Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1950, Blaðsíða 23

Hann lá dauður í kojunni um morguninn, og
það var enginn, sem gat athugað hvað að hon-
um hafði gengið. Líkið var flutt á pramma nið-
ur eftir ánni daginn eftir. En allan daginn eftir
að hann dó og næstu nótt, sátu allir karlarnir á
bekkjunum eða í kojunum, með spenntar greip-
ar og báðu fyrir sál hans. Ég ólst upp við kring-
umstæður, þar sem trúin var frekar veigalítið
atriði, en það hafði djúp áhrif á mig, að sjá
hvernig þessir þöglu menn sátu tímunum sam-
an og báðu guð að taka vel á móti hinum dauða
félaga. Það var ekki vottur af tilgerð í þessu,
ekki vottur af yfirdrepsskap. Þeir sátu þarna
og gerðu það, sem þeir gá'tu, til þess að hann
skyldi fara vel.
*
En það gátu skeð hlutir í svona stöð, sem
langan tíma hefur tekið að gleyma. Á einum
staðnum drukku þeir svo mikið um jólin, að
þeir köstuðu mér út í snjóinn og þar kvaldi
kuldinn mig heila nótt. Þeir höfðu uppgötvað,
að ég væri þýzkur njósnari. Um hvað ég ætti
að njósna þarna í eyðimörkinni er ekki gott að
vita. Þeir höfðu líka gleymt öllu saman daginn
eftir. Og þar sem ég skildi ekki ensku, hlýt ég
að hafa haft takmarkaða njósnarahæfileika.
Við það bættist, að ég var sautján ára gam-
all. Hverju skyldu sautján ára njósnarar, sem
ekki skilja málið, ljóstra upp í skógarhöggs-
bækistöð? En ég hafði ekki þessa smámuni i
huga, þegar ég sagði, að hlutir gætu skeð, sem
erfitt væri að gleyma, — en það var þetta með
málið. — Ég kunni ekki ensku. Sennilega þess-
vegna hefur það, sem ég upplifði í síðustu stöð-
inni, verið svo ótrúlega óhugnanlegt.
Það byrjaði eitt kvöldið, þegar við ætluðum
að fara að sofa. Þá sé ég, að tveir mannanna
horfa undarlega á mig. Ég starði helzt til lengi
á þá aftur, áður en ég áttaði mig og leit und-
an, — því þeii’ horfðu mjög undarlega á mig.
Eg var órólegur, þegar ég lagðist út af, en
það leið hjá. Það hlaut að hafa verið einhver
tilviljun, eitthvað vegna ljóssins, eða hvað vissi
ég? Ég sofnaði. Seint um kvöldið vaknaði ég
snögglega og sá, að einhver hafði kveikt ljós.
Ljósið féll blaktandi á hálfa tylft andlita. Það
var ég, sem þeir horfðu á. Þeir hvísluðu um mig.
Hið sautján ára hjarta mitt tók viðbragð af
skelfingu, þegar ég sá að einn þeirra hafði
slíðruhnífinn í hendinni.
Nú í nótt, þegar ég sit hér og segi frá þessu,
sé ég aftur flöktandi ljósið yfir þessum andlit-
um. Það er kannski af því, að ég cr á afskekt-
um stað, í einskonar skála, að ég finn hvernig
ég kólna upp við minninguna. Það er ótti hins
ókunnuga og heimilislausa sautján ára unglings,
sem vaknar aftur. Hin skelfilega ofsahræðsla,
sem grípur þig í sambandi við martröð.
Hvers vegna höfðu þeir farið á fætur, hvers
vegna höfðu þeir kveikt Ijós, hvers vegna stóðu
þeir þarna og störðu á mig og töluðu um mig?
Þessir menn voru ekki villtir og brjálaðir af
drykkjuskap. Þetta voru ekki hálfvilltir Indíán-
ar. Þetta voru, friðsamir fiskimenn, sem inn-
unnu sér nokkra dali aukalega í skóginum á
veturna. Hvað gekk að þeim?
Ég lést sofa. Að lítilli stundu liðinni slökktu
þeir ljósið og lögðu sig aftur. Það var um mig,
sem þeir höfðu, rætt, svona um miðja nótt. Ég
var kaldur af ótta. Uppeldi okkar er þannig
háttað, að sautján ára unglingurinn er mest
hjálparvana af öllum. Honum hefur verið kennt
að hann eigi að gæta sín fyrir öllu mögulegu,
að allt mögulegt geti verið hættulegt, en enginn
hefur kennt honum að verja sig.
Ég tók þá ákvörðun, að látast ekki trúa um
morguninn, að neitt af þessu væri satt. Það var
bara draumur og ímyndun. I fyrramálið myndu
þeir segja, hallo Jack, og ekkert hefði skeð. En
það hafði eitthvað skeð. Allir litu á mig undan
slútandi brúnum, sumir laumulega, aðrir með
augljósu haftri.
Hafði ég sagt eitthvað, sem hafði reitt þá til
reiði ? Ég, sem gat ekkert sagt. Ég gat bara sagt
„jes“ og „no“, og stamað eitthvað samhengis-
laust um matinn og vinnuna. Hvað hafði ég
gert? Ég hafði ekkert gert. Ég gat ekki spurt
hvað það var, því ég luinni ekki málið.
Ég reyndi að halda mig að flokknum, þegar
við lögðum af stað út. Þeir forðuðust mig. Ég
reyndi að stama eitthvað við einn þeirra. Hann
leit ekki við, en herti gönguna. Þeir horfðu á
mig eins og ég væri grunaður um einhvern
ógeðslegan glæp. Grunaður? Onei, ekki aðeins
grunaður. Miklu meir. Ég gekk meðal þeirra
eins og meðal böðla minna, óféta, sem ættu að
fara með mig á afvikinn stað í skóginum og
kála mér, og fannst ég vera svo viðbjóðslegur,
að ekki væri hægt að snerta mig, ekki fyrir
böðla einu sinni.
Ég var stór og sterkur eftir aldri, og þeir
vissu ekki að ég var aðeins sautján ára. Ég
hélt ég fengi ekki vinnu, ef ég segði það, svo
ég sagðist vera tuttugu. Það hafði enginn efast
um það. En ég komst að því þennan morgun, að
ég var bara sautján, þegar ég ráfaði góðan spöl
frá flokknum og brast í grát.
Unglingsstrákurinn, sem er svo stór upp á
sig þegar félagar heyra til, getur enn grátið í
cinrúmi.
Ég minnist aftur þess, sem bjargaði mér á
þessum árum. Það var ekki að ímynda mér, að
VI K I N G U R
23