Morgunblaðið - 01.10.2008, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2008 17
'()
'()
  



*
*
'()

+)





*
*
,-.
/    



*
*
1 2
,")


 



*
*
'()34
'()56


 



*
*








      !"
    
"7 #8
" 
#8
+ 9
#8
2: #8
  #8
$82  
; 
<7  
#8


+  #8
   ; #8
( #8
=>'/


?+
  8 8#8
@
#8
!!"#$
% 
" 7"- 
" 7=
=A
2 +  
B + /C# #8
1 #8
D
#8
  &$' !(
E
 "

E8
$+ #8
$  #8
) % * +
,%



















 















 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
 
 



 


D 
 1 F 
%

 548GH68H65
538IJG8K3H
GJ8JJI8KHJ
L6J856485H6
L86H4864G8GJK
L86348666
K386H38HJI
J86L58LLI8I5J
G85KI85H383K4
4K85348HI6
L8K358ILH
J638HHI8IGG
458K448I46
6
58KH58J56
4HK8H66
KK84H68G45
?
?
?
33K83HI8II6
?
?
I&K3
5&4H
L6&G6
4&GI
5&5G
5&66
3H&J4
IG3&66
L6&K4
HH&36
L&IL
H&K4
GK&K6
3G6&66
33J6&66
3I6&66
3IH&66
?
?
?
LJ46&66
?
?
I&KJ
5&I5
L3&K6
I&66
5&44
5&66
3H&G4
IGL&66
L6&56
HH&H6
L&G6
H&53
GK&H6
3GK&66
3LL6&66
3IG&66
3J6&66
L3&J6
?
?
LJH6&66
36&66
5&46
 
9 33
LI
45
3K3
LJ3
35
H
4H3
KJG
3K
33
3IL
3G
?
33
5
46
?
?
?
3H
?
?
,


9 89
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
LG8G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
K68G8L66H
3I8J8L66H
L58G8L66H
K8I8L66H
K68G8L66H
LG8G8L66H
J8K8L66H
"1
"1
"1
FRÉTTASKÝRING
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
GENGISVÍSITALA krónunnar
slær ný met daglega, en í gær veikt-
ist krónan um 5,06% og stendur vísi-
talan í 196,3 stigum og hefur aldrei
verið hærri. Á síðustu þremur mán-
uðum hefur krónan veikst um 22%
og hefur veikingin nær öll orðið í
september. Í upphafi mánaðarins
var gengisvísitalan í um 160 stigum.
Almennt er miðað við að 40%
gengisbreytinga hér á landi komi
fram í vöruverði og má því gera ráð
fyrir að gengislækkun september-
mánaðar þýði að vöruverð muni
hækka um 8-9%. Má því gera ráð
fyrir enn meiri hækkunum á neyslu-
verðsvísitölu, styrkist krónan ekki
bráðlega. Miðað við þessa þróun má
ljóst vera að vaxtalækkunarferli
Seðlabanka Íslands frestist enn
frekar. Þá hafa líkur á frekari stýri-
vaxtahækkunum aukist, en það fer
óneitanlega eftir því hve lengi geng-
ið verður jafnveikt og það er nú.
Þá hefur þessi mikla gengislækk-
un mikil áhrif á greiðslubyrði fólks
með erlend myntkörfulán, en höf-
uðstóll þessara lána, sem og afborg-
anir, hafa hækkað sem nemur veik-
ingu krónunnar. Erlent lán, sem var
20 milljónir króna í upphafi sept-
ember, er því nú 24,4 milljónir
króna, ef miðað er við gengisvísi-
tölu.
Lestirnar sitja fastar
Eins og áður hefur komið fram í
Morgunblaðinu leikur ástand á er-
lendum millibanka- og gjaldeyris-
skiptamörkuðum stórt hlutverk í því
hvernig komið er fyrir krónunni.
Gengi krónunnar var lengi vel hald-
ið uppi af fjárfestum sem nýttu sér
mun á vaxtastigi hér og erlendis og
keyptu krónur. Nú halda allir bank-
ar að sér höndum í lánveitingum og
kostnaður við lántökur hefur aukist
mjög. Því hefur vaxtamunurinn
horfið þrátt fyrir að stýrivextir hér
séu 15,5%. Innlendir aðilar eru
margir skuldsettir í erlendri mynt
og halda fast um þann gjaldeyri sem
þeir hafa. Því eru þeir mun fleiri
sem vilja selja krónur en kaupa þær
og er ekkert sem spyrnir við veik-
ingu gjaldmiðilsins.
„Raungengi krónunnar er komið
niður fyrir söguleg gildi. Það segir
manni að hún sé komin töluvert
undir jafnvægisgengi og við eðlileg-
ar aðstæður ætti hún að styrkjast,“
segir Þorvarður Tjörvi Ólafsson,
hagfræðingur hjá Seðlabanka Ís-
lands. „Aðstæður nú eru hins vegar
allt annað en eðlilegar og er ómögu-
legt að segja hvað framtíðin ber í
skauti sér.“
Tjörvi segir marga þætti hafa
áhrif á krónuna. Lækkun matsfyrir-
tækja á lánshæfi banka og ríkissjóðs
hefur áhrif á gengið, en utanað-
komandi þættir hafa einnig áhrif.
„Skuldabréfa- og lánsfjármarkaðir
eru algerlega úr skorðum. Það er
mjög slæmt þegar bankar hætta að
lána hver öðrum vegna þess að allt
traust er farið. Markaðir nú eru eins
og járnbrautarkerfi þar sem búið er
að rífa upp teinana. Þá sitja lest-
irnar fastar.“
Veiking krónu gæti leitt til
8-9% hækkunar verðlags
Í HNOTSKURN
»Gengi krónu veiktist um5,06% í gær og hefur krón-
an aldrei verið veikari frá því
að flotgengisstefna var tekin
upp.
» Í september hefur gengikrónunnar veikst um 22%.
»Styrkist krónan ekki íbráð getur veikingin leitt
til hærri verðbólgu og þ.a.l. til
hækkunar stýrivaxta.
● TAP tískuvöru-
fyrirtækisins
Mosaic Fashions,
sem er í meiri-
hlutaeigu Baugs
og tengdra aðila,
auk Kaupþings,
nam 12,9 millj-
ónum punda,
tæpum 2,4 millj-
örðum króna miðað við gengi punds-
ins í dag, á fyrstu sex mánuðum
rekstrarársins, 27. janúar til 26. júlí.
Á sama tímabili í fyrra nam tap fé-
lagsins 4,7 milljónum punda.
Segir í tilkynningu frá félaginu að
horfur séu ekki góðar fyrir síðari
hluta ársins og næsta ár vegna erf-
iðra aðstæðna á mörkuðum. Þrátt
fyrir samdrátt í verslun í Bretlandi
hafi rekstrarhagnaður félagsins,
EBITDA, aukist um 8% á milli tíma-
bila.
Mosaic Fashions er með starf-
semi í 44 löndum og um 25% af
sölutekjum koma annars staðar frá
en Bretlandi. guna@mbl.is
Tap Mosaic 2,4
milljarðar króna
● BANDARÍSKI
fjárfestirinn og
auðkýfingurinn
Warren Buffett
hefur trú á því að
rafbílar eigi mikla
framtíð fyrir sér.
Fjárfestingar-
félagið Mid-
American Energi,
sem er í eigu
Berkshire Hat-
haway-fyrirtækisins, sem Buffett
stýrir, ætlar að kaupa 10% hlut í kín-
verska rafhlöðu- og bílaframleiðslu-
fyrirtækinu BYD fyrir 231 milljón
bandaríkjadala, jafnvirði um 23
milljarða íslenskra króna.
Í frétt á viðskiptafréttavefnum
BusinessWeek segir að þessi kaup
Buffetts séu fyrsta fjárfesting hans
í Kína og þau sýni að hann veðji
sterklega á möguleika nýrra orku-
gjafa.
Í frétt Reuters-fréttastofunnar
segir að innkoma Buffetts í hlut-
hafahópinn auki líkurnar á því að
fyrirtækinu muni takast að koma
fljótlega á markað nýjum rafbílum
sem unnið sé að framleiðslu á. Bílar
BYD-fyrirtækisins geta gengið bæði
fyrir rafmagni og bensíni.
gretar@mbl.is
Buffett veðjar á
kínverska tvinnbíla
Warren
Buffett
STÓRFYRIRTÆKIÐ finnska
Nokia hefur keypt fjarskiptafyrir-
tækið Oz, en kaupverð verður ekki
gefið upp; frá þessu var greint í gær.
Búist er við því að að gengið verði
endanlega frá kaupunum á síðasta
ársfjórðungi þessa árs. Þá mun Oz
tilheyra þjónustu- og hugbúnaðar-
deild Nokia, segir í tilkynningu.
OZ, sem stofnað var á Íslandi, en
er með höfuðstöðvar sínar í Kanada,
hefur unnið að því undanfarin ár að
þróa samskiptalausnir fyrir farsíma.
Sérhæfir fyrirtækið sig í því að gera
vinsæl samskiptaforrit aðgengileg í
farsíma. Hafa fyrirtækin tvö unnið
náið saman frá árinu 2003 og segir í
tilkynningunni að samruni þeirra sé
eðlilegt framhald af því samstarfi.
Viðskiptavinir sem greiða fyrir
þjónustu Oz eru um 5,5 milljónir.
Með kaupunum vill Nokia efla stöðu
sína á þessum markaði, sem fer ört
vaxandi. Starfsmenn OZ eru um 220
talsins, en félagið er með skrifstofur
í Kanada, Bandaríkjunum, Evrópu
og á Indlandi. Stjórnarformaður Oz
er Skúli Mogensen og Hilmar Gunn-
arsson er einn stjórnenda fyrirtæk-
isins. bjarni@mbl.is
Símfyrirtækið
Nokia kaupir OZ
Hafa starfað saman frá árinu 2003
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
ERLENDIR hlutabréfamarkaðir
hækkuðu almennt í gær eftir sögu-
legt hrun á mánudag. Hafa fjár-
festar trú á því að bandaríska
þingið muni innan tíðar sam-
þykkja björgunaráætlun í ein-
hverri mynd, en þingið felldi á
mánudag tillögu bandaríkja-
stjórnar um 700 milljarða dala
björgunarpakka.
Þá er eðlilegt að fjárfestar komi
aftur inn á hlutabréfamarkaði eft-
ir miklar lækkanir í leit að fjár-
festingum á tilboðsverði. Dow
Jones-vísitalan bandaríska hækk-
aði um 4,68% og Nasdaq um
4,97%, en þrátt fyrir hækkanirnar
er andrúmsloftið í kauphöllinni í
New York sagt þungt.
Olíuverð hækkaði umtalsvert í
gær, sem túlka má sem merki um
að fjárfestar trúi því að banda-
ríska þingið samþykki björgunar-
pakka. Það muni hafa jákvæð
áhrif á efnahagskerfi heimsins og
þar með leiða til aukinnar eftir-
spurnar eftir olíu. Brent-hráolía
hækkaði um 7,13% og er nú 97,7
dollarar á fatið.
Hlutabréfavísitölur hækkuðu í
Evrópu í gær en öllu minna en í
Bandaríkjunum. Líkt og í Banda-
ríkjunum trúa fjárfestar því að
björgunaráætlun í einhverri mynd
verði komið í gegnum bandaríska
þingið á næstu dögum. Breska
FTSE-vísitalan hækkaði um 1,7%
en þrátt fyrir það hefur vísitalan
ekki lækkað meira í einum mánuði
síðan í október 1987.
Umskipti vestra
 Fjárfestar hafa trú á að bandaríska þingið samþykki
björgunaráætlun innan tíðar  Olíuverð hækkaði um 7,13%
Reuters
Óveður Það gustaði um þennan vegfaranda í fjármálahverfinu í Lundúnum
í gær, en óhætt er að segja að undanfarnir dagar hafi verið stormasamir.
ÞETTA HELST ...
● ÚRVALSVÍSITALA Kauphallarinnar
lækkaði um 16,59% í gær og var
lokagildi hennar 3.395,69 stig. Hef-
ur vísitalan aldrei lækkað jafnmikið á
einum degi. Munaði þar mest um
71,02% lækkun á gengi bréfa Glitn-
is, en bankinn vegur þungt í vísitöl-
unni.
Þá lækkaði gengi bréfa SPRON um
9,66% og Existu um 8,26%. Tvö fé-
lög hækkuðu í viðskiptum gærdags-
ins, Alfesca um 0,47% og Össur um
0,11%. bjarni@mbl.is
Aldrei meiri lækkun
● KÍNVERSK stjórnvöld tóku þá
ákvörðun í gær að leyfa svokallaða
skortsölu á þarlendum hlutabréfa-
mörkuðum. Skortsala kallast við-
skipti þar sem viðkomandi veðjar á
að hlutabréf lækki í verði. Stjórnvöld
í Ástralíu, Bandaríkjunum og Bret-
landi hafa heft mjög skortsölu eða
jafnvel bannað hana alfarið í kjölfar
gjaldþrots bandaríska fjárfestingar-
bankans Lehman Brothers.
Gera stjórnvöld í Kína ráð fyrir því
að breytingin nú muni auka veltu á
þarlendum hlutabréfamarkaði án
þess að lækka hlutabréfaverð að
ráði. bjarni@mbl.is
Kínverjar leyfa skort-
sölu á hlutabréfum
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
MARGIR starfsmenn Glitnis voru á
sínum tíma hvattir til þess að kaupa
hlutabréf í bankanum, eins og starfs-
menn annarra íslenskra fyrirtækja á
markaði. Sumir fengu lán fyrir kaup-
unum. Einnig var um að ræða kaup-
rétt til lykilstarfsmanna.
Á fundi með starfsmönnum í
fyrradag lét Lárus Welding, for-
stjóri Glitnis, þau orð falla að hann
myndi „persónulega“ sjá til þess að
„komið yrði til móts við“ þá starfs-
menn sem ættu hlutabréf í bankan-
um og stæðu illa eftir kaup ríkisins á
75% hlut í bankanum. Starfsmenn
Glitnis sem voru á umræddum fundi
staðfestu þetta í samtali við Morgun-
blaðið. Lárus útskýrði ekki frekar á
fundinum hvað hann átti við með
þessum orðum.
Már Másson, upplýsingafulltrúi
Glitnis, sagði að bankinn gæti ekki
tjáð sig að svo stöddu um þessi orð
forstjórans. Már sagðist sjálfur ekki
tilbúinn að ráða frekar í þau að svo
stöddu, enda hefði hann ekki for-
sendur til þess.
Lárus Weld-
ing lofaði
starfsfólki