Náttúrufræðingurinn - 1960, Page 8

108
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Daugaard-Jensens-skriðjökli, sem gengur þar niður í fjarðarbotn-
inn og er sá skriðjökull, sem mest framleiðir af borgarís af öllum
skriðjöklum Grænlands.
Firðina sjálfa leggur þar að auki á vetrum og eru Jreir ísi Jjaktir
meiri hluta ársins. ísinn tekur fyrst að myndast innst inni í fjörð-
unum og smám saman leggur svo firðina alla út undir mynni
þeirra, þar sem fjarðaísinn mætir hafísnum, sem hefur borizt
með sjávarstraumum norðan úr íshafinu, þannig að allt verð-
ur ein samfelld ísbreiða frá Ijarðarbotnum og 2—300 km út á
haf. Þykkt fjarðaíssins við Ellueyju hefir verið mæld mest 1.36
m, og þar eru samfelld ísaþök frá nóvemberbyrjun fram í maí-
byrjun. ísinn tekur fyrst að leysa inni í botnum fjarðanna á vor-
in og smám saman l>rotnar liann svo upp út eftir þeim, og upp úr
miðjum júlí er fjarðaísinn að mestu horfinn og hafísinn liefur
þokast frá ströndinni, Jjó eru fjarðarkjaftarnir stöku sinnum lagð-
ir fram í ágústbyrjun. T venjulegu árferði fer ísrekið að færast
upp að ströndinni aftur seinni hluta ágústmánaðar og er kom-
ið inn í fjarðarmynnin um mánaðarmótin ágúst—september. Þeg-
ar bezt lætur er strönd Norðaustur-Grænlands Jrví ekki íslaus
nema 5—6 vikur á ári.
Loftslag á Norðaustur-Grænlandi er háarktískt. Veðurathuganir
hafa verið gerðar reglulega um rúmlega 30 ára skeið á Tobin-
liöfða norðan við mynni Scoresbysunds, eða á ca. 70° 15' n. br.
og í Myggbukta á ca. 73° 30' n. br., en inni í íjörðunum hafa
reglulegar veðurathuganir ekki verið gerðar, nema hitastigsathug-
anir á Ellueyju og þá aðeins um 12 ára skeið. Samkvæmt upplýs-
ingum frá dönsku veðurstofunni (Det Danske Meteorologiske
Institut) er meðalhiti ársins -j- 8.0° C á Tobinhöfða en -=- 10.5° C
í Myggbukta. Á Ellueyju er meðalhiti ársins -j- 7.7° C (Lauge Koch,
1957). Á öllum þessum þremur stöðum er febrúar kaldasti mánuð-
ur ársins, en meðalhiti hans er -f- 18.7° C á Tobinhöfða, -^-21.4° C
í Myggbukta og 20.4° C á Ellueyju. Meðalhiti tveggja heitustu
mánaða ársins, júlí og ágúst, er aftur á móti langhæstur á Ellueyju,
eða 8.4° C, en 3.9° C á Tobinhöfða og 3.4° C í Myggbukta.
Til samanburðar má geta þess, að meðalhiti þessara tveggja
sömu, hlýjustu sumarmánaða var 7.3° C í Grímsey á árabilinu
1901 — 1930 og 7.6° C í Papey á sama árabili (Jón Eyþórsson, 1950).
Úrkomumælingar sýna, að meðalársúrkoma er 78 mm í Mygg-