Sjómannablaðið Víkingur

Árgangur

Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1997, Síða 27

Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1997, Síða 27
Björgunarafrek þyrlusveitar Landahelg- isgæslunnar eru mörg og frækileg. Þyrluáhafnirnar hafa bjargað hátt á annað hundrað manns frá bráðum bana auk þess að hafa flutt hundruð sjúkra og slasaðra af s)o og landi á sjúkrahús. Þjóðin öll hefur fylgst með aðdáun með fréttum af hverju björgunarafrekinu á fætur öðru. Það var því vel við hæfi að forseti íslands veitti þyrluá- höfnum TF-LIF afreksmerki hins íslenska fyðveldis fyrir skömmu fyrir að hafa bjargað samtals 39 skipverjum af þremum skipum á einni viku marsmánuðar. Við ræddum við Pál Halldórsson yfirflugstjóra Landhelgis- gæslunnar um þyrlureksturinn á skrifstofú bans í höíúðstöðvum flugdeildarinnar á Reykjavíkurflugvelli. En fyrst er rétt að rifja UPP í stuttu máli fyrstu tvo áratugi þyrlu- tekstrar Gæslunnar. Hrakfallasaga framan af Þyrlusaga Gæslunnar hefur ekki alltaf ver- ið jafn áfallalaus eins og undanfarin áratug eða liðlega það. Framan af var sú saga þyrn- um stráð, líkt og var með annan íslenskan þyrlurekstur. Sagan einkenndist af hverju óhappinu á fætur öðru þar sem þyrlurnar eyðilögðust við brotlendingar. Þyngsta áfallið var árið 1983, þegar TF-RAN fórst í Jökul- fjörðum með fjögurra manna áhöfn. Fyrsta þyrla Landhelgisgæslunnar var keypt í samvinnu við Slysavarnafélag fslands árið 1965. Um var að ræða litla þyrlu af gerð- inni BELL 47j, skráð sem TF-EIR. Hún brotlend án manntjóns í Skálafelli árið 1971 þegar hún var að fljúga fyrir Rafmagnsveitur n'kisins. Árið eftir eignaðist Landhelgisgæslan sma fyrstu eiginlegu björgunarþyrlu, TF- GNA. Hún var af gerðinni Sikorsky S 62, búin björgunarspili og sérstaklega hönnuð fyrir gæslu yfir sjó. GNA brotlenti án mann- tjóns í Skálafelli 1975. Arið 1973 keypti Gæslan tvær litlar þyrlur af gerðinni BELL, TF-HUG og TF-MUN. bær reyndust illa og teknar úr notkun árið eftir. Enn var keypt þyrla árið 1976, TF- GRO. Hún var lítil, af gerðinni Hughes 500 C. GRO brotlenti við Búrfellsvirkjun án tnanntjóns árið 1980 þar sem hún var í vinnu fyrir Landsvirkjun. Raunar mátti litlu ■nuna að illa færi við brotlendinguna. Þyrlan hrapaði um 50 metra á frá mötuneytisskála starfsmanna Búrfellsvirkjunar og flugu brot ur þyrlunni gegnum veggi skálans. Það vildi hins vegar svo vel til að menn voru nýfarnir ur mat og enginn í skálanum þegar þetta skeði. Árið 1980 urðu þau tímamót að keypt var ný þyrla af gerðinni Sikorsky S 76, TF-RAN. Þyrlan var sérhönnuð til landhelgisgæslu og búin spili til björgunarstarfa. Saga hennar er rakin í sérstakri grein hér í blaðinu, en hún fórst í Jökulfjörðum 1983 ásamt allri áhöfn, fjórum mönnum. Eftir þann sorgaratburð var um tíma tvísýnt um framhald þyrlu- rekstrar Gæslunnar. Margar ástæður -Jæja, Páll. Eftir þessu að dæma sýnist allt hafi gengið á afturfótunum varðandi þyrlu- reksturinn lengi framan af. Voru þetta ekki álitin hálfgerð manndrápstæki? „Ég hef aldrei verið sammála því að þyrlur séu manndrápstæki. Það má skýra þau áföll sem þyrlurekstur Gæslunnar varð fyrir og þú taldir upp. Það er engin ein orsök sem olli þessu. Ég held að ástæðurnar séu hérumbil Sagan einkenndist af íiverju óhappinu á fætur öðru þar sem þyrlurnar eyðilögðust við brot- lendingar. Þyngsta áfallið var árið 1983, þegar TF-BAN fórst í Jökulfjörðum með fjögurra manna áhöfn. jafnmargar og óhöppin hafa verið. Þar kem- ur margt til. Það má nefna reynsluleysi og tæknilegar bilanir. Sumar af þeim bilunum eru tengdar alveg ótrúlegri óheppni. Við get- um tekið TF-GNA sem dæmi, sem brotlenti í Skálafelli. Þessi vél var keypt af bandarísku strandgæslunni og var þá nýyfirfarin. Á þess- um tíma var strandgæslan með um 100 svona þyrlur og þær höfðu reynst vel. Ástæð- an fyrir því að GNA eyðilagðist var sú, að það brotnaði drifskaft í stélskrúfunni. Það reynd- ist hafa verið steypugalli í drifskaftinu. Því var það einskær óheppni að við skyldum lenda í því að fá þessa einu þyrlu sem var með þennan steypugalla. Þú minntist á TF-HUG og TF-MUN. Þar var um röng innkaup að ræða. Keyptar tvær ódýrar þyrlur sem höfðu staðið ónotaðar árum saman og hentuðu ekki okkar rekstri. En það má ekki gleyma því að þyrlutækninni hefur fleygt mjög fram með árunum og öryggið aukist samhliða. Við fylgjum því eftir og einnig með bættum og agaðri vinnubrögðum. Það er allt önnur upp- bygging á flugdeildinni núna en áður var.“ Ekki hægt að tala um hana sem BJÖRGUNARÞYLU - Ef við förum aftur til ársins 1965 þegar fyrsta þyrlan var keypt til Gæslunnar, TF- EIR. Bar þetta kríli nokkuð nema flugmann og einn farþega? „Þetta var eins hreyfils þyrla og var gerð fyrir einn flugmann og þrjá farþega. Það var hægt að koma börum fyrir í henni, en hún Samt þótti mönnum það engin spurning að SIF gæti farið á vettvang. Það kom MJÖG OFT FYRIR VIÐ BJARGANIR AÐ VIÐ VORUM Á YSTU GETUMÖRKUM ÞYRLUNNAR. SjÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR 27

x

Sjómannablaðið Víkingur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.