Náttúrufræðingurinn - 1961, Blaðsíða 50

140
NÁTTÚRUI'RÆÐINGURINN
legu sinnar og náttúrufars er nauðsynlegt rannsóknarefni til lausn-
ar ýmsum alþjóðlegum náttúrufræðilegum viðfangsefnum. Ef við
viljum reyna að halda velli sem menningarþjóð á alþjóðlegan mæli-
kvarða, og það getum við vel, þrátt fyrir smæð okkar, verðum við
að eiga all marga alþjóðlega gjaldgenga menn í mörgum vísinda-
greinum, sem við þó ekki höfum sérstöðu í, greinum eins og t. d.
eðlisfræði og stærðfræði. Og auk þess eru þær greinar, þar sem við
getum ekki látið okkur nægja að vera jafnir öðrum, heldur höfum
beinlínis forystuhlutverki að gegna: rannsóknir á okkar eigin tungu,
sögu og bókmenntum, rannsóknir sem lúta að okk'ar eigin atvinnu-
vegum að því leyti sem þeir byggjast á staðháttum sérstæðum fyrir
ísland, og í þriðja og alls ekki þýðingarminnsta lagi, rannsóknir á
náttúru okkar eigin lands. Eg geri ráð fyrir því, að ísland verði
áfram, eins og það hefur verið hingað til, „international playground",
alþjóðlegur vettvangur náttúruvísindamanna víðsvegar að úr ver-
öldinni. Að loka landið að mestu fyrir erlendum vísindamönnum,
eins og sumir hafa látið sér detta í hug, er fjarstæða, og raunar alls
ekki framkvæmanlegt. En þar við liggur sæmd okkar, að við höfum
sjálfir forustu og yfirstjórn almennra náttúrurannsókna hérlendis,
innlendra sem erlendra, og það getum við því aðeins, að hér séu
ætíð starfandi fullmenntaðir og fullfærir íslendingar í sem flestum
greinum almennra náttúruvísinda, og liafi starfsskilyrði, sem nálg-
ist það að vera sambærileg við það sem erlendis starfsbræður þeirra
liafa.
Hið nýja lagafrumvarp undirstrikar einmitt þetta: að aðallilut-
verk Náttúrufræðistofnunarinnar sé að vera miðstöð almennra nátt-
úrufræðirannsókna í landinu, er hafi einnig hönd í bagga um rann-
sókn erlendra manna. Henni er og að sjálfsögðu einnig falið það
hlutverk að koma upp sem fullkomnustu safni íslenzkra náttúru-
gripa og varðveita þá. Frumvarpið miðar sérstaklega að því að gera
þessari stofnun fært að gegna þessu tvíþætta hlutverki. Um þriðja
væntanlega þáttinn í starfsemi þessarar stofnunar, kennslu í náttúru-
fræði, fjalla lög þessi ekki, þar eð það mál verður að leysast á breið-
ari grundvelli og engin skilyrði eru fyrir kennslu með núverandi
húsakosti, þótt rýmkað Iiafi að mun nýlega. En verði hin langþráða,
marglofaða, margumtalaða Náttúrugripasafnsbygging einhvern tíma
reist og að því verður raunar að koma í nánustu framtíð, verður að
sjálfsögðu að setja viðbótarlöggjöf um þátt safnsins í æðri náttúru-