Náttúrufræðingurinn - 1943, Blaðsíða 12

146
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
blaðkan er mjórri, smáblöðin færri og breiðari og gisstæð neð-
antil, og plantan öll hárlaus.
Fundarstaður er Hornafjörður. Niður og i norðvestur frá
Ketillaugarfjalli eru stuðlabergsklettar, er Jiefnasl Stúfur. Undir
bonum er hálfgróin urð. Helzti háplöntugróður, sem finnanleg-
ur var í urðinni var fyrrnefnt afhrigði ásamt klettafrú (Saxi-
fraga colijlexlon).
Saxifraga rivularis L. f. cacuminum Norm.
Fundið norðan Fossái-dals á Þelamörk, 900—1000 m. y. s.
sumarið 1938.
Þetta er mjög smávaxið háfjallaafbrigði, sem aðeins þekkisl
frá fjalllendi Norður-Skandinaviu. Stofnblöð 3-sepótt á lengd
við stöngulinn, sem oft er ekki meira en 1,0 sm á bæð. Krónu-
blöðin rósrauð.
Saxifraga cernæa L. X rivularis L.
(Syn. S. Opdalensis A. Bl.).
Hér er ekki um afbrigði að ræða, heldur millilið (hastarð)
tveggja tegunda: Laukasteinbrjóts og lækjasteinhrjóts. Plantan
ber glögg einkenni beggja foi-eldranna: Stönglarnir 2,0—3,0 sm
báir, hárlausir neðantil, oftast margir saman á einni rót, með
laukknöppum við stofninn og laukkornum i blaðöxlunum. Blöð-
in 5-sepótt. Krónublöðin gulleit — í mesta lagi helmingi lengri
en bikarinn, sem er kirtilhærður neðantil ásamt blómstönglun-
um. Blómið lítið, hálfyfirsætið.
Utlit blómsins minnir því sérstaklega á lækjarsteinbrjót
(S. rivularis).
Fundinn í sama skipti og á sömu stöðvum og síðar nefnt af-
brigði. Bastarður þessi hefir aðeins fundizt á örfáum stöðum i
nánd við Þrándheim og Torne á Lappamörk.
Eðlilega hafa fjölmargir nýir fundarstaðir fágætari tegunda
komið í ljós við hiriar ýtarlegu rannsóknir mínar á einstöku hér-
uðum, og hefi ég birt á prenti meirihluta þessara fundarstaða.
Er þá að finna í skýrslum mn hið íslenzka Nátúrufræðifélag
eftirtöld 4 félagsár: 1925—’'26), 1927—’'28, 1931—’'32 og 1935—’'36,
og sleppi ég þvi að endurtaka þá hér. En auk þeirra, sem þar eru
tilfærðir eru ýmsir fundarstaðir, sem aldrei hafa birzt á prenti
og tel ég viðeigandi, að þeir fylgi ritgerð þessari. Einnig er skýrt
frá útbreiðslu fáeinna tegunda frá áður þekktum stöðum.