Náttúrufræðingurinn - 1988, Page 6

1. mynd. Sá hluti Aust-
fjaröa sem rannsóknir á
sjávarborðs- og jökla-
menjum fóru fram á. Tákn:
1) jökulgarður, 2) afstæð
aldursröð jökulgarða,
3) helstu vatnsföll 4) mæld
hæð efstu fjörumarka. The
investigated area in South-
east and East Iceland.
1) moraines, 2) relative age
of moraines, 3) rivers and
4) measured marine limits.
Álftafirði. Þeir eru ekki sammála um
aldur mestu útbreiðslu jökla á þessu
svæði. Trausti taldi að jöklar síðasta
jökulskeiðs hefðu ekki náð lengra en
út í mynni fjarðanna. Guðmundur
bendir hins vegar á að jökull í Álfta-
firði hafi verið 140 m þykkur við
Þvottá og náð út úr firðinum. Sömu-
leiðis bendir hann á, að jökull hafi
náð út úr mynni Hvaldals norðan
Austur-Horns.
Báðir eru þeir Trausti og Guð-
mundur sammála um, að sporður
skriðjökla hafi legið nálægt Teigar-
horni í Berufirði og utan við Hamar í
Hamarsfirði. Þá greinir aftur á móti á
um aldur þessarar legu jöklanna.
Trausti taldi hana marka mestu út-
breiðslu jöklanna á síðasta jökulskeiði,
en Guðmundur að hún væri frá Búða-
skeiði eða tímabilinu 10.000-11.000 ár
B.P. (árafjöldi fyrir 1950). Ályktun
Guðmundar Kjartanssonar (1962) er
athyglisverð fyrir þær sakir, að sam-
kvæmt henni var brún íslenska megin-
jökulsins komin inn fyrir núverandi
strönd Austfjarða fyrir um 11.000 ár-
um B.P. Þorleifur Einarsson (1973)
telur að brún íslenska meginjökulsins
hafi legið utan við núverandi strönd
landsins sunnan við Bakkaflóa á
Álftanesskeiði og sunnan við Breið-
dalsvík á Búðaskeiði.
Árið 1981 kom út á vegum Orku-
stofnunar skýrsla eftir Árna Hjartar-
son o. fl. I henni er m.a. fjallað um
sjávarstöðu og útbreiðslu jökla á þeim
hluta Austfjarða sem hér er til um-
fjöllunar. Viðamiklar upplýsingar eru
um setlagahjalla (sjávarhjalla) og er
hæð þeirra yfirleitt gefin upp í hálfum
eða heilum tug metra yfir sjó. Niður-
staða Árna Hjartarsonar o. fl. (1981)
er, að efstu fjörumörk eru alls staðar í
um 40 m y.s. nema í botni Reyðar-
fjarðar og við utanverðan Berufjörð,
60