Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1973, Qupperneq 16

Margt hefur breytzt til batnað-
ar á hinum rúmu 73 árum, sem
af eru þessari öld, um afkomu-
skilyrði öll, félagslega aðstoð,
vinnutækni og yfirleitt allt við-
horf til hins daglega lífs. Lang-
skólanám, sem um síðustu alda-
mót var aðeins fært efnaðra feðra
sonum, er nú svo að segja orðið
eitt af skylduverkum ungra
manna, hvort sem þeir hafa áhuga
fyrir langskólanámi eða ekki.
Þetta fyrirbæri finnst alveg jafnt
í verkamannafjölskyldum sem hjá
embættismönnum, og er það vissu-
lega ánægjulegt, að verkamenn og
iðnaðarmenn skuii hafa ráð á að
kosta börn sín til mennta til jafns
við hinar svokölluðu yfirstéttir,
sem enn þá fyrirfundust fyrstu
áratugi aldarinnar en eru nú að
mestu aldauða í hugum nútíma
Islendinga.
Þessi þróun væri vissulega
ánægiuieg, ef einhver skynsamleg
takmörk væru í heiðri höfð og
metin eftir ástæðum, t. d. áhuga
og hæfni hinna ungu manna fyrir
langskólanám.
Við höfum heyrt ótal frásagnir
um unga menn, sem ekkert þráðu
meira en skólanám en fengu ekki
náð því marki sökum fátækiar.
Ekkert verður fullyrt um, hvað
þjóðin hefur raunverulega misst
mikið við það að þessir áhuga-
sömu námsmenn misstu af sínu
hugarfóstri um sýsslumanns- eða
prestsembætti og urðu að sætta
sig við bóndastörf á sínum ættar-
óðulum. En margar líkur benda til
þess að einmitt þessir, þá ungu
sveinar, hefðu e. t. v. orðið enn
nýtari borgarar, enda þótt þeir
Guðfinnur Þorbjörnsson
MÖMMUDRENGIR
yrðu flestir nýtir og góðir í sinni
ekki óskuðu bændastöðu.
En nú er öldin önnur. Ekki að-
eins þeir áhugasömu náms- og
hugsjónamenn fá aðstöðu til að
stunda langskólanám, heldur virð-
ist sem ungir menn séu í mörgum
tilfellum neyddir til þess af feðr-
um sínum og öðrum forsvars-
mönnum, sem e. t. v. hafa sjálfir
þráð langskólanám án árangurs,
komizt í sæmileg efni, og geta því
látið afkvæmi sín njóta þessa
eigin lífsdraums, án tillits til
viðhorfa hins yngra afspreng-
is, og þar með er ákvörðunin tek-
in. Ungi maðurinn eða stúlkan
skal verða stúdent hvað sem taut-
ar og raular án tillits til hæfni eða
áhuga.
Þetta viðhorf hinnar eldri kyn-
slóðar, sem yfirleitt er kennt um
alla galla á núverandi þjóðskipu-
lagi iafnt á uppeldi hinnar yngri
kynslóðar, sem nokkuð hefur verið
gagnrýnd og talsvert komið við
sögu í fréttum svo og stjóm (og
stiórnievsi) lands og þjóðar yfir-
leitt,hefurleitt til þess að æ meira
fé verður að verja til hinna ýmsu
skóla landsins, sem aldrei virðast
vera næcrilega margir til þess að
geta tekið við öllum umsækienð-
um og aldrei geta fullnægt hinum
síhækkandi kröfum þjóðarinnar
um hvers konar fyrirgreiðslu til
þessarar fjölmennu menntaleit-
andi stéttar þióðarinnar. Aldrei
nægilesra margir skólar, heima-
vistaraðstaða, hjónagarðar,
barnaleikvellir og stvrkir. Mörg-
um mun finnast mikið gert fyrir
þessi ungmenni, en það virðist
ekki vera, ef tekið er mið af hin-
um ýmsu kröfum, sem þessi
menntaæska gerir til samfélags-
ins.
Því miður virðist uppskeran
ekki eins mikil og góð og alda-
mótamenn hefðu kosið. Margir af
hinum langlærðu mönnum verða
að sjálfsögðu góðir og nýtir borg-
arar, sem nýta hið langa nám til
hags og skila aftur hinu mikla
framlagi, sem feður þeirra og
þjóðin í heild hefur látið þeim í
té, og eru þeir einstaklingar
vissulega vel að sinni sigurgöngu
komnir og ekki talin eftir sú fyr-
irgreiðsla, sem þeim hefur áskotn-
ast af almannafé.
Þá eru aðrir, sem hverfa úr
landi og vinna erlendis öll sín
manndómsár, en koma svo e. t. v.
ef Guð lofar til gamla Fróns til
þess að berja nestið. Þetta er eng-
an veginn æskilegt.
Þó er e. t. v. enn þá óæskilegra,
ef nýútskrifaðir langskólamenn,
sem aldrei hafa haft áhuga fyrir
námi né verklegum framkvæmd-
um, eru skipaðir í ábyrgðarstöður
án reynslu - kálfar (fæddir pabba-
og mömmudrengir) og eru það
áfram allt sitt líf.
Því miður finnast nokkur dæmi
þessara manna í æðri stöðum okk-
ar þjóðfélags, ef vel er leitað.
Menn, sem aldrei hafa unnið erf-
iðisvinnu andlega eða líkamlega,
aldrei þráð nám eða fræðslu en
verið fært hvort tveggja á silfur-
fati, og sem því miður finna ekki
hjá sér neina ábyrgðartilfinningu,
þótt þeim séu veittar trúnaðar-
stöður að námi loknu.
Júlí 1973.
Guðfinnur Þorbjörnsson.
VlKINGUR
320