og afi barna minna. Ég minn-
ist margra góðra samverustunda
með honum og fjölskyldunni. Við
sátum einnig löngum stundum í
bókastofu hans og ræddum saman.
Ég er mjög þakklátur fyrir þessar
stundir enda hafa þær skilið tölu-
vert eftir sig. Það er ekki aðeins að
hann hafi uppfrætt mig heldur hafa
viðmið hans sem íslenskumanns
orðið mér fyrirmynd. Það var mér
ákafleg raun – líkt og fyrir aðra í
fjölskyldunni – að sjá skaparann
draga gjafir sínar til baka frá Bolla í
veikindum sem stóðu í tæpan ára-
tug. Mér fannst það ekki sann-
gjarnt. En hann tókst sjálfur á við
veikindi sín af æðruleysi og trúfestu
– jafnvel þó ég hygg að hann hafi
vitað með þónokkrum fyrirvara
hvert stefndi. Mér finnst lán að hafa
þekkt hann.
Ásgeir Jónsson.
Séra Bolli Gústavsson naut virð-
ingar í samfélaginu fyrir störf sín í
þágu kirkju og kristni sem og fyrir
lista- og menningarlíf þjóðarinnar.
Orðsins list var eðlilega fyrirferð-
armest í lífi kennimannsins, en séra
Bolli var góður penni og skörulegur
ræðumaður með hljómmikla rödd.
Teikningar hans, sem prýða bæði
veggi og bækur, sýna hve honum
var margt til lista lagt, þótt minni
tími gæfist til að sinna þessum þætti
listsköpunar en listamaðurinn hefði
viljað. Eftir að séra Bolli varð
vígslubiskup á Hólum heimsótti
hann m.a. kirkjurnar í Svarfaðardal
og var eftirminnilegt að hlýða á
hann fjalla um kirkjugripina og
kirkjuhúsin, gefa góð ráð um hvern-
ig best skyldi fara með varðveislu
menningarverðmæta og einnig
hverju hann taldi æskilegt að breyta
eða bæta. Um árabil áttum við mikið
og gott samstarf í sálmabókarnefnd
þar sem þekking séra Bolla á sálma-
kveðskap og ljóðlist kom skýrt
fram, auk þess sem hann var söng-
maður góður og fann fljótt hvort lag
og texti ættu samleið. Séra Bolli var
virkur í æskulýðsstarfi kirkjunnar í
Hólastifti, lagði starfinu í sumar-
búðunum við Vestmannsvatn lið og
var einnig ritstjóri Æskulýðsblaðs-
ins.
Það var gefandi og gaman að
starfa með séra Bolla, sem setti
mark sitt á fundi og samverur hvar
hann kom, glaðvær og hláturmildur.
Þakklæti og gleði umvefja minning-
arnar um líf hans og störf. Guð helgi
þær og gefi eiginkonu hans, frú
Matthildi Jónsdóttur, börnum
þeirra hjóna og fjölskyldum huggun
og frið.
Jón Helgi Þórarinsson.
Hið eilífa snertir manninn eins og há-
fjallakyrrð. Eins og dásamlegur friður.
Eins og hamingja, sem ekki verður lýst
með orðum.
… Eins og hlýr geislastafur, sem brýst í
gegnum ský; brýst í gegnum kulda – svo
er kærleikur hins dularfulla.
Svo mælti Sigurjón Friðjónsson á
Litlulaugum í Skriftamálum ein-
setumannsins, kveri sem Bolla Þóri
Gústavssyni var hugleikið.
Við vorum systrasynir, hann elst-
ur barna systranna úr Glerárgötu 3
á Akureyri, ég yngstur. Ég fæddist
þegar hann var á fermingaraldri og
man því fyrst eftir honum um það
leyti sem hann lauk stúdentsprófi.
Elstu systkini mín voru hins vegar
litlu yngri en hann og raunar alin
upp í návist með honum, svo mikill
samgangur var á milli mæðra okkar
og fjölskyldna þeirra.
Bolli Þórir var heitinn eftir móð-
urbróður okkar, sem lést ungur, og
Þórunni Friðjónsdóttur frá Sandi í
Aðaldal, ömmu okkar. Amma var
ekki síður bókelsk en hálfbræður
hennar, skáldin Sigurjón á Litlu-
laugum og Guðmundur á Sandi, og
skírði börnin sín nöfnum úr nor-
rænni goðafræði og fornbókmennt-
um. Hún var jafnaðarmaður eins og
albræður hennar, Erlingur Frið-
jónsson alþingismaður og Halldór
ritstjóri á Akureyri. Sjálf hét hún
eftir Þórunni Jónsdóttur, sem var
tíu barna móðir og tvisvar ekkja og
Guðmundur á Sandi orti um: „Hún
lærði kverið og annað ei/ nema iðj-
unni kröftum að fórna./ En kennt
gat hún biskupnum kærleik og trú/
og kónginum öðrum að stjórna.“
Bolli var alinn upp við áhuga Hlínar,
móður sinnar, á bókmenntum og
mannfélagsmálum. Hann hlaut
einnig í vöggugjöf létta lund hennar
og kímni. Frá Gústav, föður sínum,
hlaut hann góða söngrödd, dráttlist
og að vera hvers manns hugljúfi í
umgengni. Foreldrar hans unnust
hugástum og elskusemi þeirra var
öðrum til eftirbreytni. Móðursystur
mínar voru kirkjuræknar og léðu
kirkjustarfi lið. Áhugi Bolla á trú-
málum var því heimafenginn en
jafnframt ræktaður í unglingastarfi
í Akureyrarkirkju. Þótt við systk-
inin og foreldar okkar sýndum trú-
málum ekki áhuga lét Bolli það jafn-
an afskiptalaust eftir að hann varð
guðfræðingur og vígðist til prest.
Enda skiptum við okkur heldur ekki
af störfum hans innan kirkjunnar
þótt við fögnuðum áföngum lífs
hans, hvort sem þeir voru á andlegu
eða veraldlegu sviði. Bolli jarðsöng
foreldra mína og bróður, leikfélaga
sinn, sem dó ungur. Það stóð ekki í
vegi að faðir minn væri utan kirkju.
Hann hafði lært þann kærleik og trú
sem Guðmundur á Sandi taldi Þór-
unni, þá sem Bolli hét eftir, geta
kennt biskupnum.
Í prédikanasafni Bolla, Lífið sæk-
ir fram, sem fjölskylda hans gaf út
fyrir síðustu jól, birtist sá lágkirkju-
legi kærleiksboðskapur sem jafnað-
armaðurinn Jesús boðaði og Bolli
ólst upp við. Það er fagnaðarefni að
hann gleymdi aldrei uppruna sínum
meðal alþýðufólks á Akureyri þrátt
fyrir upphefð innan kirkjunnar. Nú
er Bolli leystur frá þeirri nauð sem
sjúkleikinn hefur skapað honum á
undanförnum árum. Hvíli hann í
dásamlegum friði í Laufási við Eyja-
förð, í skjóli Kaldbaks þar sem ei-
lífðin snertir manninn.
Úlfar Bragason.
Kveðja frá MA-stúdentum 1956
Íslenska þjóðkirkjan hefur átt því
láni að fagna að eiga innan sinna vé-
banda marga afbragðsmenn. Einn
þeirra var séra Bolli Þórir Gústavs-
son bekkjarbróðir okkar og kær vin-
ur sem nú er látinn. Hann var sá eini
úr okkar hópi sem valdi sér þá leið
að gerast þjónn kirkjunnar en við
getum glaðst yfir og verið stolt af
fulltrúa okkar á þeim vettvangi.
Kirkjan naut í ríkum mæli mann-
kosta hans og óvenju fjölbreyttra
hæfileika. „Allir vita að glaður vinur
er eins og sólskinsdagur sem stráir
birtu í kringum sig og það er á færi
okkar flestra að gera þennan heim
að höll eða fangelsi,“ sagði vitur
maður eitt sinn. Bolli gerði heim
þeirra sem honum kynntust að höll
með glaðværð sinni og yndislegu
viðmóti. Þannig munum við hann.
Náðargáfur hans á svo mörgum
sviðum nýttust í skólastarfi og auðg-
uðu það. Hann var frábær teiknari,
teiknaði kostulegar skopmyndir af
skólasystkinum sínum, hafði fallega
söngrödd og tók þátt í kórstarfi inn-
an skólans, var ágætur leikari og
svo var gleði hans og hlýja fögnuður
hvers dags. Í ljóði sem Bolli orti um
endadægur séra Björns Halldórs-
sonar í Laufási er þetta erindi:
Í lágum dyrum
slær þreytt hjarta
hinsta slag
í veiku brjósti
og við tekur
voldugur hljómur
fjarlægra klukkna
Síðustu æviárin voru Bolla og fjöl-
skyldu hans erfið og hjarta hans var
þreytt um það er lauk. En trú hans
var sterk og fullvissa um það að eftir
hið hinsta slag tæki við nýr heimur,
nýtt líf í voldugum hljómi fjarlægra
klukkna.
Við sendum öllum ættingjum
Bolla innilegar samúðarkveðjur.
Jóhann H. Emilsson.
Presturinn okkar til margra ára-
tuga hefur kvatt þennan heim. Þeg-
ar litið er til þess hversu heilsan var
döpur síðustu árin má þakka fyrir
að baráttunni við ólæknandi sjúk-
dóm er lokið. Síðustu árin voru mjög
erfið nánustu aðstandendum. Það er
margs að minnast frá þeim árum
þegar sr. Bolli var prestur í Laufási.
Þau hjónin, hann og Matthildur,
bjuggu sér glæsilegt heimili þar,
sem bar vott um mikinn myndar-
skap og listsköpun. Barnahópurinn
stækkaði og erfði frá foreldrum sín-
um sköpunargleði og listræna hæfi-
leika.
Sr. Bolli var bæði skáld og mynd-
listarmaður. Hann átti einstaklega
auðvelt með að koma hugsunum sín-
um í orð. Sérstaklega eru okkur
minnisstæðar fallegar ræður sem
hann flutti á viðkvæmum kveðju-
stundum við útfarir. Hann hafði
einnig einkar fallega framsögn og
rödd sem hljómaði ógleymanlega í
kirkjunni okkar í Laufási. Mikill
vinskapur tókst með föður okkar
Sverri á Lómatjörn og sr. Bolla.
Fyrir það viljum við systurnar
þakka sérstaklega og vitum að sú
vinátta skipti þá báða miklu máli.
Við vottum Matthildi og fjölskyld-
unni allri dýpstu samúð.
F.h. fjölskyldunnar,
Valgerður Sverrisdóttir.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
GEIR GUNNARSSON
fyrrv. alþingismaður
lést laugardaginn 5. apríl á Landsspítalnum við
Hringbraut.
Ásta Lúðvíksdóttir,
Gunnar Geirsson, Guðfinna Kristjánsdóttir,
Lúðvík Geirsson, Hanna Björk Lárusdóttir,
Hörður Geirsson, Jóhanna S. Ásgeirsdóttir,
Ásdís Geirsdóttir, Jón Páll Vignisson,
Þórdís Geirsdóttir, Guðbrandur Sigurbergsson,
og barnabörn.