Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1960, Page 30

Ragnar V. Sturluson
Grænlandsferð 1959
i.
„Komir þú á Grænlandsgrund,
gjörirðu ferð svo langa“, kvað
Sigurður skáld Breiðfjörð á sín-
um tíma. En þá hafði þekkirigu
Islendinga um Grænland almennt
farið mjög hrakandi síðustu fjög-
ur hundruð árin vegna þess of-
beldisstjómarfars, sem þeir
höfðu búið við þann tíma, og sem
með öðru illu hafði hindrað eftir
mætti samgöngur Islendinga við
sína fornu nýlendu.
Þau hundrað árin, sem eydd
eru síðan Sigurð Breiðfjörð leið,
má segja að almenn fræðsla Is-
lendinga um Grænland hafi lítt
aukist fram yfir það sem hann
miðlaði með kveri sínu: „Frá
Grænlandi", þrátt fyrir margar
ósamtaka og ósamhljóða tiltektir
ýmsra fræðimanna að bæta þar
úr. — Er nú svo komið að allur
þorri manna hér gerir sér itlar
og oft alrangar hugmyndir um
hversu hagað hafi þar til í hinum
íslenzku byggðum til forna, eða
hvar hinna helztu örnefna fornra
sé að leita. Bjöguð nöfn staða á
grænlenzku eða illa valin dönsk
klúðurheiti eru látin upplýsa oss
hvar atburðir gerist og hvemig
árferði sé þar, ef fréttnæmt þyk-
ir fram yfir hversdagsleikann.
En hverju skiftir þetta? Hvað
varðar oss um Grænland, það
feiknanna og frerans land? mun
sijmum kannske detta í hug að
spyrja. Sú var þó tíðin að íslend-
ingar létu sér annara um örlög
sín og skipan mála þar, en nú
virðist, er þeir gerðu sinn fyrsta
milliríkjasamning, sem sögur
fara af, einmitt um siglingar til
Grænlands.
En sleppum þessu núna. Ef
þú siglir yfir Grænlandshaf (þar
á ég við hafið milli íslands og
Grænlands — frá Vestfjörðum
að Hvarfi, en ekki milli Sval-
barða og Grænlands fyrir norðan
Island, þar sem Danir vilja setja
Grænlandshafið, til þess að geta
komið Danmerkurstrætinu sínu
fyrir milli Islands og Grænlands)
þá finnur þú ekki að þú sért á
erlendum sjó. Þú veizt um strend-
ur landanna beggja megin og þér
finnst spölurinn svo stuttur að
jafnvel vond veður og mótbyr
draga ekki úr vissunni fyrir því
að löndin umkringi leið þína svo
þú náir öruggri höfn innan
skamms. — Að minnsta kosti
hefur þesi öryggistilfinning hald-
ið mér föstum tökum, bæði að
heiman og heim, þær tvær Græn-
landsreisur sem mér hefur hlotn-
ast að fara enn sem komið er.
II.
Það var sumarið 1949 að ég fór
til Grænlands í fyrra skiptið, og
hef ég drepið lítilsháttar á til-
gang og reynslu þeirrar farar í
„Víkingnum" á sínum tíma.
En nú gerðist það aftur, tíu
árum seinna, að ég var svo hepp-
inn að geta slegist í leiðangur til
Grænlands öðru sinni. — Orsök
þess var sú, að í fyrra haust
fengu amerískir verktakar, sem
*já um framkvæmdir á vagum
bandaríska hersins í Grænlandi,
íslenzka fiskibáta á leigu til þess
að flytja vörur frá stórum flutn-
ingaskipum, þaðan sem þau höf ðu
lægi, og til þeirra staða sem notk-
un eða sóun varana átti að fara
fram.
Einn þeirra staða var Kulusuk
(hef ekki getað fundið rétta
merkingu nafnsins) í Krosseyja-
héraðinu (Angmagssalik distr.),
M. a. var fenginn til þess fiski-
báturinn „Hugur“ GK ??? frá
Sandgerði. Skipstjóri var Sig-
urður Arngrímson (Fr. Bjama-
sonar) frá Isafirði, og stýrimað-
ur Jón Magnússon úr Reykjavík.
Aðrir af skipshöfninni voru: I.
vélstj. Gísli 'Hansen, Rvík, II.
vélstj. Þorkell Ingimarsson, Rvík
og matsv. Gunnar Hansen, Rvík.
Skipshöfn þessi lagði af stað
á Hug frá Hafnarfirði þ. 9. sept.
1958 og kom til Kulusuk þ. 14.
Þegar þangað kom töldu ráða-
menn þar sig ekki hafa þörf fyrir
Hug til flutninga, því annar ísl.
bátur, „Pálmar“, var þar fyrir.
Afréðu þeir því að senda Hug
vestur fyrir Grænland og allt
norður til Langafjarðar (Kang-
erdlugssuaq, sem Danir kalla
Söndre-Strömfjord) í Greipum
í Norðursetu, og átti Hugur þá
að vera þar í flutningum milli
flugstöðvarinnar við botn Langa-
fjarðar og uppsátra hersins við
M/s Dóra á siglingu við Grænland.
30
VÍKIN GUR