Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1986, Síða 24

Náttúrufræðingurinn - 1986, Síða 24
3. tafla. Skyldleiki Halls Þórarinssonar í Haukadal og Teits ísleifssonar við Ketilbjörn gamla. Ártöl miðuð annars vegar við tímatal Ara fróða og annála (sjá formála í íslenzk fornrit 1968) og hins vegar við aldur sem byggður er á tilgátum Páls Lýðssonar (1961) um útkomu Ketilbjarnar og eðlileg ættliðaskipti. — Genealogical tree of Ketilbjörn the Old. Ketilbjörn gamli Ketilsson (870/880—950) Þormóður Ketilbjarnarson (f. 910) Þórkatla Þormóðsdóttir (f. 940) Þórarinn Þorkelsson (f. 970) Hallur Þórarinsson (995-1089) Teitur Ketilbjarnarson (f. 900/910) Gissur hvíti Teitsson (940/50—1020) ísleifur biskup Gissurars. (1006-1080) Teitur ísleifsson (f. eftir 1042) kom mikill ættbogi, sem var mjög valdamikill einkum frá því undir lok tíundu aldar og fram á þá þrettándu. Ekki þarf að fara í grafgötur um, að Ari hefur haft sína þekkingu á land- námi í Biskupstungum og um afkom- endur Ketilbjarnar frá þeim frændum og ekki þarf heldur að efst um, að rétt sé með farið, einkum þó ættfærsluna. Það er athyglisvert, að Hallur ætti að hafa þekkt Gissur hvíta, sem aldurs vegna gæti hafa munað Ketilbjörn afa sinn. Ketilbjörn hinn gamli kom út seint á landnámsöld að sögn Landnámu og hefur það ekki verið dregið í efa. Flestir giska á, að hann hafi komið út um 900. Páll Lýðsson (1961) hefur leitt að því rök, að hann hafi komið út um áratug seinna. Ketilbjörn hefur þá að líkindum verið á besta aldri. Páll Lýðs- son (1961) telur, að hann hafi kvong- ast á íslandi, þótt Landnáma telji hann fá konu sinnar í Noregi. Viðurnefni sitt hefur hann haft af því, að hann hefur náð háum aldri en einnig má vera, að hann hafi verið nefndur hinn gamli til aðgreiningar frá sonarsyni sínum, Ketilbirni Teitssyni. Ef svo hef- ur verið, þá getur Ketilbjörn hafi lifað fram undir miðja 10. öld. Teitur var elstur barna hans, að talið er, fæddur skömmu eftir 900. Það er og athyglis- vert, að ekkert barna Ketilbjarnar, sem eitthvað mátti sín, bjó að Mos- felli, sem þó var höfuðból ættarinnar. A því kann að vera sú skýring, að Ketilbjörn hafi Iifað það lengi, að börn hans hafi fengið sér aðra staðfestu meðan hann lifði. Það hefur vart getað gerst fyrr en eftir 920. Hann hefur þá skipt landnámi sínu milli barna sinna. Tungunni milli Brúarár og Köldu- kvíslar, sem nú nefnist Tungufljót, og neðan Haukadals, hefur verið skipt að minnsta kosti í þrennt. Þorgerður Ketilbjarnardóttir fær Hlíðarlönd fyrir ofan Hagagarð og býr í Úthlíð. Þór- katla, systir hennar, fær Höfðalönd og býr að Höfða og Teitur, bróðir þeirra, virðist hafa búið í Skálaholti (nú Skál- holt). Landaúthlutun þessi ætti að hafa átt sér stað um 920-930, a.m.k. að hluta. Því er líklegt, að Hagagarður (þ.e. Þrælagarður) hafi verið hlaðinn um það leyti og verið landamerkja- garður eins og hann var með vissu nokkrum öldum seinna. í nafni hans, þ.e. Hagagarður, getur og verið fornt minni, sem bendi til, að hann hafi upphaflega verið notaður til að halda búpeningi í sjálfheldu í tungunni fyrir neðan og því eldri en eiginlegt landnám þar. Um þetta verður nú ekk- ert fullyrt með vissu. Sagnir hafa gengið um það á seinni 230

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.