Morgunblaðið - 09.07.2008, Qupperneq 10

10 MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VEÐUR
Heimilislæknar hafa lengi búiðvið það, einir sérfræðilækna,
sem starfa samkvæmt samningi við
ríkið, að mega ekki opna sjálfstætt
reknar læknastofur, heldur verið
skyldaðir að starfa á heilsugæzlu-
stöðvum.
   
Þetta hefurrýrt kjör
heimilislækna og
leitt til þess að
ungir læknar
fara í sérnám í
öðrum greinum
en heimilislækn-
ingum.
   
Afleiðingin afþví er skortur á heimilislækn-
um. Sumir fá engan heimilislækni.
Aðrir fá heimilislækni en eru ann-
aðhvort búnir að leita annað eða
þeim er batnað þegar þeir loks fá
tíma hjá honum!
   
Guðlaugur Þór Þórðarson heil-brigðisráðherra hefur nú loks-
ins staðið við gamalt fyrirheit sem
framsóknarmenn í heilbrigðisráðu-
neytinu gáfu en efndu ekki um að
heimilislæknar fái að starfa sjálf-
stætt.
   
Seinna á árinu verður boðin úteinkarekin heilsugæzlustöð eða
læknastofa nokkurra heimilislækna
að því er Sjónvarpið greindi frá í
gærkvöldi.
   
Sjúklingarnir munu áfram borgaþað sama og á heilsugæzlu-
stöðvum hins opinbera. Sömu kröf-
ur verða gerðar og til opinberra
heilsugæzlustöðva.
   
Afleiðingin verður væntanlegameiri samkeppni, meiri afköst
og betri þjónusta í heilsugæzlunni.
Einkarekstur, sem heilbrigðisráð-
herra hefur beitt sér fyrir, hefur nú
þegar stuðlað að meiri skilvirkni og
styttingu biðlista í heilbrigðiskerf-
inu.
STAKSTEINAR
Guðlaugur Þór
Þórðarson
Samkeppni í heilsugæzlunni
 

 

 












!
"

#$



%&'
(

)




 




 


 

 
*(! 
+ ,-
.

&
/
0
  

+
-

 

 





 


 
  ! !" ##$

12
 

 1
3


42-2
 *
-

5

1
%
6!(78
9 4
$

(



 
 
 
 
 


"#
#"



 

:

3'45 ;4
;*<5= >?
*@./?<5= >?
,5A0@ ).?
  &%
%&

&%
&

 %& &

%& %&          

      
 
 


 
 
 

 

*$BC 






  




 !

"

#

  $ ! 
%
&'

''
 
(


 ! 



!

 

#

) 
 ! 
*!
$$B *!
' (!
 !
!  )  * 
<2

<! <2

<! <2

')(
#" !+ #$,!- "#. 

D2E  



 






 
 

 
/




%


!
*

 

 !
*
"+
  #
 
 !
%


&,
 
<7

%





$-

./
!
 
  $ ! 

 $
/ 
 #

 
 !
*! %
&0

&
 
(


. #

) 
 ! 
< 










 

 ! 

"#

-
 
 $ ! 
 
 #
 
 ! %
&0

'0
 
(

*
 
/0"" !!11 
#"! !2  !+ #$
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://morgunbladid.blog.is/
FRÉTTIR
Eftir Hjálmar Stefán Brynjólfsson
KRÆKLINGARÆKT getur orðið
samkeppnishæfur atvinnuvegur á
Íslandi, líkt og í Kanada. Þetta er
niðurstaða nefndar sem kynnt var
á blaðamannafundi á Akureyri í
gær. Einar Kr. Guðfinnsson
sjávarútvegsráðherra skipaði
nefndina til að meta stöðu og
möguleika kræklingaræktar á Ís-
landi.
Í skýrslu sem gefin hefur verið
út leggur nefndin til að stjórnvöld
hjálpi til við að efla atvinnugrein-
ina og stuðla að vexti og viðgangi
kræklingaræktar hér á landi. Í
skýrslunni kemur fram að þetta
verði gert með „almennum aðgerð-
um“ sem snerta styrkingu innviða,
rannsókna og aukna „þjónustu
opinberra aðila við greinina.“ Til
lengri tíma litið eru markmiðin
m.a. þau að laða fjármagn að
greininni.
„Ég tel að niðurstöður nefndar-
innar séu bæði hóflegar og raun-
hæfar og að svo miklu leyti sem
það er á færi ráðuneytisins munum
við hrinda þessum tillögum í fram-
kvæmd,“ segir Einar Kr. Guðfinns-
son sjávarútvegsráðherra. Hann
segir næstu skref vera þau að
skipa samráðshóp í kringum nauð-
synlegar framhaldsrannsóknir.
Rannsóknir sem gera verður eru
til dæmis á því hversu mikið af efn-
inu kadmíum finnst í kræklingi
sem ræktaður er hér á landi, en á
sumum ræktunarsvæðum hér á
landi hefur styrkur þess verið yfir
viðmiðunarmörkum ESB.
„Þetta eru ekki kostnaðarsamar
tillögur,“ segir Einar um tillögur
nefndarinnar, „og rúmast innan
fjárveitinga ráðuneytisins. Ég held
að þær muni ekki leiða til þess að
opinber útgjöld til greinarinnar
aukist, heldur séu til þess fallnar
að draga fjárfesta að greininni.
Það er ljóst að uppbygging grein-
arinnar mun standa og falla með
því hvort það tekst að draga fjár-
magn inn í greinina. Þess vegna er
mjög þýðingarmikill liður í þessu
að fækka áhættuþáttum með frek-
ari rannsóknum.
Tillögurnar fela ekki í sér ríkis-
afskipti heldur að búa til grunn-
gerð sem kræklingarækt getur
byggt á. Þannig verður til alvöru
atvinnugrein.“
„Alvöru at-
vinnugrein
 Kræklingarækt samkeppnishæf
 Rannsaka þarf kadmíum
Neysla kræklings í Evrópu fer vax-
andi og nemur nú um 700 þús.
tonnum. Verð á ferskum kræklingi
hefur farið hækkandi og er nálægt
þremur evrum á kílóið. Skortur er á
rými fyrir ræktunarstöðvar í Evr-
ópu. Hins vegar er nægilegt rými
fyrir kræklingarækt hér á landi. Lít-
ið er um mengun, t.d. hefur lítið
fundist af þungmálmum og kadmí-
um í sýnum sem rannsökuð hafa
verið. Gæðin á kræklingi sem rækt-
aður er hér á landi eru mikil og jöfn.
Reynslan af atvinnugreininni er
hins vegar lítil og þekkingin tak-
mörkuð. Þannig hefur orðið mikið
tjón á búnaði sem notaður er og
kræklingur hefur hrunið af rækt-
unarböndum. Þar að auki er fjar-
lægðin til markaða meiri hér landi
en hjá samkeppnislöndum og flutn-
ingskostnaður hærri.
Því skiptir miklu máli að kanna
hagkvæmni ólíkra leiða við útflutn-
ing á ferskum kræklingi en það er
eitt af því sem lagt er til að sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðuneytið
veiti fé til.
Kræklingarækt – framtíðaratvinnugrein?
FLATEY á Breiðafirði býður upp á ýmsa afþreyingu hvort sem er fyrir
augu eða huga. Hægt er að fara í siglingu um Breiðafjarðareyjar með eyja-
bátnum Særúnu en í slíkum ferðum er plægt fyrir skel og öðrum sjávar-
dýrum og hópum leyft að smakka á því sem nægtaborð hafsins býður upp á.
Á vegum Verkalýðsfélags Vestfjarða var fyrr í sumar farið í hópferð í Flat-
ey og 70 manns, alls staðar að af Vestfjörðum, tóku þátt í ferðinni. Við það
tækifæri var skoðað fuglalífið í eyjunum, auk siglingarinnar með Særúnu.
Særún á ferðinni um Breiðafjörð
Ljósmynd/Guðlaugur Albertsson
Nægtaborðið dregið upp
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
GRÁSLEPPUVERTÍÐIN er langt
komin og hefur ekki verið betri síð-
an 2004. Örn Pálsson, framkvæmda-
stjóri Landssambands smábátaeig-
enda, segir að tölur um heildarafla
liggi ekki fyrir á öllum stöðum en
ganga megi út frá því að veiðin hafi
verið á milli 10.000 og 11.000 tunnur
og aflaverðmætið um 700 milljónir
króna miðað við 10.500 tunnur.
Veiðarnar hafa verið takmark-
aðar undanfarin ár í þeim tilgangi
að ná upp verðinu. Samvinna hefur
verið með Íslendingum, Kanada-
mönnum, Grænlendingum og Norð-
mönnum um að halda veiðunum
undir 30.000 tunnum. Þrjár fyrstu
þjóðirnar hafa miðað við um 8.000
tunnur hver og Noregur 3.000 til
4.000 tunnur. Örn segir að þetta fyr-
irkomulag hafi tekist ljómandi vel
og árangurinn sé að koma í ljós, því
jafnvægi sé á milli framboðs og eft-
irspurnar.
Stefnt að hærra verði
Örn segir að þjóðirnar hafi veitt
allt of mikið 2004 eða um 43.000
tunnur en með því að takmarka
aflann, m.a. með því að stytta veiði-
tímann, hafi verðið hækkað. „Veiði-
mennirnir hafa á þessu mikinn og
góðan skilning,“ segir Örn. „Við telj-
um að þetta eigi að vera dýr vara.“
Að sögn Arnar hefur hæsta verðið
að undanförnu verið um 80 þúsund
krónur fyrir tunnuna en hann segir
að miðað við allan tilkostnað ætti
tunnan að vera komin í um 100 þús-
und. „Við stefnum að sjálfsögðu að
því að hækka verðið á grásleppu-
hrognunum mun meira en orðið er.“
Örn segir að almennt hafi veið-
arnar gengið vel. Veðrið hafi helst
strítt mönnum á Norðurlandi og þar
hafi verið erfiðar brælur í mars og
apríl.
Grásleppuvertíðin
ekki betri í 4 ár
Í HNOTSKURN
» Í fyrra var veiðin um6.700 tunnur og aflaverð-
mætið upp úr sjó um 250 til
300 milljónir króna.
» 105 kg af söltuðum hrogn-um eru í einni tunnu.
» Þrjár verksmiðjur á Akra-nesi, í Kópavogi og
Reykjanesbæ búa til kavíar úr
grásleppuhrognum. Kavíarinn
er einkum seldur til Frakk-
lands, en söltuð hrogn til Sví-
þjóðar og Þýskalands.