Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 2006, Page 62

Náttúrufræðingurinn - 2006, Page 62
Náttúrufræðingurinn 1. tafla. Átta tegundir af ættinni Zonitidae hafa fundist á íslandi. - Eight species ofthefamily Zonitidae have beenfound in lceland. Vitrea crystallina (O.F. Muller, 1774) kristalbobbi Vitrea contracta (Westerlund, 1871) agnarbobbi Aegopinella pura (Alder, 1830) grundarbobbi Nesovitrea hammonis (Ström, 1765) geislabobbi Oxychilus alliarius (Miller, 1822) laukbobbi Oxycliilus draparnaudi (Beck, 1837) breiðbobbi Zonitoides nitidus (O.F. Muller, 1774) vallbobbi Zonitoides arboreus (Say, 1816) húsabobbi Ætterni Ættkvíslin Oxychilus tilheyrir ætt- inni Zonitidae. Sameiginleg ein- kenni ættarinnar er þunn, glansandi og gegnsæ skel. Kuðungurinn er undinn upp í nokkuð flata skífu sem er með kúptu ummáli. Útrönd munnans er þunn og ekki útsveigð. Saumurinn er grunnur og munna- saumurinn er ekki niðurbeygður. Eftir að dýrið drepst veðrast kuð- ungurinn fljótt og verður mattur og ógegnsær. Þá getur verið erfitt eða jafnvel ógerningur að greina kuð- unginn til tegundar. í ættinni Zonitidae hefur verið lýst nokkur hundruð tegundum sem dreifast um nær alla jörðina, að meirihluta þó um norðurhvel. Oxychilus er stærsta ættkvíslin. Mest er tegundafjölbreytnin í suð- austanverðri Evrópu og suðvestan- verðri Asíu. í Tyrklandi hafa t.d. fundist a.m.k. 28 tegundir af Oxychilus2. í Mið-, Norður- og Vest- ur-Evrópu eru tegundirnar aðeins 12, og aðeins 3 þeirra lifa í Norður- Evrópu og Skandinavíu3. Ein þeirra er O. cellarius (O.F. Muller, 1774) sem er frumfyrirmynd ættkvíslar- lýsingarinnar (type of the genus). Hana mætti kalla kjallarabobba. Kjallarabobbinn er algengur víða um heim og hefur líklega breiðst út með umsvifum mannsins. Hann hefur þó ekki fundist enn hér á landi. Ef litið er til mikillar aðlög- unarhæfni þessarar tegundar er það varla nema spurning um tíma hvenær hún flyst hingað til lands, sérstaklega í ljósi þess að breið- bobbinn, sem er ekki eins harðgerð tegund, er þegar kominn hingað og virðist þrífast ágætlega. Nokkrar tegundir af ættinni Zonitidae finnast hér á landi, sjá 1. töflu. Þetta eru yfirleitt harðgerðustu teg- undir ættarinnar og þær sem hafa mesta aðlögunarhæfni, þ.e. þær sem finnast við fjölbreytilegust skil- yrði. Þær eru hér yfirleitt við norð- urmörk útbreiðslusvæðis síns. Heiti Latína: Oxychilus draparnaudi (Beck, 1837) Enska: Draparnaud's glass snail Þýska: Grofie Glanzschnecke Danska: Draparnauds glanssnegl LÝSING Einkenni ættarinnar, sem talin eru að framan, eiga vel við um breið- bobbann. Kuðungurinn hefur 5-5 Ý2 vinding og fíngerðar en óreglulegar vaxtarrákir. Vaxtarrák- irnar líkjast stundum fíngerðum fellingum, einkum nálægt saumn- um. Liturinn á skelinni er ljósbrúnn eða fölgulleitur. Liturinn á dýrinu er mjög einkennandi fyrir tegund- ina og sést hann vel í gegnum hálf- 2. mynd. Safn af átta breiðbobbum úr garðinum við Laufásveg 26; mælikvarðinn sýnir cm. - A collection of eight snails o/Oxychilus draparnaudi from Reykjavík. The scale is in cm. 122

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.