Morgunblaðið - 17.11.2008, Blaðsíða 9

Eftir Sigrúnu Ernu Geirsdóttur
sigrunerna@mbl.is
ÍSLENSKUVERÐLAUN menntaráðs Reykjavíkur voru veitt í
annað sinn í gær, á degi íslenskrar tungu. Markmið verð-
launanna er að auka áhuga grunnskólanema á móðurmálinu og
hvetja þá til framfara í tjáningu talaðs máls og ritaðs.
Rúmlega 100 grunnskólanemar í Reykjavík tóku við verð-
laununum við hátíðlega athöfn í Ráðhúsi Reykjavíkur. Grunn-
skólar borgarinnar tilnefndu nemendur eða nemendahópa af
hverju aldursstigi til verðlaunanna. Þessir nemendur þóttu
hafa skarað fram úr á ýmsa vegu, í skapandi skrifum, ljóðagerð
og í munnlegri tjáningu. Þá geta skólar tilnefnt nemendur sem
hafa sýnt miklar framfarir á einhverju sviði íslensku. Marta
Guðjónsdóttir, formaður verðlaunanefndarinnar, sagði skólana
strax í fyrra hafa sýnt verðlaununum mikinn áhuga og væru
þau kynnt fyrir nemendum í hverjum skóla fyrir sig.
Meðal verðlaunahafa eru þrjú systkini úr sama skóla, ræðu-
skörungar, ljóðskáld, sagnaskáld og hópur nemenda sem samdi
sitt eigið lag og texta. Allir verðlaunahafar fengu verðlauna-
grip úr gleri til eignar og var hann hannaður af Dröfn Guð-
mundsdóttur myndhöggvara.
Við afhendinguna hélt verndari verðlaunanna,Vigdís
Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands, ræðu og afhenti
hún börnunum verðlaunin. Þá var á hátíðardagskránni
skemmtiatriði sem tengist verkefninu Músíkalskt par sem felst
í samstarfi fjölda tónlistarskóla og grunnskóla.
Einnig hlýddu gestir á frumsamið tónlistaratriði nemenda. Í
lokin var svo boðið upp á rammíslenskar veitingar, flatkökur
með hangikjöti og kleinur.
Eitt hundrað nemendur þóttu skara framúr
Morgunblaðið/hag
Tónlist Nokkrir söng- og tónlistarnemendur á vegum verkefn-
isins Músíkalst par sýndu listir sínar í Ráðhúsinu.
Verðlaun Vigdís Finnbogadóttir afhenti verðlaunin með að-
stoð Oddnýjar Sturludóttur og Mörtu Guðjónsdóttur.
Ljóð Gestir við afhendingu verðlauna menntaráðs Reykjavík-
urborgar fengu m.a. að hlýða á ljóð ungu kynslóðarinnar.
9
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 17. NÓVEMBER 2008
Opið virka daga frá kl. 10-18 laugardaga frá kl. 10-16
20% afsláttur
af vestum, bolum og toppum út vikuna
• Engjateigur 5
• Sími 581 2141
• www.hjahrafnhildi.is
LI
T
LA
P
R
E
N
T
 ETC verkfæri  Hágæðavara  3 ára ábyrgð
Brynja Laugavegi S. 552 4320
Kaupfélag Borgfirðinga S. 430 5500
Litaland Akureyri S. 461 2760
Miðstöðin Vestmannaeyjum S. 481 1475
Skipavík Stykkishólmi S. 430 1400
Versl. Krákur Blönduósi S. 452 4599
Versl. Virkið Hellissandi S. 436 6844
Dreifingaraðilar:
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
„ÉG er bæði undrandi og hjartanleg
glöð yfir þessu sérstaklega því mér
þykir ákaflega vænt um íslenska
tungu og hef mikinn áhuga á henni,“
segir Herdís Egilsdóttir kennari sem
hlaut verðlaun Jónasar Hallgríms-
sonar sem voru afhent í gær á degi ís-
lenskrar tungu.
Herdís kenndi við Skóla Ísaks
Jónssonar í 45 ár og hefur því fylgst
náið með þróun tungunnar í gegnum
árin, henni finnst staða íslenskunnar í
dag ekki nógu góð.
„Mér finnst margt benda til þess
að við séum að fletja tunguna út en ég
er bjartsýnismanneskja og segi
stundum að þar sem íslenskan lifði
dönskuna af lifi hún ýmislegt af. Hins
vegar er áreitið miklu meira nú frá
umheiminum.“
Herdísi finnst margt dapurlegt í
notkun á tungunni. „Orðaforði fólks
er minni, orðatiltæki og ýmislegt eru
misskilin og notuð vitlaust af þeim
sem síst skyldu gera það bæði í út-
varpi og sjónvarpi.“
Tala við börn sem jafningja
Lausnin við hnignun tungunnar að
mati Herdísar er að byrja mjög
snemma að kenna börnum að nota
málið.
„Ég trúi því að það eigi að byrja
snemma að sá dýrmætum fræjum,
ekki fljótsprottnum, heldur þeim sem
bera löngu seinna ávöxt. Þegar ég var
kennari byrjaði ég strax að búa sjö
ára börn undir lífið sjálft. Ég lét þau
ræða fullorðinsmálefni á máli fullorð-
ins fólks. Þannig kom orðaforði, notk-
un og samhengi og umræða skap-
aðist. Maður á að byrjar snemma að
tala við börn eins og jafningja, því
þau eru það og á margan hátt okkur
fremri. Það verður líka að passa að
svara börnum ekki óábyrgt. Þá erum
við ekki að mata þau á einhverju sem
við þurfum seinna að leiðrétta og við-
urkenna að hafi verið rangt.“
Herdís er upp með sér yfir verð-
laununum og vill þakka mennta-
málaráðherra og dómnefndinni fyrir
að setja sig inn í hvað hún hefur verið
að reyna að gera fyrir tungumálið.
Hún er einnig þakklát skólanum sín-
um fyrir að gefa henni fullkomið
frelsi að kenna eftir þeim aðferðum
sem hún trúir á og nemendum sínum
þakkar hún ómetanlega samfylgd í
gegnum tíðina.
Morgunblaðið/Kristinn
Kennari Herdís Egilsdóttir varð bæði undrandi en hjartanlega glöð með
verðlaunin sem hún hlaut í gær á degi íslenskrar tungu.
 Herdís Egilsdóttir hlaut verðlaun Jónasar Hallgrímssonar
 Vill byrja snemma að kenna börnum að nota tungumálið
Íslenskan
að fletjast út
Í rökstuðningi ráðgjafanefndar
um Herdísi Egilsdóttur segir
m.a.: „Með hverri kynslóð fæð-
ist tungumálið upp á nýtt. Það
þroskast með nýjum notendum.
Tungan er um leið framandi
strönd landnema sinna. Grunn-
skólakennarar þjóðarinnar eru
leiðsögumenn í þeirri för.“
Rakinn er náms- og starfsferill
Herdísar, sem samið hefur fjöl-
breytt efni fyrir börn, í máli,
myndum og tónlist, en eftir
hana liggur á annan tug barna-
bóka auk tímaritsgreina. Einnig
hefur hún samið efni fyrir út-
varp, sjónvarp og leikhúsin í
landinu. Á seinni árum er Herdís
einna kunnust fyrir verkefni sitt
„Litlir landnemar“, þar sem leit-
að er svara við margvíslegum
spurningum. Verkefnið fjallar
um líf nútímafólks í landi þar
sem allt vantar nema gjafir
náttúrunnar. Nemendur stofna
nýtt samfélag á fjarlægri eyju
úti í hafi.
„Mannauður þjóðarinnar býr í
grunnskólum landsins. Það hef-
ur löngum verið hlutverk barna-
kennara að ávaxta þann auð.
Það er fulltrúi þeirra sem við
heiðrum í dag fyrir hæfileika
hennar til að kveikja ljós, áhuga
og þorsta eftir þekkingu – til að
virkja orkustöðvar æskunnar og
veita henni staðgott veganesti í
hretviðrum lífsins,“ segir í rök-
stuðningi nefndarinnar. Herdís
hlaut í verðlaun eina milljón
króna og ritsafn Jónasar Hall-
grímssonar í hátíðarbandi.
Mannauðurinn í
grunnskólum landsins