Náttúrufræðingurinn - 1960, Blaðsíða 31

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
131
yxi þar víða, og miklu ódýrara yrði að safna fræi af henni í Skafta-
fellssýslum (Lovsamling for Island, 1850). Aðrir hinna eldri höf-
unda liafa ef til vill gert sér grein fyrir, að Psamma arenaria óx
ekki á íslandi, a. m. k. tala þeir einungis um Elymus arenarius eins
og þeir gerðu Sveinn Pálsson (1791 — 1797 [1945]), Hooker (1813)
og Gliemann (1824).
Um 1880 hefur öllum verið orðið ljóst, að Psamma arenaria átti
ekki lieima í íslenzkum flórulistum. Grönlund (1882) ræddi þetta
fyrirbrigði og komst að þeirri niðurstöðu, að eldri höfundar hefðu
ruglað saman þessum tveim tegundum, þegar þeir áttu eingöngu
við Elymus arenarius L. Psamma arenaria, sem nú kallast Ammo-
phila arenaria (L.) Link og líkist reyndar melgrasi fljótt á litið, er
algeng á Færeyjum, Bretlandseyjum og á meginlandi Evrópu, en
hefur ekki fundizt á íslandi nema skamma stund eftir hverja út-
plöntun í tilraunaskyni (Warming, 1888; Kristmundsson, 1958).
Eftir að ljóst var orðið að Psamma (Ammopliila) óx ekki á ís-
landi og þar til í kring um 1950 var Elymus arenarius álitin vera
eina tegundin, sem gekk undir nafninu melur eða melgras hér á
landi. En þá birti Áskell Löve árangur rannsókna sinna á íslenzku
melgrasi. Virtust honum eintök, sem hann hafði safnað af melgrasi
víðsvegar um landið, jafnt á láglendi sem upp til fjalla, vera ólík
sænsku melgresi, sem hann hafði til samanburðar, en bera öll útlits-
einkenni Ameríku-Asíu tegundarinnar Elymus mollis Trin. Auk
þess hafði hann ákvarðað krómosomfjöldann 2n = 28 í öllum ein-
tökum sínum, en sú tala einkennir einnig Elymus mollis. Hins veg-
ar er krómosomtala E. arenarius tvisvar sinnum hærri, eða 2n = 56.
Árið eftir fann Áskell þó einnig E. arenarius í fórum sínum og
telur þá báðar tegundirnar algengar á íslandi.
Þessar tvær tegundir af Elymus eru nauðalíkar og enda þótt benda
megi á nokkur einkenni, sem oftast aðskilja tegundirnar, þá getur
ekkert þeirra talizt einhlítt, því að sömu einkenni má finna á sum-
um einstaklingum beggja tegunda. Þetta gerði það að verkum, að
um langt skeið var ameríski melurinn einungis talinn undirtegund
eða afbrigði af E. arenarius. Nú er ameríski melurinn yfirleitt tal-
in sérstök tegund, Elymus mollis, eins og fyrr var getið, og aðgrein-
ing tegundanna er nú byggð á útlitseinkennum, krómosomfjölda og
landfræðilegri útbreiðslu.
Helzta útlitseinkenni, sem notað er erlendis til aðgreiningar teg-