Náttúrufræðingurinn - 1986, Page 47

Hantzsch (1905) getur þess, að J.V.
Havsteen á Oddeyri hafi fengið í hend-
ur bleshænu og egg frá Víkingavatni
við Öxarfjörð árið 1889. Hann getur
þess einnig, að P. Nielsen á Eyrar-
bakka hafi fengið sjö egg frá sama
stað. Telur Hantzsch, að þar sé um
sömu eggin að ræða. P. Nielsen (1918)
getur þess, að 1891 hafi hann fengið
sjö egg frá manni á Húsavík, en þau
fundust að Víkingavatni þann 14. júní.
Ekki er auðséð af skrifum Nielsens,
hvort eggin hafi fundist árið 1891 eða
hvort hann hafi aðeins móttekið þau
það ár. Ekki verður það heldur séð
með vissu, hvort þar sé um sömu egg
að ræða og J. Havsteen fékk að sögn
Hantzsch, þótt það verði að teljast
líklegt. Eggin sjö gaf P. Nielsen Nátt-
úrugripasafninu árið 1904, og hafa þau
verið varðveitt þar síðan.
í Zoologisk Museum í Kaupmanna-
höfn er varðveittur hamur af bles-
hænu, sem safnað var á Víkingavatni
og er Havsteen sagður safnandi. Svo
þar er án efa um annan varpfuglinn að
ræða. Söfnunardag eða ár er ekki að
finna í skrá safnsins, en Winge (1896)
getur um þennan fugl og nefnir 1889
sem söfnunarár. Hann segir ennfrem-
ur: „Arten var funden ynglende paa
Nordlandet“.
Hachisuka (1927) minnist á þetta
varp og dagsetur það 14. júní 1891,
með tilvitnun í Hantzsch (1905)! Gætir
því furðulegs misræmis í ártölum.
Hann segir einnig að frést hafi af
þremur eggjum, sem hafi verið tekin
v>ð Víkingavatn nokkrum árum áður
en hann ritaði bók sína. Hann getur
engra heimilda því til stuðnings, og er
þess ekki getið í öðrum ritum, eftir því
sem best verður séð. Finnur Guð-
mundsson (1964) nefnir aðeins eitt
varp við Víkingavatn, árið 1891, en
hann virðist hafa það eftir Nielsen.
Eg er þeirrar skoðunar, að þetta
varp hafi átt sér stað árið 1889, eins og
flest gögn benda til. Ártalið 1891 er án
efa komið til af þeim sökum, að P.
Nielsen fékk eggin í hendur það ár og
hefur skráð það í dagbók sína (sbr. hér
að ofan).
Næst fannst bleshænuhreiður árið
1943, en það fann Björn J. Blöndal
þann 18. júní skammt frá Hvítár-
völlum í Borgarfirði. í hreiðrinu voru
sex egg. Aðeins annað foreldrið sást,
en þó mun hafa verið um par að ræða,
því að eggin voru frjó. Ekki komust þó
upp ungar. Er Björn kom að hreiðrinu
í byrjun október voru eggin sex enn í
því og í þeim nær fullburða dauðir
ungar. Ekki var vitað um örlög foreldr-
anna (Finnur Guðmundsson 1944,
Timmermann 1949, Björn J. Blöndal
1953).
Að síðustu skal nefnd varptilraun
við Mývatn. Upplýsingar um hana eru
því miður af skornum skammti. Seint í
maí 1954 fannst hreiður í hólma við
Káraströnd á Neslandatanga, í landi
Reykjahlíðar vestur af Hrauney. Illugi
Jónsson á Bjargi mun hafa fundið
hreiðrið. Aðspurður nýlega kvaðst
hann ekki muna hve mörg egg voru í
því eða hvort ungar klöktust. Eitt egg
var tekið úr hreiðrinu, en óvíst er að
þau hafi verið fleiri. Eggið er nú varð-
veitt á Náttúrufræðistofnun íslands.
í bréfi (dags. 7. júlí 1954) sem Ragn-
ar Sigfinnsson á Grímsstöðum sendi
Finni Guðmundssyni segir: „Blesönd
hefur lengi haldið sig við litla hólmann
hérna sunnan og vestan við. Hún hef-
ur sjaldan sést, en lætur oft heyra til
sín og hreiður hefur ekki fundist enn“.
Hann segir ennfremur í bréfi síðar
(dags. 3. nóvember 1954): „Ég álít að
blesöndin sem hélt sig hér gæti vel
verið sú sama og átti Reykjahlíðaregg-
ið, þó ómögulegt sé um það að segja
með fullri vissu. Aldrei fann ég neitt
hreiður og er þó líklegt að það hafi
145