Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1960, Blaðsíða 23

Notkun belgEína
Það er ekki vegna þess að hug-
arfarsbreyting hafi átt sér stað,
að ég skrifa eitt bréf enn, heldur
vegna þes, að mig langar að ræða
belglínur og notkun þeirra. Það
er aðgengilegt umræðuefni fyrir
alla togaramenn, hvort heldur
þeir eru netamenn eða ekki.
Eins og gengið e frá botnvörp-
um á innlendum og erlendum tog-
urum, er hreint ekkert, sem
hjálpar netinu til þess að bera
afla. Menn eru svo ákveðnir að
fella net til vörpugerðar, að þeir
fella beglínumar líka. Það er
því útilokað, að taki í belglínur
fyrr en vadpan hefur slitnað
sundui’.
Meðan ég var á togurum var
reglan að bensla belglínur aðeins
stífari en jafnar með jöðrum. Þó
það væri ekki rétt gert til þess
að hjálpa vörpunni að bera afla,
tók þó í belglínur áður en varp-
an slitnaði í sundur. Nú vil ég
færa nokkur rök fyrir því, sem
ég tel vera rétta notkun belglína
og hef þá fært þær frá sínum
gamla stað og fram í klafa:
Þið takið eftir þegar varpan
kemur upp full af fiski, að poki
og millinet eru troðfull og möskv-
arnir fullopnir. — Við skulum
staldra við og athuga þetta. —
Fullopnir möskvar og netið fullt
af fiski. Við sjáum, að jaðrar
vörpurnar liggja í fellingum upp
netið. Enginn styrkur er netinu
sögunni. 1 framtíðinni verða þeir
tæknimenntaðir menn, —• sjó-
menn, sem stjórna margbrotnum
vélum og tækjum.
Innan tíðar verða gömlu, góðu
veiðiskipin úrelt og nýtt kapp-
hlaup hefst í byggingu nýtízku
veiðiskipa, og ef til vill er kapp-
hlaupið þegar hafið!
Þá munu fiski- og haffræðing-
ar, ásamt alls konar tæknifræð-
ingum skipuleggja og stjórna
veiðunum, og margt þykir benda
til þess að ekki sé skortur á slík-
um mönnum um borð í stærstu
úthafsveiðiskipum Sovétríkjanna
VÍKINGUR
af þesum fellingum, því ef ein-
hver hreyfing kemur á vörpuna
svona hlaðna, gefa jaðrarnir eft-
ir og netið springur eða rifnar
og svo liggja belglínurnar í enn
meiri fellingum utan á jöðrunum,
minna gagn er að þeim.
Eftir minni kenningu eiga fell-
ingar jaðranna að vera til staðar
innan belglínanna. Þá, þegar
fiskur fyllir netið verða belglín-
urnar stífþandar með báðum
hliðum vörpunnar og halda net-
inu í skefjum svo varpan heldur
þeim afla, sem í henni er. Því
belglínurnar taka við þeim hreyf-
ingum, sem venjulega verða or-
sök þess, að varpa springur og
netið er öruggt milli belglín-
anna. — Ef við gætum orðið
sammála um að mesta álag vörpu
er þegar fiskur fyllir netið og
mestur styrkur vörpu, þegar
belglínur halda netinu í skefjum
milli sín í þessu ástandi og afla-
þungi hvíli jafnt á belglínunum,
þá er það auðvelt reikningsdæmi,
eins og ég hef sýnt áður, hvemig
ber að festa jaðra vörpu á belg-
línur.
Þegar við höfum komið okkur
saman um að styrkja beri vörpu
á þennan hátt, þá rekum við okk-
ur á, að vörpur hafa ekki gott af
meira neti en að fullopnir möskv-
ar séu til staðar innan belglín-
anna. Sem sagt, full vinnsla
möskvans innan belglina er
sterkasta varpan. Þess vegna
verðum við að hætta að fella net
til vörpugerðar. Ef belglínurværu
notaðar eftir minni kenningu, þá
eða jafnvel á birgða- og skemmti-
snekkjum þeirra.
Lega íslands og hin auðugu
fiskimið við strendur vorar eru
eflaust og verða kannske í æ rík-
ara mæli sérstaklega eftirsókn-
arverð fyrir úthafsfiskiflota stór-
þjóðanna og ekki er víst að Bret-
ar verði þar stærstir þegar til
lengdar lætur. Tilvera okkar sem
fiskveiði- og menningarþjóð mun
byggjast á því, og því einu, hvort
okkur tekst að verja rétt okkar
til 12 mílna landhelgi eða helst
alls landgrunnsins.
G. J.
væri varpan dregin með fullopn-
um möskvum, svo stilla mætti 1
hóf möskvastærð og ekki veikja
burðarnet vörpunnar með of
stórum möskvum og ná þó ör-
uggari árangri með að sleppa
smáfiski í gegn.
Ef belglínur væru notaðar á
þann hátt, sem ég hef skýrt, þá
er það aðeins það net, sem fisk-
urinn er í, sem á að þola fisk-
þungann, svo eru það belglínurn-
ar, sem eiga að draga aflann
gegnum vatnið. Ekki leiða allan
aflaþunga eftir netinu að höfuð-
línu og fiskilínu eins og nú er.
Þá brestur netið hvar sem veila
er og þarf ekki veilu til. Það má
ofbjóða hvaða neti sem er, fái
það engan styrk.
Þegar við höfum komið belg-
línunum í þá aðstöðu að taka við
öllum aflaþunga og mestu af
straumþunga vörpunnar, þá er
komið tækifæri til þes að hækka
höfuðlínuna frá botni. Um leið
og höfuðlínan hækkar, hækkar
yfirnetið og tekur undirnetið með
sér, svo belgurinn ætti að geta
gengið laus frá botni og allir
skilja hvaða þýðingu það hefur.
Það kemur að því, fyi-r eða síðar,
að menn sjá, að það er engin
nauðsyn að skilja eftir allt að því
sama magn af dauðum fiski á
togaramiðunum og togaramir
innbyrða, þegar þeir komast í
asfiski. Og þá verður þess kraf-
ist, að vörpur verði fiskheldar,
það er, að netið rifni ekki eða
springi undan sæmilegum afla.
Þið togaramenn þurfið að ræða
þann mismun, sem er á þessum
tveim viðhorfum. Ykkar að fella
belglínur utan á jaðra vörpunn-
ar og gera þær vita áhrifalausar
eða mitt að fella jaðra vörpunn-
ar innan á belglínur, eftir þeirri
reglu, sem ég hef áður skýrt og
með þeim möguleikum, sem ég
hef bent á og skrifað um áður.
Svo vona ég, að það verði ekki
langt þangað til það verður bara
skrítla, þegar togaramenn fundu
upp það snjallræði að styrkja
vörpuna með því að fella belg-
línur utan á jaðra hennar.
Sigfús Magnússon.
28