Morgunblaðið - 16.08.2008, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
Í
fundarherbergi á skrifstofu
Framsóknarflokksins á
Hverfisgötu hefur verið
tússað grænu letri á töflu:
„Hugsjónir / raunhyggja“
og „Lífsbarátta / lífsgæði“. Kannski
lýsandi fyrir þá togstreitu sem er
viðfangsefni stjórnmálamanna á
hverjum degi.
Framsókn er komin á ný í meiri-
hlutasamstarf í borginni. Og fundað
er í hverju horni. Samt er Óskar
Bergsson afslappaður þegar hann
heilsar blaðamanni, augnaráðið
beint, röddin djúp. Frami hans hef-
ur verið skjótur á kjörtímabilinu.
Færa má rök fyrir því að sem for-
maður borgarráðs sé hann orðinn
valdamesti framsóknarmaður lands-
ins. Sami maður hafnaði fyrir aðeins
tveimur árum í þriðja sæti í harðvít-
ugu prófkjöri Framsóknarflokksins
í Reykjavík. Anna Kristinsdóttir,
sem lenti í öðru sæti, hafnaði sæti á
listanum og Óskar hikaði við að
þiggja sætið.
„Ja, hvað var það, tveir dagar,“
segir hann og brosir. „Það má ekki
gera of mikið úr því. Þessa tvo daga
nýttum við Björn Ingi Hrafnsson til
að fara yfir samskipti okkar í milli,
hvort við treystum okkur til að
vinna saman. Þó að það liti þannig
út að ég tregðaðist við, þá nýttum
við tímann til að gera upp málin,
hvort heppilegra væri fyrir okkur
og flokkinn að við tækjum höndum
saman eða ég viki sæti. Niðurstaðan
varð sú að við tækjum höndum sam-
an og aldrei hefur borið skugga á
það samstarf.“
Alinn upp á hestbaki
Óskar er fæddur í Reykjavík í
september árið 1961 og hefur búið á
mörgum stöðum í borginni, í Hlíð-
unum, Árbænum, á Kleppsvegi og í
Breiðholtinu. „Ég bý í Breiðholtinu
núna og það er einn veðursælasti og
fallegasti staður í borginni.“ Eig-
inkona hans er Jóhanna Björns-
dóttir grunnskólakennari og eiga
þau tvo syni, en hann á einnig þrjá
syni af fyrra hjónabandi.
– Þú ert kominn með hálft fót-
boltalið?
„Já, hátt í það. Enda spila ég
ennþá sjálfur.“
Og tómstundirnar eru fleiri, þó
fyrst og fremst hestamennskan.
„Ég er alinn upp á hestbaki og fjöl-
skyldan á í kringum níu hesta,“ seg-
ir Óskar. „Ég hef einnig gaman af
allri útivist og hef verið náttúruunn-
andi frá fyrstu tíð.“
– En þú hefur beitt þér fyrir
Bitruvirkjun?
„Ég hef sannfæringu fyrir því að
við getum bæði nýtt endurnýj-
anlegar orkuauðlindir þjóðarinnar
og gengið vel um náttúru Íslands.
En það hefur ekki alltaf verið gert.
Ég var til dæmis í því hlutverki árið
2005, sem formaður samvinnu-
nefndar miðhálendis Íslands, að
leggjast gegn virkjunaráformum
Landsvirkjunar í Þjórsárverum,
sem varð til þess að Norð-
lingaölduveita var slegin af. Tillaga
okkar í samvinnunefndinni gekk í
raun og veru ekki svo langt. Við
töldum að hægt hefði verið að virkja
og ná um 70% af orkuvinnslugetu
þeirrar tillögu sem Landsvirkjun
lagði fram og hlífa þannig verunum.
Landsvirkjun hafnaði þeirri tillögu
og er sennilega búin að missa af öllu
saman.
Bitra er einmitt virkjunarkostur
sem mér finnst skólabókardæmi um
það þegar umræða um umhverfis-
og orkumál fer úr böndunum. Á há-
hitasvæði landsins eru mörg gríð-
arlega falleg og ósnortin svæði. Við
getum nefnt Kverkfjöll, Hveravelli
og Kerlingarfjöll sem dæmi um ein-
staka staði. Og flestir geta verið
sammála um að við eigum frekar að
nýta þá undir náttúruvernd og
ferðaþjónustu. En Bitruvirkjun er á
Hellisheiði, nánast undir háspennu-
línunum, og ef við getum ekki virkj-
að þar, þá veit ég ekki um neinn
stað á Íslandi þar sem við getum
borað eftir heitu vatni.“
Afi lánaði bíl og mömmu
Óskar er alinn upp á mjög póli-
tísku heimili, sonur Bjargar Hjálm-
arsdóttur og Bergs Óskarssonar,
sem var erindreki Framsóknar í
kringum 1950. „Framsóknargenin
standa að mér í báðar ættir,“ segir
hann. „Enda kynntust foreldrar
mínir í kosningabaráttunni. Afi lán-
aði bíl og bílstjóra í kosningabar-
áttu, sem var móðir mín, og pabbi
var starfsmaður flokksins. Hann sá
um að sækja fólk og hafa ofan af
fyrir því í bílnum sem mamma
keyrði. Þannig að flokkurinn hefur
verið ríkur þáttur í mínu lífi alveg
frá upphafi.“
Félagsmálaáhuginn kviknaði í
gegnum verkalýðshreyfinguna, þar
sem Óskar var virkur í Trésmiða-
félaginu. „Þar með var ég kominn í
pólitík,“ segir hann. „Ef maður
starfar í félagsmálum er maður inn-
an um fólk og lærir að tjá sig. Þá
þarf lítið til að færa sig á yfir í
stjórnmálin.“ Og það gerðist fyrir
kosningarnar vorið 1991. „Ég var
mikill aðdáandi Steingríms Her-
mannssonar. Þetta var eftir að þjóð-
arsáttarsamningarnir voru gerðir,
tímamótasamningar þar sem Stein-
grímur lék lykilhlutverk, og á þeim
tíma fannst mér mjög auðvelt að
velja mér stjórnmálaflokk.“
Óskar varð strax mjög virkur,
varð þátttakandi í aðdraganda
Reykjavíkurlistans og á fyrsta
framboðslista hans árið 1994. „Ég
hef verið í borgarmálunum meira og
minna síðan þá. Reyndar var ég
ekkert á kjörtímabilinu 2002 til 2006
og nýtti þann tíma til að hefja há-
skólanám.“
Aðdáandi timburhúsa
Óskar tók þátt í opnu prófkjöri
Reykjavíkurlistans árið 1998 og
hafnaði þá í fjórða sæti af fram-
sóknarmönnum á eftir Sigrúnu
Magnúsdóttur, Alfreð Þorsteinssyni
og Guðrúnu Jónsdóttur. Hann varð
varaborgarfulltrúi ásamt Guðrúnu,
formaður byggingarnefndar
Reykjavíkur og varaformaður
skipulagsnefndar. „Síðan hef ég
starfað mikið að skipulags- og bygg-
ingarmálum borgarinnar,“ segir
hann.
– Þau hafa einmitt verið mikið í
umræðunni?
„Áður en ég get svarað því, þá vil
ég lýsa aðdáun minni á gömlum ís-
lenskum timbur- og bárujárns-
húsum. Það eru einhver fallegustu
hús sem ég veit um, í öllum sínum
ólíku litum, og sterkt einkenni fyrir
Reykjavíkurborg. Það eru klárlega
húsagerðir og byggðamynstur sem
við eigum að halda í þar sem við
mögulega getum. Annað gildir um
gömul hús, sem eru búin að fara í
gegnum alla hefðbundna skoðun
með eindreginni niðurstöðu um að
það eigi að rífa þau, en ekki friða.
Mér blöskraði þegar húsin á Lauga-
vegi 4 og 6 voru keypt fyrir 580
milljónir. Þar greinir á milli hóf-
legrar verndunarstefnu og öfga-
stefnu sem kom í veg fyrir eðlilega
uppbyggingu verslunar og þjónustu
við Laugaveg.“
– Hvað um götumyndina?
„Laugavegurinn hefur aldrei haft
einkenni 19. aldar götumyndar, þar
eru örfá hús frá seinni hluta 19. ald-
ar eða byrjun 20. aldar, annars er
þetta fyrst og fremst 20. aldar gata
verslunar og þjónustu. Laugavegur
hefur verið helsta verslunargata
borgarinnar í áratugi og verður það
ekki áfram nema verslun fái að
þróast með eðlilegum hætti. En að
sjálfsögðu finnst mér að menn eigi
að gæta að því að byggja sig eins
mikið inn í byggðamynstrið og
mögulegt er.“
Þarf að örva atvinnulífið
Óskar segir nýjan meirihluta
koma að góðu búi. „Við byggjum á
grunni gamla málefnasamningsins
og yfirskriftin er „Höldum áfram“,
sem er táknrænt fyrir okkur. Hann
stendur algjörlega fyrir sínu, en
hinsvegar hefur ýmislegt breyst í
samfélaginu. Efnahagsumhverfið er
annað í dag en vorið 2006 og mál-
efnaáherslur nýs meirihluta munu
taka meira mið af efnahags- og at-
vinnumálum en fyrri málefnasamn-
ingur gerði ráð fyrir.“
– Í hverju felst það?
„Við þurfum að fara yfir hvernig
koma má í veg fyrir samdrátt og at-
vinnuleysi í byggingariðnaði. Það er
nokkuð sem á eftir að útfæra. En
við stefnum að því að finna leiðir til
þess að örva atvinnulífið í borginni.“
Fjallað hefur verið um það í fjöl-
miðlum að Marsibil Sæmund-
ardóttir styðji ekki nýjan meiri-
hluta, hún sætti sig ekki við
vinnubrögð sjálfstæðismanna, en
Óskar segir að enginn klofningur sé
innan flokksins. „Framsóknarmenn
funduðu í dag [föstudag] vegna nýja
meirihlutasamstarfsins,“ segir
hann. „Þar var lýst yfir eindregnum
stuðningi við mig og þá vinnu sem
hafin er að ljúka málefnasamningi.
Einnig var mikilvægt að Marsibil
mætti á fundinn og gerði grein fyrir
sinni afstöðu. Niðurstaða fundarins
var að sú við Marsibil yrðum í góðu
sambandi og fyndum bestu lausn á
því máli sem komið er upp. Aðal-
atriðið er að þetta var opinn og ein-
lægur fundur og það er ágætt sam-
band á milli okkar.“
Þarf að eyða óvissu
Óskar hefur gert fleira í sumar en
að mynda nýjan meirihluta. Þau
hjónin byrjuðu á því að fara til
Austurríkis með vinafólki og fóru
svo á landsmót hestamanna á Hellu.
„Að því loknu gengum við Lauga-
veginn með tvo yngstu strákana,
sem eru 10 og 12 ára, í dásamlegu
veðri.“
– En það var rigning á lands-
mótinu?
„Bæði og,“ svarar hann hressi-
lega. „Maður gleymir alltaf rigning-
unni þegar sólin fer að skína. Það
reyndar blés hressilega og tjöldin
fuku. En það er góða veðrið sem
stendur eftir í minningunni og öll
góðu hrossin. Hestamennskan er í
raun og veru lífsstíll. Þetta er krefj-
andi íþrótt og ekkert skemmtileg
nema henni sé sinnt vel. Og maður
hreinsar algjörlega hugann innan
um hrossin. Svo fór fjölskyldan í
hestaferð á hálendinu, á Einhyrn-
ingsflatir á Fljótshlíðarafrétti, og
eyddi verslunarmannahelginni þar.“
En nú er alvaran tekin við. Mesta
áskorunin á kjörtímabilinu verður
að eyða óvissunni sem verið hefur í
stjórnkerfi Reykjavíkurborgar, að
sögn Óskars, ásamt því að takast á
við efnahags- og atvinnumálin. „Við
þurfum að hafa kjark til að taka
óvinsælar ákvarðanir í fjárhags-
áætlanagerð í haust. Það er alveg
ljóst að sjálfstæðismenn hefðu aldr-
ei komist í gegnum slíkar ákvarð-
anir í meirihlutasamstarfi við Ólaf
F. Magnússon.“
– Var þetta eina leiðin?
„Já, það er augljóst. Það er búið
að gera tvær aðrar tilraunir. Þegar
fyrri meirihluti okkar með sjálf-
stæðismönnum var myndaður vorið
2006, var búið að reyna að mynda
annan meirihluta með fulltrúum
Reykjavíkurlistans og Ólafi F.
Magnússyni. Þær viðræður enduðu
með því að Ólafur fór í mat og kom
aldrei úr því matarhléi. Þar með var
samstaðan rofin í það skipti. Þá var
myndaður meirihluti sem sprakk í
REI-málinu, sem var í raun og veru
synd, því það var samdóma álit
manna, að þar færi mjög starfhæfur
meirihluti. Þeir meirihlutar sem síð-
an hafa verið myndaðir með odda-
atkvæði Ólafs F. Magnússonar hafa
báðir sprungið á aðeins 300 dögum.
Það blasir því við að til þess að
mynda starfhæfan meirihluta í
borgarstjórn, þá er rökrétt að taka
upp það samstarf sem lagt var af
stað með í upphafi kjörtímabils.“
Lærði af REI-málinu
– Hvað fór úrskeiðis í REI-
málinu?
„Ég held það hafi verið tíma-
leysi,“ segir Óskar og kemur á hann
hik. „En nú er ég kominn í samstarf
við sjálfstæðismenn … ég hefði nú
alveg vitað hvernig ég átti að svara
þessari spurningu í gær!“ segir
hann og skellihlær. „Það er spurn-
ing hvaða tillitssemi ég sýni þeim!“
Hann hugsar sig um.
„Ég skal svara því hvað flokkana
greindi á um. Framsókn var mjög í
mun að fara í orkuútrás og taldi að
þarna væri góð blanda af því að
dreifa áhættu með framlagi OR og
fjármagni frá einkaaðilum. En sjálf-
stæðismenn voru ekkert spenntir
fyrir því að OR færi í útrás og vildu
frekar að OR sinnti kjarnastarfsem-
inni.“
– Síðan kom ýmislegt í ljós?
„Mikill hraði var á öllu málinu,
ýmiskonar samningar við starfs-
menn og annað sem vakti úlfúð og
reiði í samfélaginu. Ég lærði mikið
á þessu. Það hljómar nú kannski
ekki sannfærandi að ekki eigi að
vinna hratt, því atburðarásin var
hröð í gær. En ég held að ég hafi
einnig lært sem stjórnmálamaður
og manneskja að það má aldrei tak-
ast svo hart á í stjórnmálum að
maður geti ekki litið til baka og tek-
ið í höndina á þeim sem maður tekst
á við. Og ákvörðun mín að taka upp
samstarf við Sjálfstæðisflokkinn eft-
ir það sem á undan er gengið og
fyrir þau að vinna með mér, það
styrkir og þroskar okkur öll, eftir
harðvítug átök sem í raun fóru úr
böndum. Sú ágjöf sem Björn Ingi
varð fyrir í þeirri atburðarás allri
var aðgangsharðari en ég hef áður
orðið vitni að og þess vegna er það
mér mjög mikilvægt að stuðnings-
menn Björns Inga hafa stutt mig
eindregið í þeim viðræðum sem ég
hef átt í við sjálfstæðismenn.“
Maður gleymir
alltaf rigning-
unni þegar sól-
in fer að skína
Morgunblaðið/Golli
Bitruvirkjun „… ef við getum ekki virkjað þar, þá veit ég ekki um neinn
stað á Íslandi þar sem við getum borað eftir heitu vatni,“ segir Óskar Bergs-
son, verðandi formaður borgarráðs Reykjavíkurborgar.
Í HNOTSKURN
»Óskar Bergsson er mennt-aður húsasmíðameistari
og starfaði sem iðnaðarmaður.
»Hann tók fyrstu skrefin ífélagsmálum í verkalýðs-
hreyfingunni í tengslum við
Trésmiðafélag Reykjavíkur.
»Hann bætti við sig tveggjaára viðskiptafræðinámi á
háskólastigi, „menntun sem
nýtist vel í störfum fyrir
Reykjavíkurborg“.