Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2001, Blaðsíða 55

loft upp og rúmlega 300 manns fórust,
en Henry Morgan slapp lifandi.
Spánverjar gabbaðir
Árið 1669 fór Morgan með flotann lil
fanga á strandlönd í Venezuela. Skammt
frá strandvirkjum Maracaiborgar lágu
þrjú voldug spönsk herskip og biðu. Fyr-
ir innan á leginum var floti Morgans.
Spænsku herskipin ásamt strandvirkjun-
um áttu að gereyða flotanum. Maracai-
bosvæðið var Spánverjum tnjög dýrmætt
og nú var tækifærið komið, floti sjóræn-
ingjanna sem hafði farið rænandi og
ruplandi utn lendur Spánverja yrði nú
endanlega afgreiddur. Fyrr eða síðar
myndu þeir reyna að losna úr gildrunni.
Spánverjarnir biðu. Menn Morgans voru
ekki aðgerðarlausir. Unnið var af kappi
við að útbúa „eldskip”. Gervifallbyssur
voru settar upp, úr dúkkum og gömlum
fötum voru gerðir „sjóræningjar”. Á
dekki voru „sjóræningjarnir” staðsetlir á
rétta staði, flestar fylltar af biki og púð-
urtunnum. í dögun sigldi eldskipið í átt
til herskipanna og sprakk í loft upp á
réttu augnabliki og varð eitt eldhaf.
Spánverjarnir höfðu látið gabbast og í
snörpum bardaga voru tvo herskip
eyðilögð - en eitt komst undan. Þannig
slapp Morgan úr herkvínni nteð mikinn
ránsfeng til Port Royal. Hann var þekkt-
ur um alll Karíbahaf fyrir kænsku og
dirfsku. Á Jamaica fékk hann ákúrur frá
landstjóra en fékk síðan enn leyfi til þess
að ráðast á spænsk skip, deila herfangi
og sjá um birgðastaði. Einnig var hann
gerður að æðsta yfirmanni stríðsskipa á
Jamaica.
Ráðist á Panamaborg
Árásin á Panamaborg er hámarkið á
ferli Henrys Morgan, sem oft hefur verið
kallaður konungur sjóræningjanna. Þá
hafi hann komið frant sem mikill foringi,
sýnt fádæma kjark, harðfengi og snilli.
Ekki eru allir sammála. Þá hafði hann
gerst sekur uin fádæma grimmd og svik
við félagana. Samkomulag var milli Eng-
lands og Spánar (1670) unt að réttindi
og landsvæði viðkomandi ríkja skyldu
virt. Enskir hættu árásum á spænskar
borgir í Vesturheimi ef spænskir viður-
kenndu yfirráð Englands á enskurn ný-
lendum í Vestur-lndíum. Morgan hafði
lýsl þvi yfir að hann ætlaði að ráðast á
Panamaborg. Hún var á Kyrrahafsströnd
Panarna og ríkasta borgin í nýlendum
Spánverja. Morgan dró að um 2000
manna hörkulið vel vopnað. Slrax og
komið var á land í Panarna hófust erfið-
leikarnir. Þeir urðu að brjótast í gegnum
þéttan frumskóg þar sem indíánarnir
sátu fyrir þeim og létu rigna yfir þá
spjótum og örvurn áður en þeir hurfu
inn í dinnnan frumskóginn. Erfitt var að
verjast og margir féllu. Á fjórða degi
urðu þeir matarlausir. Þeir höfðu tekið
lítið af vistum með sér, því að þeir reikn-
uðu með því að geta lifað á landinu.
Spánverjar höfðu njósnir af ferðinni og
létu spilla öllu sem að gagni gat kornið
fyrir þá á leiðinni. Svo aðþrengdir voru
Morgansmenn að þeir tóku leðrið úr
beltum og skófatnaði suðu það, stöpp-
uðu í kássu og átu. Látlausar rigningar
bættust við og gerðu ferðina svo erfiða
að hún virtist vonlaus og margir vildu
snúa við. Samt var haldið áfram og á ní-
unda degi komust þeir til Panamaborgar
(í jan. 1671). Þeim hafði fækkað og voru
um 1.400 talsins. Spánverjar biðu eftir
þeim fyrir utan borgina. Þar fóru velbún-
ar riddaraliðs- og fótgönguliðasveitir. Við
lá að menn Morgans örvæntu við að sjá
svo rnikið og glæst lið - en þeir vissu að
ekki varð aftur snúið, svo þeir réðust
þegar til atlögu. Spánverjarnir voru sig-
urvissir - ræningjarnir vissu heldur ekki
urn Ieynivopnið. -Hjörð villtra nauta réð-
Rdii á svörlu fólki frá Afriku til eyja Karabíahafsins ogAmeríku er einn Ijótasti bletturinn i sögu hvíta mannsins
Sjómannablaðið Víkingur - 55