Morgunblaðið - 07.04.2008, Blaðsíða 26

26 MÁNUDAGUR 7. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ ÁstvaldurMagnússon
fæddist 29. júní
1921 á Fremri-
Brekku í Saurbæj-
arhreppi í Dala-
sýslu. Hann and-
aðist á
Landspítalanum
Fossvogi aðfaranótt
fimmtudagsins 27.
mars síðastliðins.
Foreldrar hans voru
hjónin Magnús Ingi-
mundarson, bóndi á
Fremri-Brekku, f.
10.8. 1890, d. 7.8. 1958, og Ragn-
heiður Magnúsdóttir húsfreyja, f.
10.3. 1896, d. 18.2. 1992. Bróðir
Ástvaldar var Torfi, f. 27.1. 1919,
d. 9.5. 1990, og fóstursystir Gísley
Sesselja Gísladóttir, f. 24.8. 1929,
d. 13.2. 1988.
Eiginkona Ástvaldar var Guð-
björg Helga Þórðardóttir (Nenný),
frá Breiðabólsstað á Fellsströnd í
Dalasýslu, f. 11.10. 1920, d. 22.2.
2007. Þau gengu í hjónaband 12.8.
1945. Foreldrar hennar voru
Þórður Kristjánsson, bóndi og
hreppstjóri, f. 26.3. 1890, d. 19.5.
1967, og Steinunn Þorgilsdóttir,
húsfreyja og kennari, f. 12.6. 1892,
d. 4. október 1984. Börn Nennýjar
og Ástvaldar eru: 1) Dóra Stein-
unn, tónlistarkennari, f. 25.11.
1947; gift Ragnari Ragnarssyni, f.
27.12. 1944, börn þeirra eru: a)
Ástvaldur Traustason, f. 14.12.
1966, giftur Gyðu Dröfn Tryggva-
dóttur, synir hans og Ólafar Á.
Sigurðardóttur eru Atli Már og
Arnar. b) Kolbrún Rut, f. 24.8.
1974, sambýlismaður Alexandre
Ruiz Pallach, synir þeirra eru
málastofnunar ríkisins 1980–1990.
Ástvaldur var afar hagur og
verklaginn og segja má að smíðar
hafi verið hans hliðarstarf og eft-
irlætisiðja alla ævi. Hann byggði
og smíðaði ótalmargt um dagana,
ekki síst í þágu fjölskyldu sinnar.
Má þar nefna sumarbústaðinn
Brekku í Dölum, er reis árið 1960,
og vatnsaflsvirkjun honum
tengda.
Ástvaldur söng 2. tenór í hinum
kunna söngkvartett Leik-
bræðrum, á árunum 1945–1955,
en aðrir liðsmenn hans voru Torfi
bróðir Ástvaldar, Friðjón Þórð-
arson mágur hans og Gunnar Ein-
arsson. Hafði Ástvaldur nýlokið
við að skrá sögu Leikbræðra er
hann lést. Hann söng ungur í
Breiðfirðingakórnum, síðar í
Karlakór Reykjavíkur 1962–1984,
og var formaður kórsins 1976–
1980. Eftir það söng hann með
eldri félögum Karlakórsins, allt til
ársins 2007. Ástvaldur léði einnig
kórum í Dölum krafta sína í gegn-
um árin. Árið 2002, er Ástvaldur
stóð á áttræðu, setti hann saman
tvöfaldan söngkvartett, Breiða-
gerðisbræður, með sonum sínum,
dóttursyni og frændum, og hefur
sá hópur komið fram við ýmis
tækifæri.
Heimilisbragurinn hjá þeim Ást-
valdi og Nenný litaðist löngum af
söng og spili; í afmælum og öðrum
veislum var jafnan tekið lagið og
leiddi þá húsbóndinn sönginn en
húsfreyjan lék undir á píanó.
Heimili þeirra stóð lengst í Lang-
holtshverfi, í Álfheimum 19 og
Efstasundi 86 á árunum 1958–
1985, en síðustu 23 ár í Breiða-
gerði 8 í Reykjavík.
Útför Ástvaldar verður gerð frá
Langholtskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Máni Snær og Alvar
Áki. c) Kristín Björg,
f. 30.6. 1976, sam-
býlismaður Vigfús
Karlsson. 2) Þorgeir,
útvarpsmaður, f. 2.
júní 1950; kvæntur
Ástu Eyjólfsdóttur, f.
18. janúar 1954, börn
þeirra eru: a) Krist-
jana Helga, f. 16.
mars 1971, gift Geir
Brynjólfssyni, börn
þeirra eru Aron, Hel-
ena og María, b) Eva
Rún, f. 7.11. 1978,
gift Snæbirni Sigurðssyni, dóttir
þeirra er Sara, c) Kolbeinn Þór, f.
19.9. 1983, unnusta Caitlin Miller,
og d) Eygló Ásta, f. 23.10. 1989. 3)
Magnús, fiskeldisfræðingur, f.
13.1. 1955, var kvæntur Marinu
Pukhanovu (skildu). 4) Pétur, ís-
lenskufræðingur, f. 15.5. 1959;
kvæntur Elísabet Maríu Jón-
asdóttur, f. 10.9. 1958, börn þeirra
eru Ragnhildur, f. 1.1. 1987, og
Egill, f. 8.9. 1990.
Ástvaldur stundaði nám við
Héraðsskólann að Reykjum í
Hrútafirði 1938–1940 og lauk
prófi frá Samvinnuskólanum í
Reykjavík 1944. Hann nam teikn-
ingu við Iðnskólann; sótti söng-
tíma hjá Sigurði Skagfield og síð-
ar Maríu Markan. Ástvaldur var
bókari og gjaldkeri á Vita- og
hafnarmálaskrifstofunni 1945–
1953, réðst til Iðnaðarbankans við
stofnun hans 1953 og starfaði þar
til 1973, síðast sem útibússtjóri
bankans í Hafnarfirði 1967–1973.
Hann rak eigin bókhaldsskrifstofu
á árunum 1973–1979, en var síðan
skrifstofustjóri Siglinga-
Ástvaldur Magnússon, tengdafaðir
minn, er í dag kvaddur hinstu kveðju.
Eiginkona hans var Guðbjörg Helga
Þórðardóttir, sem kölluð var Nenný.
Bæði voru þau fædd og uppalin í Döl-
um, hann í Fremri-Brekku í Saurbæ
en hún á Breiðabólstað á Fellsströnd.
Þau gengu í hjónaband 1945 og áttu
farsælt hjónaband í nær 62 ár sem
telja má fágætt. Guðbjörg lést fyrir
rúmu ári. Þau bjuggu alla hjúskap-
artíð sína í Reykjavík og eignuðust
fjögur vænleg börn, Dóru Steinunni,
Þorgeir, Magnús og Pétur, sem öll
eru á lífi.
Ég var svo lánsamur að kynnast
dóttur þeirra, Dóru Steinunni, og
kvæntist henni árið 1972. Ástvaldur
og Nenný bjuggu þá í Efstasundi 86
ásamt börnum sínum og móður Ást-
valdar, Ragnheiði. Þau tóku mér
strax opnum örmum og reyndust mér
alla tíð vel. Eftir að börnin voru farin
að heiman fluttust þau í Breiðagerði 8
og bjuggu þar síðan, allt til dauða-
dags. Alla tíð var gestkvæmt á heimili
þeirra. Bæði höfðu þau yndi af tónlist
og oft var glatt á hjalla þegar allir í
fjölskyldunni tóku þátt í söng og spili.
Ástvaldur var sérstaklega vandað-
ur og heilsteyptur maður og naut
virðingar allra. Hann var alla tíð
heilsuhraustur, jafnt til líkama og sál-
ar, allt til hins síðasta. Kvöldið áður
en hann veiktist og var lagður inn á
spítala, þaðan sem hann átti ekki aft-
urkvæmt, var hann í mat hjá okkur
hjónunum. Lék hann þá á als oddi og
var engan bilbug á honum að finna.
Ástvaldi var margt til lista lagt, var
sannkallaður þúsundþjalasmiður.
Hann smíðaði, skrautritaði, teiknaði,
orti vísur og var ritfær vel. Alla tíð
fylgdist hann með þjóðmálum og lá
ekki á skoðunum sínum. Þekktastur
var hann þó fyrir söng, en hann var
afbragðs söngvari. Ástvaldur var einn
Leikbræðra, ásamt Torfa bróður sín-
um, Friðjóni Þórðarsyni, mági sínum,
og Gunnari Einarssyni. Kvartettinn
var við lýði frá 1945 í um áratug og
var geysivinsæll. Enn í dag heyrast í
útvarpi lög þeirra félaga. Ástvaldur
var í Karlakór Reykjavíkur og um
langt árabil formaður kórsins. Árið
2002 stofnaði hann tvöfaldan kvartett
sem nefndur var Breiðagerðisbræður
og samanstóð af börnum hans og
nokkrum frændum. Fyrir aðeins
tveim mánuðum söng hann með söng-
hópnum á þorrablóti Breiðfirðinga-
félagsins. Þar flutti hann einnig
skemmtilega tækifærisræðu eins og
svo oft áður.
Ástvaldur byggði sumarhús í tún-
garðinum á Breiðabólsstað, bæ Nen-
nýjar, sem heitir Brekka, eftir æsku-
heimili hans. Hvergi kunni hann
betur við sig en í Brekku. Ástvaldur
safnaði saman vatni úr skurðum í
fjallshlíðinni fyrir ofan sumarbústað-
inn og virkjaði það til rafmagnsfram-
leiðslu sem stóð í rösklega þrjátíu ár.
Hann byggði sérstakt stöðvarhús og í
því var túrbínan sem hann kallaði
Bínu. Ástvaldur var áhugasamur um
allar tækniframfarir og var rafstöðin
merkileg framkvæmd sem vakti að-
dáun margra. Það var ekki að ástæðu-
lausu sem hann var sérstaklega stolt-
ur af Bínu.
Ástvaldur var hjartahlýr, ljúflynd-
ur og hógvær. Mér leið alltaf vel í ná-
vist hans. Ég er þakklátur fyrir að
hafa fengið að kynnast svo góðum
manni sem hann var.
Ragnar Ragnarsson.
„Hvað segirðu, Beta mín, einhver
plön í gangi?“ spurði Ástvaldur
tengdapabbi gjarnan kankvíslega.
Hann var maður framkvæmda og var
í essinu sínu þegar eitthvað stóð til.
Renndi til okkar þegar hann taldi að
hann gæti lagt hönd á plóginn, nú síð-
ast fyrir nokkrum vikum. Hamaðist
við að búa í haginn fyrir krakkana
okkar af endalausri ósérhlífni. Fannst
allt frekar glúrið sem þeim datt í hug
að framkvæma og tók þátt í því af
mikilli gleði.
Tengdaforeldrar mínir hafa nú
kvatt með eins árs millibili og er sökn-
uðurinn sár en minningarnar ljúfar.
Þau voru einstök, gáfu mikið af sér til
samferðafólks síns – ekki síst enda-
lausa umhyggju og tíma, sem nú er
orðinn svo dýrmætur. Í hlýja eldhús-
krókinn þeirra voru allir velkomnir og
þar stóð tíminn einhvern veginn í
stað … þar rann streitan af gestum
og amstur dagsins hætti að skipta
máli. Þar var tíminn afstæður – þau
voru aldrei að flýta sér.
Músíkin setti alla tíð svip á heimilið
þeirra; píanóið blasir við þegar inn er
gengið, og staðsetningin var ekki
komin til af því að hljóðfærið færi
endilega best á þessum stað. Þetta
var spurning um praktík – þarna er
miðja hússins og flestir komust þar
fyrir til að taka þátt í söngnum sem
húsbóndinn stýrði alla tíð við undir-
leik húsmóðurinnar. Þessar stundir
eigum við nú í minningasjóðnum, eins
og fleiri stundir á okkar heimili, þar
sem músíkin þeirra færði hversdags-
veislur á annað plan.
Ástvaldur var ötull liðsmaður okk-
ar og tók þátt í daglega lífinu með
okkur. Fylgdist með vinnu, skóla, af-
þreyingu og vinum og gladdist þegar
vel gekk. Hann hafði skoðanir á öllu,
stóru og smáu, lifði sig inn í þjóðmála-
umræðuna og var mikill sjálfstæðis-
maður. Pólitíkin var eitt af hans stóru
hugðarefnum og fylgdist hann með á
þeim vettvangi af lífi og sál. Kynnti
sér helstu stefnumál og varð tíðrætt
um hvernig gengi að koma þeim í
framkvæmd. Fussaði og sveiaði þeg-
ar það átti við og gladdist þegar hon-
um fannst vit í umræðunni.
Mér finnst núna eins og Ástvaldur
hafi í raun vitað innst inni að tími hans
væri að styttast. Á síðustu dögum hef-
ur ítrekað komið fram að hann hafði
sett fram óskir um eitt og annað sem
hann vildi hafa á ákveðinn hátt að sér
gengnum. Nú síðast fóru ástarbréfin
þeirra Nennýjar í kistuna hjá honum,
að hans ósk. Farsælt líf er á enda
runnið. Ég þakka af öllu hjarta fyrir
mig og mína.
Elísabet M. Jónasdóttir.
Það er mér sárt að kveðja hann afa
minn og nafna. Nú þegar komið er að
kveðjustundinni hrannast ljúfar
minningar upp. Minningar um liðna
tíð, sveitarómantík og menningu síð-
ustu aldar. Afi var mikill tónlistar-
maður og söng af hjartans lyst allt
fram á síðasta dag. Tónlistin var hon-
um kær og dægurlögin sem fjölluðu á
svo einlægan og rómantískan hátt um
ástir og söknuð, bjartar sumarnætur,
blómguð tún og grænar grundir og
þresti sem báru kveðjur elskenda á
milli. Ég varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi að fá innsýn í þessa ævintýraver-
öld og sem barn minnist ég fjörugra
söngæfinga sem haldnar voru í stof-
unni í Efstasundi. Þar var sungið af
hjartans lyst og Nenný amma spilaði
undir á píanóið. Heimilisiðnaður eins
og hann gerist bestur. Afi skildi
manna best að hin dýra list kemur úr
fylgsnum hjartans og er uppspretta
gleði og samkenndar. Það var mér því
mikilsvert að fá tækifæri til þess að
syngja með honum gömlu góðu lögin
sem tengjast svo sterklega minningu
horfinna tíma.
Hann afi minn var einstaklega fjöl-
hæfur og framsýnn maður. Allt lék í
höndunum á honum hvort heldur sem
það voru skattaskýrslur, bókhald,
smíði, vatnsaflsvirkjanir, tónlist eða
vísur. Hann hafði til að bera sterkan
karakter og beitta kímnigáfu og ráð
hafði hann undir rifi hverju. Óhugs-
andi var að gera neitt stórvægilegt í
sínu lífi nema spyrja hann ráða fyrst.
Hann réð mér oft heilt og ég hef alltaf
tekið mikið mark á því sem afi sagði
og ekki síður haft það sem hann gerði
til eftirbreytni því hann var sérstak-
lega vandvirkur í hverju því sem hann
tók sér fyrir hendur.
Ég sótti mikið í að vera hjá Ástvaldi
afa og Nenný ömmu í Efstasundi og
síðar í Breiðagerði, þar var ég alltaf
velkominn og þar átti ég athvarf og
öruggt skjól. Það var notalegt að sitja
við ofninn í borðkróknum í Breiða-
gerði og drekka te.
Skemmtilegast var þó að fá að fara
vestur í Dali með ömmu og afa.
Hvergi leið þeim betur. Þar áttu þau
lítinn bústað sem heitir Brekka og
litla vatnstúrbínu sem gekk undir
nafninu Bína. Afi var aldrei glaðari en
þegar hann var búinn að hleypa vatn-
inu á Bínu litlu og suðið í henni var
sem tónlist í hans eyrum. Bína var
tákn fyrir bjartsýni og þor og þá
framsýni og sjálfsbjargarviðleitni
sem hans kynslóð stóð fyrir.
Það er með sorg í hjarta að ég kveð
hann afa minn, hann var mér alltaf
góður og reyndist mér vel þegar á
móti blés í mínu lífi. Mér finnst erfitt
að hugsa til þess að geta ekki lengur
komið við og yljað mér í króknum í
eldhúsinu og fengið te og ristað
brauð, sagt fréttir og skeggrætt um
alla heima og geima. Þó svo að mér sé
auðvitað ljós sá sáttmáli sem við
gengumst öll undir þegar við fengum
lífið að gjöf fannst mér eins og hann
afi minn yrði alltaf til staðar. Mér
fannst einhvern veginn óhugsandi að
svo ráðvandur maður lyti sömu lög-
málum og við hin, hann hlyti að hafa
fundið ráð til þess að snúa á Elli kerl-
ingu.
Þótt söngrödd Ástvaldar afa sé
þögnuð lifir minningin í tónlistinni.
Með þessum orðum kveð ég hann afa
minn með söknuð í hjarta.
Ástvaldur Traustason.
Það eru margar ljúfar minningar
sem koma upp í hugann nú þegar ég
kveð hann afa minn. Langflestar eru
þær tengdar órjúfanlegum böndum
við ömmu mína sem lést fyrir rúmu
ári. Afi Ástvaldur og amma Nenný
voru samheldin og yndisleg hjón sem
héldu stórt heimili sem iðaði af tónlist
alla tíð. Þaðan á ég mínar æskuminn-
ingar þar sem við bjuggum í kjallar-
anum hjá þeim mín fyrstu ár og eftir
að við fluttum þegar ég var sex ára þá
gekk ég alltaf í skóla nálægt þeirra
heimili til að geta farið til þeirra eftir
skóla. Það voru algjör forréttindi að
fá tækifæri til þess að vera hjá þeim á
hverjum degi. Ósjaldan ómaði söngur
og hljómar úr píanóinu á heimilinu
þeirra sem var á þessum tíma í Efsta-
sundi og seinna í Breiðagerði.
Afi veiktist á afmælisdaginn minn
16. mars og lést 11 dögum seinna á af-
mælisdegi systurdóttur minnar,
Söru. Þær geymast í minningunni
stundirnar á spítalanum þessa 11
daga þar sem afi gat ekki talað og lítið
hreyft sig en samt skildi ég hvað hann
vildi segja. Sterka handtakið hans,
klappið á kinnina og strokurnar yfir
ennið voru okkar kveðjustund. Eins
og síðasta faðmlagið sem ég átti með
ömmu minni, síðasta skiptið sem ég
sá hana.
Síðasta ár var afa ekki auðvelt að
venjast lífinu án ömmu. Hann saknaði
hennar mikið. Blessunarlega flutti
systir mín með fjölskyldunni sinni á
efri hæðina í húsinu hans og því var
hann með daglegan félagsskap af
þeim. Börnin mín sakna langafa. Aron
ætlaði með langafa aftur vestur í
sveitina, Helena saknar stundanna
þegar hún sat ein hjá langafa að
spjalla og María saknar glettninnar í
afa gamla. Síðasta skiptið sem hann
kom til okkar þá hljóp María (þriggja
ára) í fangið á honum og sagði: Ég
elska þig afi minn. Hann sýndi krökk-
unum ávallt mikla athygli. Ég er
þakklát fyrir það að börnin mín fengu
að kynnast langafa sínum og lang-
ömmu.
Það er undarlegt þetta líf. Afi og
amma horfin á braut og eftir stöndum
við, næstu ættliðir, og höldum áfram
með lífið. Sköpum okkur nýjar hefðir
og rifjum upp hvert með öðru æsku-
minningarnar. Margar tengdar
Brekku og Breiðabólstað þar sem
amma og afi áttu sinn stað sem var
þeim svo kær. Hvíl þú í friði afi minn.
Kristjana Helga Þorgeirsdóttir
Heiðdal.
Afi Ástvaldur hafði einstakan per-
sónuleika og það er mér mjög dýr-
mætt að hafa átt hann fyrir afa. Hann
var mikill húmoristi en líka prakkari
og algjör barnakarl, sem er frábær
samsetning. Það hefðu örugglega
ekki margir á hans aldri haft hug-
myndaflug í að senda sonarsyni sín-
um bréf þar sem hann þóttist vera
hundur, eins og hann gerði fyrir
nokkrum árum, og það er heldur ekki
mjög langt síðan fréttist af mjög
fyndnu símaati sem hann gerði. Þetta
eru tvö góð dæmi um það hvað afi var
ótrúlega frumlegur því hann var um-
fram allt mikill listamaður.
Hæfileikar hans voru miklir á öll-
um sviðum listarinnar. Afi Ástvaldur
var frábær tónlistarmaður og söngv-
ari og fjölskyldan öll hefur erft mik-
inn tónlistaráhuga frá honum og
ömmu Nenný. Hann var hnyttinn og
fannst gaman að semja texta og vísur
og hafði ótrúlega fallega rithönd. Afi
var líka mikill handverksmaður og
smiður, en Brekka stendur eins og
fallegur minnisvarði um hann og
ömmu í sveitinni. Ég mun aldrei
gleyma því þegar ég var með þeim í
Brekku í tæpar tvær vikur, sumarið
þegar ég var níu ára. Bara við þrjú,
afi, amma og Ranka, en þau kölluðu
mig alltaf því gælunafni. Við gerðum
svo ótrúlega margt skemmtilegt,
spjölluðum saman í góða veðrinu,
spiluðum á spil og horfðum á sumaról-
ympíuleikana í litla svarthvíta sjón-
varpinu. Í Brekku er og verður alltaf
notalegt að vera því að þar hafa svo
margar góðar minningar orðið til.
Afi Ástvaldur nýtti tímann sinn hér
vel og ég veit að hann hafði áhrif á
marga. Hann var frábær fyrirmynd
og gott dæmi um það hvernig lífs-
gleði, kærleikur og dálítið sprell geta
lengt lífið og gefið því miklu meira
gildi. Maður er heppinn að fá tæki-
færi til að kynnast einni manneskju
eins og afa á lífsleiðinni og ég er ótrú-
lega þakklát fyrir allt sem hann og
amma gerðu fyrir mig og með mér
alla tíð.
Ragnhildur Pétursdóttir.
Ástvaldur Magnússon
 Fleiri minningargreinar um Ást-
vald Magnússon bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
✝
Innilegustu þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur
hlýhug og lögðu okkur lið við fráfall sonar okkar,
föður, bróður og unnusta,
ÓLAFS SÍMONAR AÐALSTEINSSONAR
Hátúni 6,
Álftanesi,
sem lést af slysförum 21. mars.
Aðalsteinn Símonarson, Guðný Ólafsdóttir,
Kári Freyr Ólafsson,
Tryggvi Þór Aðalsteinsson,
Pétur Ingi Aðalsteinsson,
Heiða Sigrún Guðmundsdóttir.