Skinfaxi - 01.02.1927, Blaðsíða 13

SKINFAXI
13
næsta veigaltíil. En þessi tilfinning er rik með mörg-
um þjóðum, þó að hér verði e. t. v. frekar vart við
vesællegt flaður fyrír erlendum málum. Er það t. d.
elcki hatramlegt, að útlendum mönnum skuli líðast að
dvelja hér á landi árum saman, og enda að gerast borg-
arar hins sjálfstæða, islenska rikis, án þess að þeir
svo mikið sem reyni að tala íslenska tungu óbjagaða?
þ>að virðist auðséð, að engin þjóðtunga geti gert sér
vonir um að ná þeirri upphefð, að verða gerð að al-
heimsmáli. Eru og flestir þeirra manna, sem um þessi
efni iiafa liugsað, horfnir frá þvi ráði. Og þá er ekki
annað fyrir hendi en að snúa sér að listgerðu málunum.
pað er langt síðan liún var gerð, fyrsta tilraunin til
þess að semja eða búa til nýtt viðskiftamál. Fyrst reyndu
menn að nota einskonar merkjamál, í likingu við kín-
versku. það mál var þó alls, ekki hægt að nota í ræðu,
iieldur að eins i riti. Og jafnvel þar reyndist það erfitt
og enda ónothæft. Nú eru flestir horfnir frá því ráði,
en hafa snúið sér að þeim gerfimálum, sem smiðuð eru
1 líkingu við þjóðtungurnar, en þau — eða upptökin til
þeirra — eru mörg og misjöfn. Flest þeirra eru þannig
úr garði gerð, að þau fullnægja alls ekki þeim kröfum,
sem rétt er að gera til sliks máls, en þær eru þessar
í aðaldráttum:
1. pað verður að vera hugsunarrétt, en þó jafnframt
svo beygjanlegt, að það sé nothæft í ræðu og riti.
2. Orðaforði þess verður að vera hvorttveggja i senn,
einfaldur og auðugur, og það verður að vera unt
að koma orðum að sérhverju lmgtaki, sem menn-
ingar-framþróun og kröfur tímans lieimta.
3. það verður að öllu leyti að vera myndað af þeim
hljóðum, sem að meira eða minna leyti eru sam-
eiginleg með öllum menningarþjóðum, og stafsetn-
ingin verður að vera framburðinum samkvæm.
4. Málfræðin verður að vera laus við allar undantekn-