Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1964, Qupperneq 50

Náttúrufræðingurinn - 1964, Qupperneq 50
142 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN tökum, sem Fries sal'naði. Gerir þetta allt saman tegundina nokk- uð dularfulla. Rannsóknir mínar á íslenzka kerlingareldinum hafa sannfært mig um það, að ekki sé gerlegt, né heldur rétt, að skipta tegund- inni niður í smærri tegundir. Það væri að vísu auðvelt að finna samsvaranir til flestra þeirra tegunda og afbrigða, sem lýst hefur verið erlendis, og telja þessar tegundir fundnar hér. Þegar betur er að gáð, kemur hins vegar í ljós, að hér er ekki um að ræða tegundir, heldur miklu fremur einstaklinga, sem á einhvern hátt eru afbrigði- legir. Ennfremur má finna öll millistig milli þessara einstaklinga. Þessi aðferð er því fyrirfram dæmd. Engu að síður er breytileiki kerlingareldsins svo mikill, að freist- andi er að framkvæma einhvers konar skiptingu á honum, og þegar allt kemur til alls, eru það einna helzt vaxtarstaðirnir, sem hægt er að leggja til grundvallar þeirri skiptingu. Þannig virðast þau ein- tök, sem vaxa á móum og melum, einkum til fjalla, vera talsvert frábrugðin þeim, sem vaxa á ræktarlandi. Þessi móaeintök eru smærri en túneintökin, oftast brún eða bronzbrún og gróin venju- lega halalengri. Þessi móasveppur virðist því á vissan hátt samsvara lýsingunni á áður umtalaðri Bovista cretacea, enda þótt erfitt sé að fullyrða, að um sama fyrirbrigðið sé að ræða. Reynist það svo, tel ég réttara að kalla þetta deilitegund fremur en tegund, enda þótt hún kunni að vera aðskilin á einhvern hátt. Deilitegund þessi, sem kalla mætti móeld á íslenzku, er sennilega útbreiddari en aðal- tegundin, einkum þó til fjalla, en hinn eiginlegi kerlingareldur virðist að mestu bundinn við byggð ból. Kerlingareldsins er fyrst getið héðan af Rostrup, 1903, og er það vonum seinna, þegar tekið er tillit til þess, hversu algeng tegundin er. Vera má þó, að tegundin leynist undir nafninu Lycoperdon Bovista, en það nafn kemur iðulega fyrir í gömlum ritum. Á eftir Rostrup er tegundarinnar getið af öllum, sem um íslenzka sveppi hafa skrifað og talsvert er til af eintökum af henni í söfnum, bæði í Kaupmannahöfn og Reykjavík. Mun flest af því vera rétt greint. 2. Blýeldur. Bovista plumbea Pers. Kúlulaga eða dálítið flattur, um 2 cm í þvermál, í fyrstu hvítur að lit og sléttur. Við þroskann springur útbyrðan í óreglulegar flögur, sem flagna af, en eftir stendur innbyrðan, sem er blýgrá
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.