Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2006, Blaðsíða 21

Náttúrufræðingurinn - 2006, Blaðsíða 21
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags Friðgeir Grímsson og Leifur A. Símonarson BEYKI ÚR ÍSLENSKUM SETLÖGUM Laufblöðum, aldinum og fræj- um sem tilheyra ættkvíslinui beyki (Fagus) hefur verið lýst úr þremur setlagasyrpum á Vest- fjörðum. I fyrsta lagi úr Selárdals - Botns setlagasyrpunni, en hún er talin um 15 milljón ára, þá úr Dufansdals - Ketilseyrar setlaga- syrpurtni, sem er líklegast um 13,5 milljón ára, og loks úr Skarðsstrand- ar - Mókollsdals setlagasyrpunni sem er 9-8 milljón ára gömul. Beyki- leifar úr íslenskum jarðlögum hafa verið greindar til 6-7 mismunandi tegunda og hefur sú greining að mestu leyti verið gerð á blöðum eða blaðförum.12'3'4'5'6'7'8'9 Laufblöð, aldin og fræ, sem fjallað verður um í greininni, fundust öll í þessum þremur jarðlagasyrpum. Rannsak- aðar voru plöntuleifar úr setlögum í Þórishlíðarfjalli í Selárdal (15 millj. ára), Botni í Súgandafirði (15 millj. ára), fjallinu Töflu ofan Ketilseyrar í Dýrafirði (13,5 millj. ára) og Hrúta- gili í Mókollsdal (9-8 millj. ára). Auk aldina og fræja, sem voru rannsök- uð úr ofangreindum jarðlagasyrp- um, var einnig stuðst við frjógrein- ingar úr nær öllum setlagasyrpum Vestfjarða og Vesturlands á aldurs- bilinu 15-6 milljón ára (1. mynd).5-7'8 Með því teljum við að fáist betri hugmynd um þátt beykis í gróður- farssögu landsins en áður hefur fengist. Út frá formfræðilegum ein- kennum blaða, aldina og fræja, og þegar tekið er tillit til þess hvenær beykifrjókorn koma inn í setlögin og hverfa þaðan, teljum við að unnt sé að komast að því hvort beykileif- arnar tilheyri allar sömu tegund eða hvort um sé að ræða tvær eða fleiri 1. mynd. Setlagasyrpur á Vestfjörðum og Vesturlandi þar sem plöntusteingervingar hafa fundist. Einnig má sjá hallastefnu jarðlaga og afstöðu til þekktra megineldstöðva. Byggt á Freysteini Sigurðssyni og Kristjáni Sæmundssyni 198451 og Hauki Jóhannessyni og Kristjáni Sæmundssyni 198955. - Map of the Northzvest Peninsula and West lceland, showing distribution of sediments (bold black lines), dip (arroivs), known central volcanoes (red circles), macrofossils like leaves, cupules and nuts (black leaves), and pollen (yellow circles with triple striation). Breiðhilla Lambadalur hetilseyri Selárdalur A^j-páutshamar Grýlufoss) Húsavlkurkleif Txöllatunga/ 'Dufahsdalur rsSeljá/-, 'Mókollsdalur 'Brjánslækui Skarðsströni V Langavatnsdalur }/ Stóri Þrimill c/ Ha NSelmúli Þrimilsdalur ' lgak. , Svartagll Stafholt Setlagasyrpa Jarðlagahalli Megineldstöö ^ Blöð, aldin og fræ Frjókorn í/ Ófæruvík 10 20 30 40 KM Náttúrufræðingurinn 74 (3-4), bls. 81-102, 2006 81
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.