Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1965, Blaðsíða 16

eftir að Jón fluttist til Vestmanna-rtTjhappa- og aflaskip undir stjom
eyja, varpa ljóma á nafn gamla ' hins unga en gifturíka skipstjóra
HALKIONS og verða aflakóngur
Vestmannaeyja árið 1962.
Jón Jónsson eldri (f. 1831) flutt-
ist ásamt konu sinni, Ingibjörgu
Stefánsdóttur, til Vestmannaeyja
árið 1862. Þau bjuggu allan sinn
búskap í Pesthúsum. Synir þeirra
voru Jón Jónsson yngri (f. 1854) í
Gerði og Guðlaugur í Gerði (f.
1867). Munnmæli herma að Jón
yngri hafi tekið við formennsku á
Halkion af föður sínum aðeins 16
ára að aldri (1870). Jón yngri var
formaður rétt fram yfir aldamót.
Hannes lóðs á Miðhúsum, sem var
37 vertíðir formaður með áttæring-
inn Gideon, var síðasti formaður
með sexæringinn HALKION. Hann-
es var formaður með Halkion þrjár
vertíðir, 1905 til 1908 og lauk þar
með 40 ára formennsku á opnum
skipum og hætti sjómennsku.
í verzlunarbókum Garðsverzlun-
ar er árið 1889 getið um úttekt
Halkions; hann hefur þá verið sex-
æringur. Feðgarnir Jón eldri, Jón
yngri og Guðlaugur eru þá á
Halkion.
Halkion er þó vafalítið eldri,
Stefán Guðlaugsson telur, að
Halkion hafi í fyrstu verið jul (4
manna far) og verið smíðað í
Landeyjum.
Röð Halkiona í Vestmannaeyjum
er þannig:
Áraskipið (jul, síSar sexær.) 1862—1908
Vélbátur 9 lesta VE 140 .. 1909—1918
— 14 — VE 205 . . 1919—1944
— 37 — VE 27 1944—1955
— 44 — VE 27 1956—1960
— 101 — VE 205 .. 1960—1964
— 264 — VE 205 .. 1965—
Stefán, sonur Guðlaugs í Gerði,
hefur lengst allra verið formaður
með báta, sem hétu Halkion. Son-
ur hans er Stefán, aflakóngur
Vestmannaeyja 1962, og nú skip-
stjóri á nýjum Halkion, 264 tonna
skipi, sem kom til landsins 30. des.
s.l. og er hið glæsilegasta skip.
Allir Halkionar hafa verið hinar
mestu happafleytur undir stjórn
úrvalsmanna. Ekki er þó hallað á
neinn þeirra, þó að telja megi að
Halkion hinn 6. í röðinni, frá
1960—1964, hafi verið sérstakt
Stefán S. Stefánssonar. Hann varð
aflahæsti bátur á vetrarvertíð í
Vestmannaeyjum vertíðina 1962 og
á Sjómannadaginn 1963 hlaut Stef-
án afreksverðlaun Sjómannadags-
ins fyrir að hafa bjargað 3 bátum
og samtals 24 mönnum á undan-
gengnu ári
Ég vil svo enda þessi skrif mín
um skipsnafnið HALKION með því
að óska skipum, sem bera það
nafn, allra heilla.
Guðjón Ármann Eyjólfsson.
Við þessa grein hef ég stuðzt við
margar heimildir, má þar nefna Fugl-
ana eftir Bjarna Sæmundsson, Alda-
hvörf í Vestmannaeyjum eftir Þorstein
í Laufási, 1 húsi náungans eftir Guð-
mund Daníelsson, Sögur og sagnir úr
Vestmannaeyjum, Mythology eftir Ed-
ith Hamilton, Metamorphoses eftir
Ovid, auk þess ýmsar alfræðiorðabæk-
ur. Capt. T. D. Manning, höfundur
British War ship names, veitti mér
upplýsingar um nafnið í brezka flotan-
um. Árni Árnason var mér hjálpar-
hella um leit íslenzkra heimilda. Um
St. G. eftir honum sjálfum.
Grein þessi birtist upphaflega í Sjó-
mannablaði Vestmannaeyja árið 1962,
en birtist hér nokkuð breytt.
G. Á. E.
OOOOOO<OOO<OOOOOOOO<C
SPARISJÓÐUR
VÉLSTJÓRA
Bárugötu 11
Sími 16593
Annast öll
venjuleg spari-
sjóðsviðskipti.
Opið daglega
kl. 3—5.30.
laugardaga 10—12.
oooooooooooooooooo
Jón Kr. ísfeld:
Skot í
E.s. „HAFDÍSIN“ klauf speg-
ilsléttan sjávarflötinn á leið
sinni yfir Norðfjarðarflóann. —
Farið hafði verið í björtu frá
Fáskrúðsfirði. En októberdagur-
inn hafði ekki reynst nógu lang-
ur, til þess að birta hans entist
alla leið til Seyðisfjarðar. Þess
vegna mætti myrkrið skipinu á
miðri Sandvík. En í svona kyrrð
og næturró var engin hætta á
ferðum, enda farið að sjást til
Dalatangavitans, þar sem hann
sveiflaði leitarljósum sínum út í
myrkrið með andartaks millibili.
E.s. „HAFDÍSIN“ hafði verið
fallegt skip og tignarlegt á sín-
um fyrstu árum, en mjúkar lín-
ur nýrri skipa þóttu flestum ó-
líkt fallegri, að ekki sé talað um,
hversu nýju skipin með „Die-
sel“-vélunum voru hraðskreiðari
og sparneytnari fyrir útgerðina.
En Finnur skipstjóri gat alls
ekki gert samanburð á „HAF-
DÍSINNI“ og „þessum nýmóðins
blikkdósum, þar sem vélarnar
geta ekki kallast vélar, heldur
miklu fremur simpilt vekjara-
klukkugangverk,“ sagði hann
með fyrirlitningu í rómnum.
En staddur um borð í sínu
fagra skipi á lognkyrrum Norð-
fjarðarflóanum, var Finnur
skipstjóri ekki að hugsa um tígu-
leik síns aldna farkosts. Nei, nú
var hann í æstu skapi. Hann
hafði falið I. stýrimanni stjórn
skipsins, ásamt Tomma gamla
háseta, sem var einn traustasti
skipsmaðurinn. Svo hafði Finn-
ur skipstjóri gengið þungum
skrefum til káetu sinnar. Hann
var bara ekki bara æstur, held-
ur mjög æstur — „alveg ras-
andi,“ eins og hann sjálfur hefði
orðað það, ef hann hefði gefið
sér nokkurn tíma til þess að
hugleiða sálarástand sitt. Þó að
káetan væri lítil, nægði hún þó
til þess, að Finnur skipstjóri
VÍKINGUR
50