Morgunblaðið - 01.10.2008, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
ÍSLENSKA skattkerfið gegnir meginhlutverki
sínu með ágætum. Skattkerfið er fremur einfalt
í samanburði við skattkerfi annarra landa, en
einfalt og gagnsætt kerfi stuðlar að betri skiln-
ingi skattborgara, dregur úr skattsvikum og
lækkar kostað skattyfirvalda.
Þetta er niðurstaða nefndar á vegum fjár-
málaráðherra sem hafði það að hlutverki að
greina íslenska skattkerfið auk þess varpa ljósi
á hvaða þættir það eru sem gera Ísland sam-
keppnishæft og skilvirkt. Nefndin skilaði af sér
skýrslu um málið í gær.
Í samantekt skýrslunnar kemur fram að ís-
lenska skattkerfið byggist í meira mæli á tekju-
og veltusköttum en annars staðar, en vægi
launatengdra gjalda sé lágt. Vægi beinna skatta
hafi farið vaxandi á síðustu árum, en óbeinir
skattar hlutfallslega lækkað.
Bent er á að dregið hafi úr jöfnunarhlutverki
skattkerfisins á liðnum árum eftir að hátekju-
skattur hafi verið afnuminn og raunlækkun orð-
ið á persónuafslætti umfram lækkun álagning-
arhlutfalls.
Fram kemur einnig í skýrslunni að fjár-
magnstekjur hafi vaxið ört á síðustu árum.
Þannig var skattur á fjármagnstekjur um 4,6%
af heildarskatttekjum ársins 2006. Einnig kem-
ur fram að samanlögð áhrif tekjuskatts félaga
og fjármagnstekjuskatts af arði séu lítil hér á
landi miðað við samanburðarlönd. Þetta virki,
að mati skýrsluhöfunda, hvetjandi fyrir fjárfest-
ingar í atvinnurekstri. Skattkerfið sé því sam-
keppnishæft og skilvirkt þegar litið sé til þess-
ara þátta.
Ógreiddar skattkröfur 66 milljarðar
Í skýrslunni kemur fram að töluvert sé um
ógreiddar skattkröfur ríkissjóðs á skattgreið-
endur. Þannig reyndust ógreiddar skattkröfur í
árslok 2005 nema nærri 66 milljörðum kr. Til
samanburðar námu ógreiddar skattkröfur rúm-
um 18 milljörðum árið 1995. Benda skýrsluhöf-
undar á að aukinni skilvirkni í innheimtu sé tæp-
ast hægt að ná nema með auknum tilkostnaði
fyrir skattkerfið, en það sé hins vegar þess virði.
Skattkerfið fær ágætiseinkunn
Dregið hefur úr jöfnunarhlutverki íslenska skattkerfisins á sl. árum eftir að
hátekjuskattur var afnuminn og raunlækkun varð á persónuafslætti
FRÉTTASKÝRING
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
BLEIKI liturinn verður áberandi
næsta mánuðinn enda hefur október
um langa tíð verið helgaður átaki
gegn brjóstakrabbameini. Sala á
bleiku slaufunni hefst í dag og stefn-
ir Krabbameinsfélag Íslands (KÍ) á
að selja 40.000 slaufur fyrir 15. októ-
ber til að ljúka fjármögnun á nýjum
stafrænum röngtentækjum sem
keypt voru í upphafi árs.
„Þessi tæki eru ekki bara nútíma-
legri, þau eru líka betri,“ sagði Guð-
rún Agnarsdóttir, forstjóri KÍ, þeg-
ar átakið var kynnt í gær og vísaði í
þá reynslu að nýju leitartækin auð-
veldi leit í þéttum brjóstvef og gefi
möguleika á nákvæmari greiningu,
ekki síst hjá ungum konum.
Brjóstakrabbi er langalgengasta
krabbameinið meðal kvenna og á Ís-
landi greinast árlega 176 konur. Lif-
un eftir greiningu er hins vegar
betri hér en víða annars staðar, því
tæp 90% þeirra kvenna sem greinast
með brjóstakrabbamein á Íslandi
eru á lífi fimm árum síðar og er það
einn besti árangur í baráttunni gegn
brjóstakrabbameini sem um getur.
Dánartíðnin 40% lægri
Margsinnis hefur verið sýnt fram
á mikilvægi þess að konur mæti
reglulega í brjóstamyndatöku. Nú
síðast sýndi rannsókn sem unnin var
á Íslandi og birt í tímaritinnu Acta
Radiologia í febrúar fram á að dán-
artíðni kvenna sem mæta í skipulega
leit sé 35-40% lægri en hjá þeim sem
ekki mæta. Þrátt fyrir þessa stað-
reynd mæta ekki nema um 65%
þeirra kvenna sem boðaðar eru í
skoðun á tveggja ára fresti, sem er
allt of lítið að mati Kristjáns Sig-
urðssonar, yfirlæknis KÍ. „Það eru
viss vonbrigði hve fáar konur mæta,
við viljum fá þær allar,“ segir Krist-
ján. Allar íslenskar konur á aldr-
inum 40-69 ára eru boðaðar í reglu-
bundna skoðun.
Skipulögð hópleit að brjósta-
krabbameini hófst á Íslandi árið
1987 og byggist á því að finna æxlin
snemma, á meðan þau eru lítil og
viðráðanleg. Kristján segist vonast
til að nýja tæknibyltingin hjálpi til
við að fá fleiri konur í skoðun. „Eftir
því sem aðstaðan batnar og við get-
um staðið betur að þessu getum við
vonandi hrifið konur með, en mestu
skiptir að þær skilji mikilvægi þess
að koma í skoðun.“
Brjóstaskoðun síður óþægileg
Með nýju tækjunum er léttari
pressa lögð á brjóstin en í gömlu
tækjunum og fylgja skoðuninni því
minni óþægindi fyrir konur en áður
var. Tækin eru þegar komin upp og í
notkun en samhliða því þurfti að ráð-
ast í miklar breytingar á húsnæði
leitarstöðvarinnar í Skógarhlíð 8.
Heildarkostnaður við endurnýjun
stöðvarinnar nemur því rúmlega 600
milljónum króna og hefur KÍ gengið
vel að fjármagna kaupin, þökk sé
fjárframlögum frá einstaklingum og
fyrirtækjum.
Sala bleiku slaufunnar verður
lokahnykkurinn og vonast félagið til
að ná með henni að brúa bilið. Slauf-
an er nú eigulegri en nokkru sinni
fyrr því í fyrsta skipti var skart-
gripahönnuður, Hendrikka Waage,
fenginn til að hanna gripinn og eru
allir hvattir til að skarta bleika litn-
um í október til stuðnings við þjón-
ustu Krabbameinsfélagsins.
40.000 bleikar slaufur
 Sala á bleiku slaufunni hefst í dag sem liður í árlegu átaki gegn brjóstakrabba-
meini  Margfalt lægri dánartíðni kvenna sýnir fram á árangur brjóstaskoðunar
Morgunblaðið/G.Rúnar
Skart Dorrit Moussiaef tók við fyrsta eintaki bleiku slaufunnar úr hendi Guðrúnar Agnarsdóttur. Skartgripinn hannaði Hendrikka Waage og lét for-
setafrúin sér ekki nægja að festa slaufuna í barminn að hefðbundnum sið heldur skartaði hún einnig tveimur slaufum sem eyrnalokkum.
HÆSTIRÉTTUR
hefur staðfest úr-
skurð Héraðs-
dóms
Reykjavíkur
um að Sigurður
G. Guðjónsson fái
ekki að verja Jón
Ólafsson sem
ákærður er m.a.
fyrir skattalaga-
brot. Segir í nið-
urstöðu Hæstaréttar að í ljósi rann-
sóknar sé ekki hægt að útiloka að
Sigurður yrði á síðari stigum kall-
aður fyrir dóm sem vitni.
Jón Ólafsson er ákærður fyrir
brot gegn almennum hegning-
arlögum með meiriháttar brotum á
skatta-, bókhalds- og ársreikn-
ingalögum. Hinn 16. september
hafnaði héraðsdómur kröfu um að
Sigurður mætti verja Jón.Var það í
annað skipti sem kröfunni var hafn-
að. Ragnar Aðalsteinsson, lögmað-
ur Jóns, kærði niðurstöðuna til
Hæstaréttar líkt og hann gerði í
fyrra skiptið þegar héraðsdómur
úrskurðaði um kröfuna. Þá ómerkti
Hæstiréttur úrskurðinn og heimvís-
aði málinu þar sem talið var að
Ragnar hefði ekki fengið tækifæri
til að rökstyðja kröfu Jóns fyrir
héraðsdómi. Málið dæmdu
hæstaréttardómararnir Árni
Kolbeinsson, Garðar Gíslason,
Gunnlaugur Claessen, Ingibjörg
Benediktsdóttir og Markús Sig-
urbjörnsson.
Fær ekki að
verja Jón
Sigurður G.
Guðjónsson
BLÁTT áfram
hefur hrundið af
stað forvarna-
átakinu „Vernd-
arar barna“ sem
er ætlað að vekja
fullorðna til vit-
undar um kyn-
ferðisofbeldi
gegn börnum og
vekja athygli á
ábyrgð hinna
fullorðnu. Í hverju bæjar- og sveit-
arfélagi verður haldið námskeið í
því skyni að þjálfa þá sem vinna
með börnum, sem og foreldra sem
þess óska, að greina, fyrirbyggja og
bregðast við kynferðisofbeldi.
Að sögn Sigríðar Björnsdóttur,
formanns Blátt áfram, hafði orðið
vart við óöryggi í þessum efnum hjá
fólki sem starfar með börnum.
„Þetta námskeið er til að efla fólk í
sínu starfi við að þekkja merkin og
hjálpa börnum. En fyrst og fremst
er þetta um það að fullorðið fólk
ber ábyrgð á börnum. Við setjum
ábyrgðina yfir á það.“
Bæjar- og sveitarfélög senda
einn eða fleiri fulltrúa á námskeið
hjá Blátt áfram. Að því loknu munu
þeir halda samskonar námskeið í
sínum heimabæ fyrir þá sem starfa
með börnum. ylfa@mbl.is
Fullorðnir
beri ábyrgð
Sigríður
Björnsdóttir
Hvar get ég keypt slaufuna?
Bleika slaufan kostar 1.000 kr. dag-
ana 1.-15. október og er seld hjá
Kaffitári, Te & kaffi, Eymundsson,
Frumherja, Samkaupum, Lyfju, Lyfj-
um og heilsu, Lyfjavali og Hreyfli.
Einnig verður sérstök skartútgáfa
eftir Hendrikku Waage seld hjá
Krabbameinsfélaginu fyrir 5.900 kr.
Allur ágóði verður notaður til að ljúka
greiðslu á nýjum stafrænum rönt-
gentækjum Krabbameinsfélagsins.
Hverjir ættu að fara í skoðun?
Ein af hverjum 10 konum greinist
með brjóstakrabbamein einhvern
tíma á ævinni og eru lífslíkur meiri
eftir því sem meinið finnst fyrr. Það
er því til mikils að vinna og ættu allar
konur á aldrinum 40-69 ára að
þiggja boðið sem þeim berst um
skoðun á tveggja ára fresti. Konur
eldri en 69 ára eru boðnar velkomnar
í leitina líka þótt þær fái ekki áminn-
ingu senda heim.
S&S
ÁLAGNINGARÁRIÐ 2007 bárust lið-
lega 90% allra framtala frá ein-
staklingum í rafrænu formi til skatta-
yfirvalda. Á sama tíma fengu 18 þúsund
einstaklingar eða 7,1% framteljenda á
sig áætlun þar sem þeir skiluðu ófull-
komnu eða engu framtali. Til sam-
anburðar fengu aðeins 3,9% framtelj-
enda á sig áætlun árið 1998. Þetta er
meðal þess sem fram kemur í nýrri
skýrslu nefndar um íslenska skattkerfið.
Benda skýrsluhöfundar á að fjölgun
framteljenda sem fá á sig áætlun megi
rekja til fjölgunar útlendinga í hópi
framteljenda hérlendis á sl. árum.
Áætlunum fjölgar