Náttúrufræðingurinn - 1943, Blaðsíða 35

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
169
4. mynd. Stélrót hrossagauksins. Myndin sýnir vöðvaknippin,
sem grípa fram á fjöðurstafi yztu stélfjaðranna. (Rahr, 1907).
og að sumu leyti ólíkt lmeggi lirossagauksins okkar. Á öðrum
hrossagaukstegundum aftur á móti, svo sem Canella media og
Limnocryptes minimus, sem báðar eiga heima í Evrópu og
Asíu, eru engar af stélfjöðrunum breyttar eða ummyndaðar, og
þessar tegundir geta ekki heldur hneggjað.
Það er langt frá því að „Instrumentalmusik“ hliðstæð hneggi
hrossagauksins sé mjög sjaldgæft fyrirhrigði í dýraríkinu. Má í
því sambandi minna á suð maðkaflugunnar og annarra flugna,
og liljóð þau, sem engispretturnar, trjásögnvurnar og fleiri skor-
dýr gefa frá sér. Hnegg hrossagaukstegundanna er ekki heldur
einstætt dæmi um „Instrumentalmusik“ í fuglaríkinu. Það er
t. d. kunnugt að einstakar tegundir af ýmsum öðrum flokkum
fuglarikisins gela framleitt sérkennileg liljóð með flugfjöðrun-
um, sem þá eru alltaf meira eða minna breyttar og ummyndað-
ar með lilliti til þessa hutverks þeirra.
Samkvæmt því, sem hér hefir verið skýrl frá um rannsóknir
og skýringar á hneggi hrossagauksins, er vart hægt að gefa aðra
skýringu á frásögnum þeirra, er telja sig hafa heyrt lirossagauk-
inn hneggja á jörðu niðrí, en að jþeir hafi lengt saman óvenju-
legt eða sérkennilegt athæfi fugls á jörðu niðri og hnegg fugls.
er var að leika listir sínar í loftinu yfir þeim, án þess að þeir
kæmu auga á hann. Það munu margir kannast við það, að þó
að maður lieyri hrossagaukshnegg skýrt og greinilega, getur samt
oft verið erfitt að koma auga á fuglinn, sem það stafar frá, enda
getur hann verið í svo mikilli hæð, að hann sýnist ekki stærri en
fluga, og auk þess getur ský hulið hann sjónum manns.
12