Skinfaxi - 01.07.1967, Blaðsíða 17

lits til þess, hvað auðvelt er að spilla
smekkvísi og tilfinningum þess sálar-
lífs sem enn er í mótum.
Þegar við lítum á allt þetta, sem er
þó aðeins brot af mikilli heild, þá
virðist liggja í augum uppi, að hið
marglofaða og alfrjálsa viðskiptakerfi
velferðarríkisins hefur leiðzt afvega,
eða öllu heldur þanizt út yfir æskileg
takmörk. Annað verður varla sagt,
þegar lífsþyrstur og óreyndur ung-
lingur verður ákjósanlegt fórnardýr
fyrir markvissa þróun þess, eins og
nýlendan fyrir stórveldið, — og eldri
kynslóðin keppist við að selja hinni
yngri hina óæskilegustu hluti í sem
mest lokkandi formi.
Eg er ekki að halda því fram, að hin
svokölluðu vandamál æskunnar séu
meiri hér hjá okkur en öllum öðrum.
Eg gæti þvert á móti trúað að þau
væru minni, jafnvel miklu minni, og
sjálfsagt hafa allar þjóðir við ein-
hverja erfiðleika að stríða í þeim efn-
um sem öðrum. Gamli tíminn hefur
alltaf verið kvartandi og kveinandi
yfir því, hve illa honum gekk að móta
nýja tímann eftir sínu höfði, steypa
hann í því móti, sem hann taldi sjálf-
um sér heppilegast þá stundina, —
°g án þess að meta réttu mati þann
arf, sem hann skilaði af sér. En ekki er
æska nútímans öfundsverð af öllu því
sem hún nú hlýtur að taka við úr
hörxdum hinna eldri.
Merkileg staðreynd er það, að þær
bjóðir, sem græddu peninga á blóð-
fórnum þeirra er björguðust, kvarta
hvað mest yfir sinni ungu kynslóð.
Við, hér á þessum hólma, græddum
víst töluverða fúlgu fjár á árunum
SKINFAXI
1939—’45, og þess utan má segja að við
höfum síðan búið við nær óslitið góð-
æri og sívaxandi framleiðslu allt
fram á þennan dag. Hvað sem er um
aðrar þjóðir, þá er mér ekki grunlaust
að við, sem lengi höfum búið fátæk í
fátæku landi, höfum steypzt helzt til
óviðbúinn inn í ókunnar kringum-
stæður. Fólk á mínum aldri og eldra,
veit, að breytingarnar hafa skollið á
okkur eins og sviptibylur. En þá ætt-
um við líka að gera okkur ljóst, að
margt af því sem við teljum miður
fara nú í venjum og lífsháttum unga
fólksins okkar, á beinlínis rót sína í
fávísi og viðvaningshætti hinna eldri,
og þar er ef til vill okkar eina afsökun:
okkar eigið reynsluleysi í þeim
breyttu aðstæðum, sem nú og undan-
farin ár hafa verið fyrir hendi. Við
eigum blátt áfram enga lífsreynslu,
sem við getum skilað af okkur til
æskufólks okkar, í því að vera tiltölu-
lega velmegandi og gæta samt skyn-
samlega líðandi stundar og fengis
fjár. Og það er síður en svo undarleg-
ur hlutur þó reynsluleysi okkar sjálfra
í þeim efnum komi hart niður á unga
fólkinu. Ég þykist sjá að nú, þegar bú-
ast má við fjörunni eftir flóðið, verði
snúið inn á nýjar leiðir til fjárafla
okkur ókunnar með öllu, og skal hér
engu um það spáð, hversu gefast muni.
En hlut okkar gagnvart æskufólki
þessa lands mættum við gjarna bæta.
Ekki með því að fá því í hendur meira
fé til þess að taka af því aftur fyrir
vafasöm verðmæti, heldur með öllu
því sem heyrir þegnlegu og siðferði-
legu uppeldi, en þar er eins og flest
sé frá okkar hendi í mótsögn og skipu-
lagsleysi, enda ekki fyrir að synja að
við höldum að því, allt frá fyrstu
17