Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1990, Qupperneq 22

Hcr oé ihi / AL VORU TALAÐ
Guðjón A.
Kristjánsson
skipstjóri og
forseti FFSÍ
22 VÍKINGUR
ÞORSKVEIDAR Á
NORDURLANDSMIÐUM
Þegar litiö er yfir veiðar tog-
araflotans á veiöisvæðinu frá
Horni aö Sléttugrunni s.l. 2-3 ár
má segja aö þorskveiðar á
þessu svæði séu svo til engar,
þó svo aö eitt og eitt skip sé að
veiðum þar örfáa daga á ári.
Það er af sem áður var. Meðan
Bretar stunduðu hér fiskveiðar
var oftast mikill fjöldi skipa á
þessum miðum. Áratuginn
1970-80 var oft talsverð veiði af
þorski á þessu svæði og reynd-
ar allt fram til 1982.
Hvað skyldi svo valda því að
þorskveiðar eru ekki lengur
stundaðar af sama krafti á
Norðurlandsmiðum og áður
var?
Þar kemur sjálfsagt margt til,
en sú stífa skömmtun á þorski
sem upp var tekin með kvóta-
kerfinu veldur sennilega mestu
þar um. Hverjar skyldu skýring-
ar vera á þessu breytta sóknar-
mynstri? Ástæður eru að mínu
viti fyrst og fremst þær að skip-
stjórar þurfa nú að reyna að
drýgja kvóta sína svo sem frek-
ast er kostur og Norðurlands-
mið, þar sem yfirleitt er ekki
annan fisk að fá en þorsk, eru
ekki vel til þess fallin að ná upp
öðrum tegundum og allra síst
tegundum sem eru utan kvóta
svo sem kola, steinbít eða blá-
löngu. Fiskveiðar togaranna
hafa þar af leiðandi færst meira
til þeirra svæða þar sem ann-
arra tegunda er von sem með-
afla eins og þeirra sem áður er
getið og til viðbótar vilja menn
gjarnan ná upp ýsu og ufsa
sem lítið er af við Norðurland.
Það er því af sem áður var að
kraftmiklar þorskveiðar séu
stundaðar fyrir Norðurlandi af
togveiðiskipum. Það merki-
lega við þennan samdrátt veið-
anna fyrir norðan er þó það að
þrátt fyrir mun minni sókn virð-
ist svo sem samfara því fari
þorskgengd á svæðinu mjög
minnkandi, sérstaklega s.l. tvö
- þrjú ár.
Nú kann að vera að sjór sé
eitthvað kaldari hin síðari ár
fyrir norðan en áður var. Um
það skal ekki neitt fullyrt en
minnast má þess að þegar þor-
skveiðar voru stundaðar af
krafti fyrir Noruðurlandi bæði af
útlendingum og íslendingum
var líka kaldur sjór svo sem á
ísárunum 19601970 en fiskig-
engd mikil og þá var oft um
smáan fisk að ræða á þessu
svæði. Eitt er alveg Ijóst að
mínu viti, að veiðar á smáum
fiski fyrir Norðurlandi eru í dag
hverfandi miðað við það sem
áður var þegar möskvastærð í
þotnvörpu var 120 mm og það-
an af minni, en ekki 155 mm
sem í reynd er oftast 165 mm
eins og er (dag.
Hver skýringin er á þeirri
breytingu sem orðin er fyrir
Norðurlandi s.l. 20 ár þrátt fyrir
minnkandi þorskveiðar verður
ekki fullsvarað hér, en vissu-
lega vekur það athygli að ný
viðhorf til verndunar fiskstofna
og samspils einstakra fisk-
stofna og fæðuframboðs hafa í
seinni tíð mjög rutt sér til rúms
meðal fiskifræðinga hjá öðrum
þjóðum. Reynsla okkar og ann-
arra af því að geyma fisk í sjó
með miklum niðurskuröi þorsk-
veiða hefur allsstaðar leitt til
minnkandi heildarþorskafla.
Má í því sambandi minna á
hvernig Kanadamenn ætluðu
að auka sínar þorskveiðar á ör-
fáum árum um hundruð þús-
unda tonna en reynslan varð
minnkandi aflaheimildir ár eftir
ár alveg eins og hér. Það er alls
ekki víst að við höfum gengið
götu til góðs í þessum málum
og okkur ber að hugleiða þær
breytingar sem orðið hafa hér
við land og á öðrum miðum for-
dómalaust. Fiskifræði má ekki
verða að trúarbrögðum, hversu
vel sem menn meina með sín-
um málflutningi.