Morgunblaðið - 14.05.2008, Qupperneq 23

iðhöfn
ur með
a í virð-
ömbin.
ður mín-
Ruijin í
næsti
dag.
msson,
di í gær
samúðar-
anna.
Reuters
tandi móður á brott frá rústum skólahúss í borginni Dujiangyan en hundruð nemenda grófust undir braki hússins. Dujiang-
kum skjálftans, um 60 kílómetra frá milljónaborginni Chengdu í Sichuan-héraði í Kína. Hundruð borgarbúa eru taldar af.
tum eftir skjálftann í Kína  Minnst 12.000 taldir hafa farist
ki í húsa-
gyan.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 2008 23
Erum við búin að fá nógaf því að vera sjálfstæðþjóð?“ (leiðari Mbl.,10.05.08). Ritstjórinn
þykist sjá ástæðu til að beina
ofangreindri spurningu að því
fólki sem telur meira en tíma-
bært að Íslendingar fari að und-
irbúa umsókn um aðild að Evr-
ópusambandinu og upptöku evru.
Aðild að Evrópusambandinu
táknar m.ö.o. förgun sjálfstæðis.
Hann virðist standa í þeirri trú
að aðildarþjóðir Evr-
ópusambandsins séu
ekki lengur sjálf-
stæðar þjóðir. Danir,
Svíar og Finnar eru
skv. úrskurði Morg-
unblaðsritstjórans
ekki lengur sjálf-
stæðar þjóðir. M.a.s.
Frakkar, sem voru
að senda okkur Mi-
rage-þotur um dag-
inn til að vernda loft-
rými okkar
sjálfstæðu þjóðar,
eru ekki lengur sjálf-
stæðir.
Látum vera þótt
einhverjir fái efa-
semdir um að allt sé
í lagi með veru-
leikaskyn þess
manns sem heldur
fram svona fullyrð-
ingum og ætlast
samt til þess að vera
tekinn alvarlega. En
verra er hugarfarið
sem að baki býr, ef
þetta er tekið alvar-
lega. Við sem viljum
styrkja stöðu ís-
lenska ríkisins með
inngöngu í Evrópusambandið,
höfum m.ö.o gefist upp í sjálf-
stæðisbaráttunni. Þá er orðið
stutt í hin gamalkunnu svika-
brigsl sem löngum hafa dunið á
þeim, sem vilja treysta sjálfstæði
þjóðarinnar í samstarfi við aðrar
þjóðir. Þessi umræðuhefð, ein-
feldningsleg og ofstækisfull sem
hún er, hefur á köflum eitrað
pólitík lýðveldistímans og komið
í veg fyrir vitibornar umræður.
Vondir menn
með vélaþras …
Ég get trútt um talað því að
ég fékk minn skammt af þessu
þegar ég reyndi að sannfæra
samlanda mína um ágæti EES-
samningsins í aðdraganda al-
þingiskosninga árið 1991. Ég var
persónulega sakaður um að vilja
framselja fullveldið, brjóta
grundvallarreglur stjórnarskrár-
innar, gefa útlendingum auðlind-
irnar fyrir slikk, opna landhelg-
ina fyrir spænskum
ryksugutogurum, selja þýskum
auðkýfingum óðul feðranna og
laxveiðiárnar og fylla landið af
atvinnulausum Portúgölum.
Minna mátti ekki gagn gera.
Ýmsir þeirra, sem buðu þjóðinni
upp á þetta bull, og greiddu
jafnvel sjálfir atkvæði á Alþingi
gegn EES-samningnum, áttu
eftir á varla nógu sterk orð til að
lýsa ágæti samningsins. Þannig
sýndu þeir í orði og verki að
ekkert mark var takandi á orð-
um þeirra. Það má heita guðs-
gjöf, hvað gleymskan er natinn
iðjuþjálfari í mannlífinu.
„Þegar kemur að því að meta
hvort í Evrópusambandsaðild
felist brigð við sjálfstæðisbaráttu
19. aldar er rétt að hafa í huga
að afrek Jóns Sigurðssonar fólst
ekki síst í því að gera Ísland að
þátttakanda í þeirri hreyfingu í
Evrópu sem á þeim tíma færði
fólki aukin lýðréttindi og nokk-
urt verslunarfrelsi. Honum auðn-
aðist að gera evrópska hug-
sjónarbaráttu að íslenskum
veruleika.“
Hver segir þetta? Ekki ég.
Höfundur þessara orða var einu
sinni formaður Sjálfstæðisflokks-
ins og heitir Þorsteinn Pálsson.
Þetta segir hann í leiðara
Fréttablaðsins 29. apríl sl. þar
sem hann óskar eftir dýpri um-
ræðu um Evrópusambandið.
Klögumálin
ganga á víxl …
Fáum stjórnmálaleiðtogum ís-
lenskum hefur jafnoft verið
brigslað um að sitja
á svikráðum við
sjálfstæði og full-
veldi þjóðarinnar og
Bjarna Benedikts-
syni, forsætisráð-
herra og formanni
Sjálfstæðisflokksins.
Hvað hafði hann til
saka unnið? Hann
hafði forystu um að
treysta nýfengið
sjálfstæði í sessi
með inngöngunni í
NATO þegar hann
taldi að því stæði
ógn af alræðisöflum.
Hinn 28. apríl sl.
birti Morgunblaðið
átta síðna sérrit til
heiðurs hinum látna
leiðtoga vegna ald-
arminningar hans.
Meðal höfunda sem
mæra mikilmennið
er Davíð Oddsson,
fyrrverandi formað-
ur Sjálfstæð-
isflokksins. Þeir
Þorsteinn Pálsson
rifja reyndar báðir
upp í greinum sín-
um svikabrigslin
sem að ósekju dundu á Bjarna
vegna forystu hans um aðild Ís-
lands að Atlantshafsbandalaginu
á sínum tíma. Og Davíð segir:
„Og þar sem Bjarni stóð í eld-
línunni og það sem heitast brann
á mönnum, svo sem eins og þeg-
ar átti að tryggja öryggi og
varnir þjóðarinnar í vályndum
heimi, gat sú mynd sem and-
stæðingarnir drógu upp af
Bjarna Benediktssyni verið ófög-
ur og fráhrindandi, svo ekki sé
meira sagt. Hann var Banda-
ríkjaleppurinn, hinn lúalegi land-
ráðamaður, sem einskis sveifst
til að kæfa nýfengið sjálfstæði
landsins í fæðingu og færa það
ógnaröflum á silfurfati.“
Svo mörg voru þau orð. Hve-
nær gerðist það annars, með
leyfi, að Morgunblaðið tók upp
utanríkispólitík og umræðuhefð
Alþýðubandalagsins sáluga? Er
það boðlegt að bera okkur Evr-
ópusinnum á brýn uppgjöf í
sjálfstæðisbaráttunni eða vilja til
„að afhenda yfirráð yfir auðlind-
um okkar til embættismanna í
Brussel“, þótt við viljum „end-
urheimta með samtakamætti al-
þjóðlegs samstarfs þau áhrif,
sem hnattvæðingin hefur fyrir
löngu svipt hverja ríkisstjórn
fyrir sig.“ Þetta eru að vísu ekki
mín orð. Þetta er orðrétt til-
vitnun í leiðara í 24-stundum,
aukaútgáfu Morgunblaðsins hinn
26. apríl sl., eftir Ólaf Þ. Steph-
ensen ritstjóra. Og Ólafur bætir
við: „Alþjóðlegt samstarf sviptir
ríki ekki sjálfstæði sínu, enda
geta þau hvenær sem er sagt sig
frá því ef þau kjósa það.“ Við
þessi orð væntanlegs eftirmanns
núverandi ritstjóra Morg-
unblaðsins hef ég engu að bæta.
Ísland og Evrópa
Náðarmeðul
gleymskunnar
Eftir Jón Baldvin
Hannibalsson
Jón Baldvin
Hannibalsson
»Hvenær
gerðist það
annars, með
leyfi, að Morg-
unblaðið tók
upp utanrík-
ispólitík og um-
ræðuhefð
Alþýðubanda-
lagsins sáluga
Höfundur stýrði samninga-
viðræðum milli Íslands og
Evrópusambandsins um myndun
Evrópska efnahagssvæðisins
á árunum 1989-93.
Faglegir
M-gráðu
il starfa
a víða í
ðinni.“
st að telja
örgu við-
r verk-
ð að
breyt-
kipulags-
num,
og efna-
r,“ telur
a Íslands
kið og
rgskonar
“ bætir
ök fyrir
ngri í
gna
skorts á skipulagi við dreifingu og
sölu matvæla, frekar en að aðföngin
séu ekki næg. Það mætti jafnvel
varpa fram þeirri tillögu hvort við
myndum geta gert meira gagn en
áður í þróunaraðstoð með því að
flytja út nokkra af þessu afburða-
fólki sem lokið hefur MPM-
náminu,“ segir Haukur Ingi og
nefnir að nemendur þeirra Helga
hafi t.d. unnið verkefni í samstarfi
við norska herinn um uppbyggingu
sjúkrahúss í Afganistan sem þjón-
ustað gat 200.000 manns á jarð-
skjálftasvæði.
Þegar hér er komið sögu stenst
blaðamaður ekki mátið að spyrja
hvað Haukur Ingi, doktor í hag-
nýtri guðfræði, er að gera í náms-
braut við verkfræðideild þar sem
menn eru yfirleitt meira uppteknir
af lögmálum þessa heims en hins:
„Ég hef nú reyndar fleira í poka-
horninu en guðfræðina, en ef guð-
fræðin er skoðuð eins og menn eiga
að skoða hana kemur í ljós að hún
er feikilega hagnýtt fag,“ segir
Haukur Ingi. „Guðfræðin fjallar
um mannlegar tilhneigingar og at-
hafnir og hvort þau verkefni sem
við erum að vinna eru í raun til góðs
– eða ekki.“
Haukur Ingi bendir á að kokkt-
eill guðfræði og verkfræði geti ver-
ið mjög gefandi blanda, og fallist
raunar í faðma: „Bæði vilja há-
marka einhvers konar virði og gera
eitthvað sem er gott. Það er það
sem guðfræðin færir verkfræðinni:
að skilja hvað er gott, fallegt og satt
og um leið æskilegt.“
Mikilvægi mannlega
þáttarins
Helgi Þór segir það líka borðliggj-
andi að hafa sterk húmanísk áhrif í
MPM-náminu: „Það sem klikkar í
verkefnum er yfirleitt ekki reikni-
villur í áætlunum eða tæknileg at-
riði. Það sem bregst er mannlegi
þátturinn: að stjórnandinn les ekki
hópinn rétt. Stjórnandinn heldur að
mórallinn sé góður á meðan hann
er í raun á niðurleið. Hann leysir
ekki nógu vel úr deilum við hags-
munaaðila sem getur aukið við
verkefnin, eða klúðrar samskiptum
við verktaka,“ segir Helgi.
Haukur skýtur inn: „Guðfræð-
ingurinn ætti að vita hvað þarf að
gera, en verkfræðingurinn hvernig
á að gera það. Nemendur okkar
með MPM-gráðu vita hvort
tveggja. Og þau láta verkin tala.“
ni
Morgunblaðið/G. Rúnar
Ólíkir Haukur Ingi er guðfræðingur en Helgi Þór verkfræðingur. MPM-
námið við Háskólann sækir hagnýta þekkingu úr ólíkum áttum.
sæng með þekkingu á mannlegum samskiptum í MPM-námi HÍ
KÍNVERJAR hafa þakkað boð um
aðstoð erlendis frá vegna jarð-
skjálftanna í Sichuan en ekki er enn
ljóst hvort þeir muni í reynd þiggja
hana. Skelfing og ringulreið á ham-
farasvæðunum var það sem búast
mátti við en viðbrögð stjórnvalda
eru tiltölulega fumlaus. Leiðtog-
arnir leggja sig fram um að taka af
festu á málum af þessu tagi. Þeir
vilja ekki kalla yfir sig reiði al-
mennings sem er farinn að verða æ
duglegri við að láta í sér heyra í
Kína þótt oft sé beitt mikilli harð-
neskju gegn mótmælendum. En
eins og oft þegar mannskæðar jarð-
hræringar verða kviknar grunur
um að tjónið hafi orðið meira en
ella vegna hirðuleysis og spillingar
í byggingariðnaði.
The New York Times segir að
sums staðar hafi um 80% bygginga
í miðborgum á skjálftasvæðinu
hundruð nemendur á aldrinum 6-12
ára urðu undir braki úr húsinu.
Foreldrum tókst að bjarga fáeinum
með því að nota berar hendurnar
við moksturinn og eftir að hermenn
tóku við síðar um nóttina björg-
uðust nokkrir í viðbót. Vonir um að
fleiri fyndust á lífi var farin að fjara
út í gær og þá jókst reiðin.
Kona sagðist hafa átt aðeins eitt
barn sem hefði farist. Hún væri
sjálf 39 ára og eiginmaðurinn 44 og
nú hefðu þau ekki neitt til að lifa
fyrir. Þau skelltu skuldinni á her-
mennina fyrir að vera allt of seinir
á vettvang, byggingaverktaka fyrir
að brjóta öryggisreglur og embætt-
ismenn fyrir að láta múta sér.
„Verktakarnir hafa ekki kunnað
sitt fag. Þetta er illa byggt hús, eins
og grautur. Í öllum bænum, hjálpið
okkur með því að segja frá þessu í
fréttum,“ sagði eiginmaðurinn.
eyðilagst. Gera má ráð fyrir að
ráðamenn í héraði verði látnir
svara til saka komi í ljós að farið
hafi verið á svig við bygginga-
reglugerðir og hús verið of veik-
burða til að þola miklar jarðhrær-
ingar. Hröð uppbygging í landinu
og víðtæk spilling hafa valdið því
að oft eru lög og reglur þverbrotin.
Eftir skjálftana miklu 1976, þegar
hundruð þúsunda létu lífið í borg-
inni Tangshan, voru reglur um
jarðskjálftaþol hertar mjög. En
fjöldi skóla, spítala og verksmiðju-
húsa hrundi samt í og við Sichuan.
Fréttamaður The Guardian í
Bretlandi lýsti í gær ástandinu við
Xinjian-grunnskólann í Dujian-
yang-borg en þar fóru íbúarnir
hörðum orðum um hermenn og
embættismenn. „Þetta er mönn-
unum að kenna og ekki nátt-
úrunni,“ sagði einn íbúinn. Mörg
„Þetta er mönnunum að
kenna og ekki náttúrunni“