Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1986, Qupperneq 47

Náttúrufræðingurinn - 1986, Qupperneq 47
10. mynd. ísris, sperra. — An upward icefold (teikning/drawing Guðmann á Skála- brekku). þáttur. Með tilliti til hraðans er hent- ugt fyrir ferðamann, sem leggur leið sína um ísilögð vötn að hafa í huga þrjú burðarþolsstig íss: Stöðuþol, skriðþol og leifturþol. Stöðuþol miðast við að farartækið geti numið staðar á ísnum. Skriðþol íss: Með dembings- hraða, t.d. á snjóbfl á 30 km hraða á klst, má fljóta á allmiklu lélegri ísi en fært er að nema staðar á. Leifturþol íss: Á svonefndum leifturhraða farar- tækis, t.d. á snjósleða, tekst að fljóta á örþunnu ísskæni. Nú er ástæða til að víkja aftur að gerð og ástandi ísa þar sem frá var horfið undir lið A. Ef ísinn er ósamfrosta, eins konar tví- eða þrískinnungur, þ.e.a.s. vatn og krap á milli íslaga þá er stöðuþol íssins aðeins burðarþol sterkasta íslagsins. Öðru máli gegnir um skriðþolið og hvað þá leifturþol, það nálgast að vera saman- lagt stöðuþol íslaganna. Þessu veldur tregða vatns og íss að láta undan og svigna. ÍSINN OG VATNSHITINN Þótt hitaskil séu í Þingvallavatni um stundarsakir á kyrrlátum sumrum, þá er vatnið fullkomlega upphrært eftir stormbeljanda og öldurót er líða tekur á haust. Varðandi vatnshitabúskapinn er afar veigamikið atriði hvenær að vetrinum frostkyrrur koma, svo að vatnið leggi varanlegum ísi. Komi frostkyrrur fyrir áramót, varðveitist venjulegast í vatninu nokkur varmi frá liðnu sumri, eins og vikið er að hér á undan. Gera má ráð fyrir að vatnshiti Þing- vallavatns við ísalagnir yrði áþekkur, hvort heldur aðalinnrennslið er drag- árvatn (yfirborðsvatn) eða lindavatn. En um leið og ísþekjan er komin á 253
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.