Morgunblaðið - 14.05.2008, Qupperneq 22

Í HNOTSKURN
»Dregið verður úr viþegar hlaupið verðu
Ólympíueldinn um Kína
ingarskyni við fórnarlö
»Af sömu sökum verðútu þögn í borginni
Suðaustur-Kína, þegar
hluti hlaupsins hefst í d
»Ólafur Ragnar Grímforseti Íslands, send
Hu Jintao Kínaforseta s
kveðjur vegna hamfara
Eftir Baldur Arnarson
og Kristján Jónsson
Björgunarmenn háðu í gærkapphlaup við tímann tilað reyna að bjarga þeimþúsundum manna sem
enn eru taldir liggja undir húsa-
rústum eftir jarðskjálftann í Sichu-
an-héraði í Kína á mánudag.
Um sextíu þúsund manns er
saknað í Wenchuan-sýslu, fjall-
lendu svæði við upptök skjálftans
þar sem staðfest hefur verið að 500
hafi farist. Óttast er að tala látinna
eigi eftir að hækka verulega, en
fjölmennt björgunarlið reynir nú
að vinna upp þá töf sem úrhelli or-
sakaði á svæðinu.
Mikil örvænting hefur gripið um
sig og berast frásagnir af slösuðu
fólki sem hringdi eftir hjálp úr far-
síma en varð að bíða milli vonar og
ótta í rústunum eftir því hvort því
bærist aðstoð í tæka tíð.
Bærinn Yingxiu í Wenchuan-
sýslu er ágætt dæmi um þá gíf-
urlegu neyð sem skjálftinn hefur
skapað, en þar er áætlað að tekist
hafi að bjarga um 2.000 af þeim
10.000 sem er saknað, en sjónar-
vottar segir þá sem komust lífs af
ekkert hafa geta aðhafst þegar þeir
heyrðu hrópin úr brakinu, í óbæri-
legri bið eftir því að sérfræðingar
kæmu á vettvang.
Skjálftinn, sem talinn er hafa
verið 7,9 á Richter-kvarðanum,
gekk yfir klukkan 28 mínútur yfir
tvö að staðartíma í fyrradag.
Gekk yfir á vinnutíma
Skjálftinn var með öðrum orðum
á vinnutíma, sem aftur þýðir að ótt-
ast er um manntjón á heimilum, í
skólum og á fjölmennum vinnustöð-
um, einkanlega verksmiðjum sem
hrundu til grunna í hamförunum.
Kínversk stjórnvöld óttast að
18.000 manns hafi grafist undir
húsarústum í borginni Mianyang,
en óstaðfestar fregnir herma að
þar hafi 3.629 farist í skjálftanum.
Þykir nú ljóst að minnst 12.000
manns hafi týnt lífi í þessum mann-
skæðasta skjálfta í héraðinu í um
þrjá áratugi.
Dagar ef ekki vikur eiga eftir að
líða þangað til umfang eyðilegging-
arinnar verður ljóst.
Sem fyrr segir hrundu verk-
smiðjur til grunna og í Shifang hef-
ur verið staðfest að 600 hafi farist
og að 2.300 sé saknað eftir að
skjálftinn jafnaði tvær efnaverk-
smiðjur við jörðu. Þá er talið að 700
hafi týnt lífi í höfuðborg héraðsins,
Chengdu, þvert á fyrri fregnir um
óverulegt tjón þar.
Ástandið er skelfilegt í bænum
Mianzhu, þar sem um 3.000 manns
eru taldir af. Ljósið í myrkrinu er
að almannavarnir segjast hafa
bjargað 500 manns úr rústunum.
Yfir 10.000 bæjarbúa slösuðust,
en óljóst er um manntjón í þremur
nálægum þorpum þar sem um
20.000 manns búa.
Til að gera illt verra hafa miklar
rigningar torveldað björgunar-
starfið og aukið líkur á aurskriðum
í fjalllendi héraðsins, auk þess sem
víða hefur ekki verið hægt að lenda
þyrlum vegna veðurs.
Sofa undir berum himni
Hluti þeirra 50.000 hermanna,
sem voru sendir á vettvang til að
taka þátt í björgunaraðgerðum, er
enn á leið til héraðsins, en stjórnin
hefur á að skipa fjölmennasta her
heims og getur því sent mun fleiri á
svæðið ef þörf er talin á.
Þúsundir manna sváfu undir ber-
um himni í nótt af ótta við að ekki
væri óhætt að snúa heim.
Ekki er vitað um mannfall á
meðal erlendra ríkisborgara að því
er talsmaður kínverska utanríkis-
ráðuneytisins skýrði frá í gær.
Hins vegar hafa kínverskir ríkis-
miðlar skýrt frá því að 37 ferða-
menn hafi látist þegar farþegarúta
grófst undir aurskriðu í Maoxian-
sýslu, án þess að skýra frá þjóðerni
þeirra.
Sorg Hermaður leiðir grát
yan er skammt frá upptök
 Talið að þúsundir manna liggi grafnar undir húsarúst
Vonin dvínar
með hverju
andartaki
Brak Hermenn leita að fól
rústum í borginni Dujiang
22 MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
UNDARLEG GJALDTAKA
Einhvern tímann sagði háðfugleinn eitthvað á þá leið aðhann vildi ekki vera í því fé-
lagi, sem vildi sig sem félaga. Nú
stendur yfir deila um gjald, sem
innheimt er hvort sem greiðandinn
er í viðkomandi félagi eða ekki. Frá
árinu 1975 hefur svokallað iðnaðar-
málagjald verið innheimt af þeim,
sem hafa með höndum sjálfstæðan
iðnrekstur, og runnið til Samtaka
iðnaðarins. Upphæðin, sem inn-
heimt hefur verið, hefur bólgnað út
á undanförnum árum og var á liðnu
ári 380 milljónir króna. Sömuleiðis
hefur greiðendunum fjölgað og voru
þeir í fyrra 6.101. Gjaldið er hlutfall
af veltu viðkomandi fyrirtækis og
nemur nú 0,08 hundraðshlutum.
Eins og fram kemur í fréttaskýr-
ingu Ómars Friðrikssonar í Morg-
unblaðinu í gær hafa fallið tveir
hæstaréttardómar í málum þar sem
einstaklingar í iðnaði sem ekki til-
heyrðu Samtökum iðnaðarins
kröfðust þess að álagning gjaldsins
yrði felld úr gildi. Þetta var árin
1998 og 2005 og í hvorugt skiptið
var fallist á kröfuna. Í seinna skipt-
ið skilaði reyndar einn dómari,
Ólafur Börkur Þorvaldsson, sérat-
kvæði og taldi að fallast bæri á
kröfuna um að fella álagninguna úr
gildi. Í kjölfarið á seinni dómnum
bar félagi í Meistarafélagi húsa-
smiða málið undir Mannréttinda-
dómstól Evrópu og þar er það nú til
meðferðar.
Og nú hafa tveir þingmenn, Pétur
Blöndal og Sigurður Kári Kristjáns-
son, lagt fram frumvarp um niður-
fellingu gjaldsins, meðal annars á
þeirri forsendu að það sé brot á
stjórnarskrá. Í greinargerð með
frumvarpinu segja þeir að ríkisinn-
heimta gjaldsins geti til lengdar
verið skaðleg samtökunum og skap-
að gjá á milli þeirra og félaga sinna.
Segja má að innheimta gjaldsins
jafngildi skylduaðild að SI og er það
helsta gagnrýni andstæðinga þess.
Á Íslandi ríkir félagafrelsi og það
hlýtur að eiga við um fyrirtæki í iðn-
aði eins og aðra. Einnig hefur verið
gagnrýnt að ríkið skuli innheimta
gjaldið og koma því til samtakanna.
Það er sem sagt lagaskylda fyrir
innheimtunni. Gjaldið var sett eftir
að Ísland gekk í EFTA og voru rök-
in fyrir því þau að með þeim mætti
skapa fjárhagslegan grundvöll fyrir
virkari þátttöku samtaka iðnaðarins
í iðnþróun framtíðarinnar.
Iðnaðarmálagjald er tímaskekkja.
Það hlýtur að vera önnur leið fyrir
Samtök iðnaðarins að tryggja rekst-
ur sinn en með innheimtu ríkisins og
sömuleiðis er það ekki í samræmi
við kröfur samtímans að gjald sé
innheimt af fyrirtækjum burtséð frá
því hvort þau tilheyri Samtökum
iðnaðarins eða ekki.
ÓLAFUR
Á forsíðu íþróttablaðs Morgun-blaðsins í gær segir Guðmund-
ur Þ. Guðmundsson, landsliðsþjálf-
ari í handknattleik, m.a.: „Það sem
Ólafur gerði í þessum úrslitaleik er
ótrúlegt afrek og með því stórbrotn-
asta sem íslenskur íþróttamaður
hefur afrekað … Ég fylltist af stolti
og krafti að sjá Ólaf skora og skora.“
Hér vísar landsliðsþjálfarinn til
frammistöðu Ólafs Stefánssonar
landsliðsfyrirliða í úrslitaleik Meist-
aradeildar Evrópu í handknattleik
þar sem lið Ólafs, Ciudad Real, fór
með sigur af hólmi á sunnudag gegn
þýska liðinu Kiel á útivelli, fráfar-
andi Evrópumeisturum og státar nú
af Evrópumeistaratitli.
Það er óhætt að taka undir hvert
orð landsliðsþjálfarans, svo frábær-
lega stóð Ólafur sig í þessum úrslita-
leik; skoraði 12 mörk sjálfur, fiskaði
þrjú vítaköst og átti auk þess fjölda
stoðsendinga í leiknum.
Ciudad Real vann hverja keppni
sem liðið tók þátt í á þessari leiktíð.
Liðið er Evrópumeistari, Spánar-
meistari, bikarmeistari, konungs-
bikarmeistari og meistari meistara-
liðanna á Spáni.
Við Íslendingar höfum fulla
ástæðu til þess að vera stoltir af
Ólafi Stefánssyni, sem fagnar nú
Evrópumeistaratitli í þriðja sinn.
Árið 2002 varð hann Evrópumeistari
með þýska liðinu Magdeburg undir
stjórn Alfreðs Gíslasonar og 2006
varð hann einnig Evrópumeistari
með Ciudad Real.
Íþróttaferill Ólafs, sem verður 35
ára í sumar, er glæsilegur. Hann
varð í þrígang Íslandsmeistari með
Val; 1993, 1994 og 1995, áður en
hann hóf atvinnumennsku í hand-
knattleik árið 1996 í Þýskalandi.
Hann varð Þýskalandsmeistari með
Magdeburg árið 2001 og hann var
valinn besti handknattleiksmaður
Þýskalands af fyrirliðum og þjálfur-
um árin 2001 og 2002. Samtök
íþróttafréttamanna á Íslandi völdu
Ólaf íþróttamann ársins árin 2002 og
2003. Auk þess státar Ólafur af fjöl-
mörgum meistaratitlum frá Spáni,
frá því hann hóf atvinnumennsku
þar árið 2003.
Ólafur hefur leikið 261 landsleik
fyrir Íslands hönd og í þeim hefur
hann skorað samtals 1269 mörk.
Ólafur er mikill keppnismaður,
metnaðarfullur og fylginn sér. En
hann er ekki síður drengilegur
íþróttamaður, sem kemur fram við
keppinauta sína af virðingu og prúð-
mennsku. Ólafur er því fyrirmynd
sem vert er fyrir þá sem yngri eru að
horfa til, hvort sem um keppnisfólk í
handknattleik er að ræða eða annað
íþróttafólk yfirleitt.
Það hversu frábæru formi Ólafur
er í um þessar mundir, gefur íslensk-
um handknattleiksáhugamönnum
ákveðna von um góða frammistöðu
íslenska karlalandsliðsins í umspils-
keppninni í Póllandi um næstu mán-
aðamót um sæti á Ólympíuleikunum.
Morgunblaðið óskar Ólafi Stefáns-
syni til hamingju með Evrópumeist-
aratitilinn og framúrskarandi ár-
angur.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Ásgeir Ingvarsson
asgeiri@mbl.is
Meistaranám í verk-efnastjórnun, MPM,hófst við Háskóla Ís-lands fyrir þremur ár-
um. Háskólinn er með þeim fyrstu
til að bjóða upp á þetta nám og
segja umsjónarmenn námsbraut-
arinnar, þeir Haukur Ingi Jón-
asson, lektor og guðfræðingur, og
Helgi Þór Ingason, dósent og iðn-
aðarverkfræðingur, að MPM-
námið hafi tekist einstaklega vel.
Á tilteknum tíma með
tilteknu fjármagni
En þar sem námsbrautin er svona
ný er ekki úr vegi að spyrja: hvað
er verkefnastjórnun?
„Þessi fræðigrein byrjar að
þróast um miðbik 20. aldar. Verk-
efnastjórnun á rætur í tæknilegum
aðferðum verkfræðinnar, og er
MPM-námið þess vegna undir
væng verkfræðideildar HÍ, en nám-
ið gerir nemendum kleift að takast
á við alls konar verkefni, á öllum
sviðum, þar sem kröfur um gæði og
takmörkuð fjárráð og tími eru til að
ná skilgreindum markmiðum,“ seg-
ir Helgi Þór og bætir við að verk-
efnastjórnum megi beita hjá öllum
fyrirtækjum og stofnunum á marg-
vísleg viðfangsefni. „MPM-námið
tvinnar tæknilega aðferðafræði
saman við skilning á mannlegu eðli
og samskiptum: hvernig á að leiða
teymi, byggja upp góða menningu
innan skipulagsheildar og leysa úr
ágreiningsefnum.
Segja má að námið snúist um að
gera nemendur sérfræðinga í að
tækla flókin og vandasöm verkefni,
innan tilsettra takmarkana,“ bætir
Haukur Ingi við. „Þessum aðferð-
um má beita við stjórnun fyr-
irtækja, sérstaklega stórra og flók-
inna fyrirtækja, og oft er farin sú
leið að setja á laggirnar verk-
efnastofur þar sem aðferðum verk-
efnastjórnunar er beitt markvisst
til að láta hlutina gerast innan fyr-
irtækisins. Þetta getur opinber
stjórnsýsla, skólar og heilbrigð-
isgeirinn einnig nýtt sér. F
verkefnastjórar með MPM
frá HÍ eru þegar komnir ti
og farnir að láta til sín taka
samfélaginu, og fleiri á leið
Hægt að beita á öll
heimsins vandamál
Félagarnir geta ekki staðis
upp dæmi um þau fjöldamö
fangsefni þar sem aðferðir
efnastjórnunar geta komið
gagni: „Útrás fyrirtækja, b
ingar á stjórnarskránni, sk
breytingar á Landspítalan
skipulagsmál borgarinnar
hagsvandamál þjóðarinnar
Haukur. „Samruni Háskól
og Kennaraháskólans, flók
stórt verkefni þar sem mar
hagsmunir koma við sögu,“
Helgi við.
Guðfræðingur við
verkfræðideild?
„Það mætti jafnvel færa rö
því að stærstur hluti af hun
heiminum sé kominn til veg
Búa til sérfræðinga í
að leysa erfið verkefn
Segja má að tækniþekking verkfræðinnar gangi í eina s