Náttúrufræðingurinn - 1986, Qupperneq 24

3. tafla. Skyldleiki Halls Þórarinssonar í Haukadal og Teits ísleifssonar við Ketilbjörn
gamla. Ártöl miðuð annars vegar við tímatal Ara fróða og annála (sjá formála í íslenzk
fornrit 1968) og hins vegar við aldur sem byggður er á tilgátum Páls Lýðssonar (1961) um
útkomu Ketilbjarnar og eðlileg ættliðaskipti. — Genealogical tree of Ketilbjörn the Old.
Ketilbjörn gamli Ketilsson (870/880—950)
Þormóður Ketilbjarnarson (f. 910)
Þórkatla Þormóðsdóttir (f. 940)
Þórarinn Þorkelsson (f. 970)
Hallur Þórarinsson (995-1089)
Teitur Ketilbjarnarson (f. 900/910)
Gissur hvíti Teitsson (940/50—1020)
ísleifur biskup Gissurars. (1006-1080)
Teitur ísleifsson (f. eftir 1042)
kom mikill ættbogi, sem var mjög
valdamikill einkum frá því undir lok
tíundu aldar og fram á þá þrettándu.
Ekki þarf að fara í grafgötur um, að
Ari hefur haft sína þekkingu á land-
námi í Biskupstungum og um afkom-
endur Ketilbjarnar frá þeim frændum
og ekki þarf heldur að efst um, að rétt
sé með farið, einkum þó ættfærsluna.
Það er athyglisvert, að Hallur ætti að
hafa þekkt Gissur hvíta, sem aldurs
vegna gæti hafa munað Ketilbjörn afa
sinn.
Ketilbjörn hinn gamli kom út seint á
landnámsöld að sögn Landnámu og
hefur það ekki verið dregið í efa.
Flestir giska á, að hann hafi komið út
um 900. Páll Lýðsson (1961) hefur leitt
að því rök, að hann hafi komið út um
áratug seinna. Ketilbjörn hefur þá að
líkindum verið á besta aldri. Páll Lýðs-
son (1961) telur, að hann hafi kvong-
ast á íslandi, þótt Landnáma telji hann
fá konu sinnar í Noregi. Viðurnefni
sitt hefur hann haft af því, að hann
hefur náð háum aldri en einnig má
vera, að hann hafi verið nefndur hinn
gamli til aðgreiningar frá sonarsyni
sínum, Ketilbirni Teitssyni. Ef svo hef-
ur verið, þá getur Ketilbjörn hafi lifað
fram undir miðja 10. öld. Teitur var
elstur barna hans, að talið er, fæddur
skömmu eftir 900. Það er og athyglis-
vert, að ekkert barna Ketilbjarnar,
sem eitthvað mátti sín, bjó að Mos-
felli, sem þó var höfuðból ættarinnar.
A því kann að vera sú skýring, að
Ketilbjörn hafi Iifað það lengi, að börn
hans hafi fengið sér aðra staðfestu
meðan hann lifði. Það hefur vart getað
gerst fyrr en eftir 920. Hann hefur þá
skipt landnámi sínu milli barna sinna.
Tungunni milli Brúarár og Köldu-
kvíslar, sem nú nefnist Tungufljót, og
neðan Haukadals, hefur verið skipt að
minnsta kosti í þrennt. Þorgerður
Ketilbjarnardóttir fær Hlíðarlönd fyrir
ofan Hagagarð og býr í Úthlíð. Þór-
katla, systir hennar, fær Höfðalönd og
býr að Höfða og Teitur, bróðir þeirra,
virðist hafa búið í Skálaholti (nú Skál-
holt). Landaúthlutun þessi ætti að
hafa átt sér stað um 920-930, a.m.k.
að hluta. Því er líklegt, að Hagagarður
(þ.e. Þrælagarður) hafi verið hlaðinn
um það leyti og verið landamerkja-
garður eins og hann var með vissu
nokkrum öldum seinna. í nafni hans,
þ.e. Hagagarður, getur og verið fornt
minni, sem bendi til, að hann hafi
upphaflega verið notaður til að halda
búpeningi í sjálfheldu í tungunni fyrir
neðan og því eldri en eiginlegt
landnám þar. Um þetta verður nú ekk-
ert fullyrt með vissu.
Sagnir hafa gengið um það á seinni
230