Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1950, Blaðsíða 10

SigurOur Þorateinason
Gamlar minnmgar frá Eyrarbakka
Eyrarbakki liggur eins og kunnugt er fyrir
opnu hafi, og fellur hafaldan þar hindrunar-
laust að skerjagarðinum. Gegnum skerjagarð-
inn eru einkum þrjár leiðir, „sund“, austast
.,Rifsós“, sem oftast var ófær þegar lágsjávað
var, ef alda var nokkur úti fyrir. Næst var,
fyrir vestan þorpið, „Einarshafnarsund", er
oft var notað sem þrautalending á Eyrarbakka,
cn þar urðu eigi að síður sjóslys, en oftast urðu
þau þegar mjög lágsjávað var, eða undir og
um stórstraumsfjöru. Þar fyrir vestan var
sund er hét „Búrra“ eða „Búrsusund“, en var
lítið notað fyrir fiskibáta, nema ef sérstaklega
stóð á ládeyðu, því ef brim var, gekk hafaldan
að nokkru leyti á það flatt eða yfir það, en
þetta sund var einna dýpst og breiðast. en
stefna þess þannig, að aldan gekk yfir þaö.
Var það notað til innsiglingar verzlunarskipa
meðan þau komu til Eyrarbakka, og aldrei
nema að brimlaus sjór væri. Eftir að vélbáta-
útgerð hófst var það notað meira en góðu hófi
gegndi. að sögn, enda varð þar stórslys eftir
að ég fór frá Eyrarbakka. Þar fórst vélbátur
með allri áhöfn, 8 mönnum minnir mig, for-
maður Guðfinnur Þórarinsson, hinn mesti
efnis- og dugnaðarmaður. Björgun var víst ó-
möguleg því brimalda kom á bátinn flatan og
sökkti honum á svipstundu.
Ég man nokkuð eftir sjósókninni á Eyrar-
bakka frá 1880 til 1910. að ég flutti til Reykja-
víkur. Þá voru þar oftast 20—25 bátar með
11—12 manna áhöfn, og var formennska á þeim
mjög vandasöm. Ég man nöfn 32 formanna,
eða rúmlega það, og voru þeir allir taldir að
hafa sitthvað sér til ágætis. Sumir miklir sjó-
sóknarar og aflamenn, og um leið kjarkmiklir og
góðir stjórnendur í brimvandanum. Sumir tald-
ir sérstaklega hafa gott vit á veðri, sjólagi, og
öllum breytingum á því, og mjög aSgætnir við
allar sjóferðir. í flokki þeirra fremstu voru —
auk þeirra, sem ég hef áður getið í ritinu „Gam-
alt og nýtt“ eða í Þorlákshöfn I—II — taldir
meðan ég kynntist bezt sjósókn, þeir Magnús
Magnússon, oftast kendur við „Kaupmanns-
húsið“ og nefndur ,,Hús-Magnús“, og Sig-
urður Gíslason, er nú mun einn á lífi þeirra
mörgu ágætu formanna. Hann býr nú háaldrað-
ur hjá syni sínum á Hringbraut 58 hér í bæ.
Sigurður fékk snemma orð á sig sem ágætur
formaður, bæði kjarkmikill og slyngur stjórn-
ari í brimi.
Fyrsta veturinn, sem ég var formaður í Þor-
lákshöfn. átti ég skip mitt — þá nýsmíðað —
á Eyrarbakka, þegar vertíðin átti að hefjast,
og það áttu fleiri skip sín þar, því lengi hafði
ekki gefið út þaöan um brimsundin. Ég þótt-
ist því mjög heppinn er ég gat fengið Sigurð
Gíslason mér til aðstoðar við að flytja skipið
frá Eyrarbakka til Þorlákshafnar, því ég þótt-
ist ekki einfær í því efni, að byrja formennsku
í töluverðu brimi á Eyrarbakka, og þetta heppn-
aðist með drengilegri aðstoð nafna míns, að
nota fyrsta mögulega tækifærið, svo ekki varð
til baga.
Þó marga af hinum ágætu sjógörpum á Eyr-
arbakka, sem voru þar meðan ég man til, mætti
nefna, er mikið orð fór af, þá yrði það of langt
mál og verður því ekki gert, en einn skal þó
nefndur. sem áreiðanlega var meðal hinna
fremstu, eða á sumum sviðum kannski fremstur.
Þessi maður var sá, sem áður er nefndur
,.Hús-Magnús“. Magnús Magnússon var meðal
mestu sjósóknara og aflamanna og fór mikið
orð af því, hver snillingur hann væri við brim-
sundin, en hann hafði einnig stóran kost fram
vfir marga aðra, að hann var svo fljótur við
öll sjávarverk, að hann lenti ævinlega fyrstur
oða með þeim allra fyrstu, þegar brimaði snögg-
lega, og varð þetta meðal annars til að gera
hann frægan og ötirum, 15—16 mönnum, tit
bjargar eins og síðar verður sagt frá. Magnús
mun hafa bvrjað formennsku ungur, um eða
eftir 1880. Svo mikið er víst, að 1883 lenti
hann með skipshöfn sína í útilegu í mannskaða-
veðri því, sem þá skall snögglega yfir 29. marz,
og villtust tvær skipshafnir þá í svartnættis-
byl í fjörununi framundan Gamla-Hrauni. Þá
var 15—16 stiga frost, ofsarok, og svartnætti
af byl, en ládauður s.jór. Þarna höfðust þcssar
tvær skipshafnir við í fullan sólarhring, auð-
10
VÍKINGUR