Náttúrufræðingurinn - 1978, Page 60

L O F T N E T
mottokutæki
2. mynd. Issjá Raunvísindastofnunar. — The radio-echo sounding equipment.
náði þó ekki að mæla nema 450 metra
þykkan jökul.
Veturinn 1976—77 var íssjá smíðuð
á Raunvísindastofnun. Við þá smíði
var byggt á reynslu af samstarfinu við
Breta, upplýsingum frá Jarðfræða-
stofnun Bandaríkjanna og síðast en
ekki síst á áralangri reynslu Raunvís-
indastofnunar við smíði flókinna raf-
eindatækja. Marteinn Sverrisson verk-
fræðingur og Ævar Jóhannesson
tækjafræðingur hafa skipulagt íssjána
frá grunni og sett saman af miklu
hugviti. íssjá Raunvísindastofnunar
er nú fullkomnasta tæki, sem völ er á
við könnun á þíðjöklum með raf-
segulbylgjum (2. mynd). Tækið sendir
á hverri sekúndu þúsund 300 nanó-
sekúndna langa einbylgjupúlsa út í
30 metra langt tvískauta breiðbands-
loftnet. Endurkast frá botni jökulsins
er skynjað með sanis konar loftneti,
magnað með myndmagnara og Ijós-
myndað af sveiflusjá, sem svipar til
sjónvarpsskerms. Sé tækið fært úr stað
á yfirborði jökulsins skráir það dýpi
jökulsins svipað og dýptarmælir í
skipum skráir sjávarbotn (3. mynd).
íssjáin skynjar einnig endurkast inn-
an úr jöklinum og skráir t. d. öskulög
í jöklinum svipað og dýptarmælir
fisktorfur í sjó. Issjáin opnar því nýtt
svið í jöklarannsóknum. Með henni
er jökullinn gegnumlýstur. Gagn
þessa tækis við jöklarannsóknir er því
sambærilegt við gagn dýptarmælis við
hafrannsóknir og röntgentækja í
læknisfræði.
Á
186