Fréttablaðið - 20.05.2009, Qupperneq 12

12 20. maí 2009 MIÐVIKUDAGUR
greinar@frettabladid.is
frá degi til dags
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is fréttastjórar: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
menning: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is Viðskiptaritstjóri: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is Helgarefni: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is allt og sérblöð: Emilía Örlygsdóttir emilia@frettabladid.is
og Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is íþróttir: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is ljósmyndir: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is framleiðslustjóri: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf.
ritstjórar: Jón Kaldal jk@frettabladid.is og Þorsteinn Pálsson thorsteinn@frettabladid.is aðstoðarritstjóri:
Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur
sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Omeprazol Actavis
- öflugt lyf við brjóstsviða og súru bakflæði
Notkunarsvið: Omeprazol Actavis inniheldur ómeprazól sem hemur seytingu á magasýru. Omeprazol Actavis er notað við
tilfallandi brjóstsviða og súru bakæði. Frábendingar: Ofnæmi fyrir innihaldsefnum, samtímis notkun lya sem innihalda
claritrómýcín hjá sjúklingum með skerta lifrarstarfsemi, samtímis notkun lya sem innihalda atazanavír. Varúð: Gæta skal
sérstakrar varúðar: Ef verulegt og óvænt þyngdartap verður, við endurtekin uppköst, ef erðleikar eru við að kyngja, við
blóðuppköst eða blóð í hægðum, ef lifrar- eða nýrnastarfsemi er skert. Börn og unglingar undir 18 ára aldri eiga ekki að nota
lyð nema að ráði læknis. Omeprazol Actavis inniheldur súkrósa. Meðganga/brjóstagjöf: Leitið ráða hjá lækni áður en lyð
er notað. Akstur og notkun véla: Aukaverkanir, svo sem þreyta, svimi og sjón- og heyrnartruanir, geta komið fram og geta
haft áhrif á hæfni til aksturs eða notkunar véla. Aukaverkanir: Algengar aukaverkanir eru niðurgangur, hægðatregða,
vindgangur, ógleði, uppköst, svefntruanir, sundl, höfuðverkur eða þreyta. Þessar aukaverkanir verða yrleitt vægari við
áframhaldandi meðferð. Skammtastærðir: Fullorðnir: 1 sýruþolið hylki eftir þörfum. Ekki má nota meira en 20 mg á
sólarhring. Ef einkennin hverfa ekki eftir að Omeprazol Actavis hefur verið notað í 14 daga skal hafa samband við lækninn
vegna þess að einkennin gætu verið af öðrum orsökum. Gleypa á sýruþolnu hylkin með glasi
af vökva. Sýruþolnu hylkin ætti að taka fyrir máltíð (t.d. morgunmat eða kvöldmat) eða á
fastandi maga. Hvorki má tyggja né mylja sýruþolnu hylkin. Lesið vandlega leiðbeiningar sem
fylgja lynu. Geymið lyð þar sem börn hvorki ná til né sjá. Janúar 2009.
A
Af litlum neista…
20 mg, 28 stk. – fáanlegt án lyfseðils í næsta apóteki
Nýtt magalyf
án lyfseðils
Þ
jóðin hefur forgangsraðað og það val á að endurspeglast
í störfum ríkisstjórnar og Alþingis, var boðskapur for-
sætisráðherra í stefnuræðunni. Kjósendur völdu sannar-
lega hreina vinstri stjórn á dögunum og veittu henni opið
umboð. Ekki er unnt að áfellast forsætisráðherra fyrir
að árétta valdið til að fylgja flokkslínum.
Fyrir kosningar greindi ríkisstjórnin ekki frá stefnu sinni í efna-
hagsmálum nema um sviptingu veiðiheimilda útgerða og smábáta-
sjómanna. Eftir kosningar hefur hún heldur ekki kynnt áform sín í
einstökum atriðum ef frá er skilin ákvörðun um aðildarumsókn að
Evrópusambandinu. Stefnuræðan breytti engu að þessu leyti.
Á erfiðum tímum hefði mátt ætla að forsætisráðherra legði nokk-
uð djúpa hugsun í jafn mikilvæga ræðu. Það var hins vegar ekki að
heyra. Á sama tíma og forsætisráðherra sagði að stjórnin myndi
fylgja hreinum línum vinstri flokkanna kallaði hann á samráð og
samstöðu allrar þjóðarinnar.
Ríkisstjórnin hefur að sjálfsögðu skýrt umboð til að framkvæma
stefnu sína óblandaða. Það ber hins vegar vott um óskýra hugsun
þegar kallað er á samstöðu og einingu með þeim skilmálum að
minnihluti þjóðarinnar og hagsmunasamtök í pólitískri ónáð lagi
sig sjálfkrafa að flokkslínum stjórnarinnar.
Þannig lagði forsætisráðherra málið fyrir í stefnuræðunni og
skilgreindi öll andmæli við stjórnarboðskapinn sem gamaldags
skotgrafahernað. Kjarni málsins er sá að ríkisstjórnarflokkarn-
ir höfnuðu fyrir þremur mánuðum hugmyndum um þjóðstjórn á
þessum örlagatímum. Þeir völdu flokkslínustjórnmál og fengu
óumdeildan stuðning meirihluta kjósenda til að fylgja þeim eftir.
Sjávarútvegsmálin eru gott dæmi um þessa óskýru hugsun. Fisk-
veiðistjórnunarkerfið er skotið í kaf með einni ákvörðun. Rekstur
smábáta og annarra sjávarútvegsfyrirtækja er settur í uppnám
með veiðileyfasviptingum. Frá þessu má ekki víkja. Það er flokks-
lína. Ríkisstjórnin hefur hins vegar enga hugmynd um hvað við
eigi að taka. Það ráðleysi er fært í þann búning að kalla eigi eftir
þjóðarsamstöðu um lausnir. Það er heldur holur hljómur í ákalli
eftir þjóðarsamstöðu á þessum forsendum.
Skýri boðskapurinn í stefnuræðunni laut að þeirri ákvörðun
ríkisstjórnarflokkanna að sækja um aðild að Evrópusambandinu.
Ástæða er til að fagna þeim áformum. Samningsstaða Íslands
ræðst nokkuð af þeim styrk sem að baki ákvörðuninni býr.
Augljóst veikleikamerki er að hefja þessa vegferð með því að
sýna Evrópusambandinu í raun að ríkisstjórnin geri lítið með gildi
rekstrarafkomu í sjávarútvegi fyrir þjóðarbúskapinn. Annað veik-
leikamerki er ráðvilla um hvernig stjórna eigi fiskveiðum. Hvernig
á að sannfæra Evrópusambandið ef ríkisstjórninni stendur á sama
um hag sjávarútvegsfyrirtækjanna og smábátanna?
Óumdeilt er að á sjávarútvegssviðinu verður erfiðast að verja
hagsmuni landsins í aðildarsamningum. Samt er opnunarleikurinn
sá að tefla þar fram veikleika flokkslínustjórnmálanna.
Æskilegt væri að ríkisstjórnin héldi þannig á málum að óþörf
tortryggni þeirra, sem mestra hagsmuna hafa að gæta, dragi ekki
fyrirfram úr þeim möguleika að ná endanlegri samningsniður-
stöðu sem meirihluti þjóðarinnar gæti fallist á að yrði Íslandi til
hagsbóta. Forsætisráðherra notaði því miður ekki stefnuræðuna
til að gefa merki þar um.
Flokkslínustjórnmál eða þjóðarsamstaða:
Holur hljómur
þorsteinn pálsson skrifar
umræðan
Hildur Lilliendahl skrifar um gjaldtöku
í bílastæði HÍ
Á prófatíma er tölvupóstur langbesta leið-in til að ná til stúdenta Háskóla Íslands.
Á yfirstandandi prófatörn hefur stúdenta-
ráð nýtt sér þann kost tvisvar til að dreifa
rangfærslum og áróðri til nemenda. Ráðið
hefur neitað að leiðrétta rangfærslurnar og
það er því af illri nauðsyn sem ég nýti mér
fjölmiðil til þess.
Póstunum frá stúdentaráði var ætlað að vekja
athygli á undirskriftasöfnun ráðsins gegn gjald-
skyldu 5% af bílastæðum skólans. Rangfærslurnar
í póstunum eru þær helstar að allur ágóði gjald-
skyldunnar renni til Bílastæðasjóðs og að „fyrr en
varir verði öll bílastæði við Háskólann gjaldskyld“.
Ég óskaði eftir heimildum fyrir þeirri fullyrðingu
og fékk uppgefið nafn dr. Ingjalds Hannibalssonar,
deildarforseta viðskiptafræðideildar.
Ég fór á fund Ingjalds til að kanna málið, og
viti menn: Engin ákvörðun hefur verið tekin um
að rukka fyrir notkun fleiri en 100 bílastæða af
2.000, þótt slíkt sé vissulega hluti af framtíðarsýn
skólans. Tekjurnar verða notaðar til að borga fyrir
uppsetningu mæla og annað er lýtur að
framkvæmdinni og ef kemur til arðs verður
honum skipt milli aðilanna. Skólinn hyggst
nota sinn hluta til að bæta aðstöðu hinna
gangandi, hjólandi eða strætófarþega.
Ég hef komið af stað undirskriftasöfnun
til stuðnings þeirri ákvörðun að gera bíla-
stæði einkabíla við skólann gjaldskyld,
enda eðlileg og umhverfisvæn stefna fyrir
nútímalega stofnun (sjá: www.petitionon-
line.com/borgum). Ég óskaði eftir því við
ráðið að ég fengi að auglýsa söfnunina á
póstlista nemenda en var synjað á þeim for-
sendum að ráðið væri ósammála mér.
Í reglum um póstlistann hi-nem segir: „Eingöngu
bein skilaboð frá SHÍ skal senda út á hi-nem póst-
listann og áskilur ráðið sér þann rétt að hafna öllum
þeim skeytum sem það telur ekki eiga erindi til
allra stúdenta við HÍ.“ Ég óska eftir því við háskóla-
ráð að tekin verði afstaða til eftirfarandi spurninga:
Hverjir eru skjólstæðingar stúdentaráðs? Eru það
stúdentar eða eru það stúdentar sem eru sammála
þeim? Á stúdentaráð að vera einrátt um það hvaða
pólitík eigi erindi við nemendur? Má ráðið nota
póstlista nemenda til þess að dreifa lygi?
Höfundur er háskólanemi.
Opið bréf til háskólaráðs HÍ
Hildur
lilliendaHl
Viggósdóttir
Ég var lítil stelpa, 7 ára gömul, þegar konur tóku að birtast í
áður ókunnum mæli á sjónvarps-
skjánum og tala um pólitík. Þær
töluðu skynsamlega um hluti
sem snertu alla. Þær brostu, þær
voru í litríkum fötum og höfðu
frjálslegt yfirbragð. Þær töluðu
fyrir nýjum hugmyndum og gild-
um sem sjaldnast var imprað á
í sjónvarpssal. Og þær töluðu
um að konur ættu að vera glaðar
og njóta sín. Ég tók eftir því að
mamma mín og allar vinkonur
hennar urðu einkennilega upp-
tendraðar þegar konurnar birtust
á skjánum. Þær gengu hnarreist-
ar um, bakið var beinna og brosið
fullt af von. Mér líkaði strax vel
við konurnar í sjónvarpinu. Mín
kynslóð átti eftir að vaxa úr grasi
njótandi áhrifa þeirra, sem voru
ansi hreint mögnuð, þegar litið er
um öxl. Þetta voru leysingar og
bara byrjunin.
Árið var 1983 og kosningar nálg-
uðust. Ferðir út í búð með mömmu
voru plága, við kexhilluna var
stoppað og talað um Kvennalist-
ann, við kjötborðið var stoppað og
talað um Kvennalistann, við mjólk-
urkælinn, í sjoppunni, á heimleið-
inni – það voru allir að tala um
Kvennalistann. Ég var sjö ára
og hélt með Fylki og Wham. Og
auðvitað Kvennalistanum.
smálækir
Fyrirmyndir eru ungu fólki gríðar-
lega mikilvægar. Hver sú kona sem
kemst að kjötkötlunum þar sem
þeir eru heitastir er þyngdar sinn-
ar virði í gulli. Margfeldisáhrifin á
ungar stelpur og konur eru ósegj-
anlega mikil, og ekki skal gert
lítið úr því hvað sterkar kven-
fyrirmyndir hafa að gera fyrir
karlpening á öllum aldri. Fyrir-
myndir kvenna af minni kynslóð
voru Vigdís, Kvennalistakonur,
Ingibjörg Sólrún. En þær var líka
að finna í dómskerfinu, mennta-
kerfinu, listalífinu, stjórnsýslunni,
viðskiptalífinu. Fáar til að byrja
með, smálækir hér og þar, en fleiri
eftir því sem liðið hefur á. Í fyrstu
voru stíflurnar háar og illviðráð-
anlegar. Fyrsti kvenprestur lands-
ins, séra Auður Eir, hefur rifjað
það upp að menn treystu illa konu
til að jarðsyngja, þær væru svo
óttalega viðkvæmar; „myndi hún
ekki bara skæla yfir kistunni?“
Það er nú langt um liðið síðan þetta
var en það eru bara örfáir dagar
síðan fréttakona spurði Katrínu
Júlíusdóttur, nýbakaðan iðnaðar-
ráðherra, hvort henni „yxi þetta
ekki í augum?“ Viðhorf til kvenna
á valdastólum geta verið býsna
erfið, besta leiðin til að umbera
þau er að gefa þeim langt nef og
hlæja þau út af borðinu. Til þess
þarf kjark, samstöðu og systralag.
Og meðvitund allra um að slík við-
horf eru best geymd grafin í kistu,
djúpt undir fótum okkar.
stórfljót
Það er hægt að fella karlavígin en
fáum konum hefur tekist það. Sem
betur fer falla þau þó eitt af öðru,
víða er hægt að tala um leysing-
ar, jafnvel beljandi stórfljót. Verk-
efni kvennabaráttunnar eru ærin
og breytileg. Sífellt þarf að berja
í pottana og pönnurnar og minna
á að þjóðin kemst hvorki lönd né
strönd ef raddir beggja kynja heyr-
ast ekki af sama styrk. Reynslu-
heimur kvenna og karla er ólíkur
og það er öllum fyrir bestu að hann
nýtist sem víðast, hvort sem er við
stjórnvöl fyrirtækja, í skólastofum
eða sölum Alþingis.
Konur af minni kynslóð tókust
á við fyrstu fullorðinsárin í borg
sem stjórnað var af konum. Ásýnd
borgarinnar mýktist og málefni
fjölskyldna komust rækilega á
dagskrá. Leikskólarnir spruttu
upp, grunnskólinn var einsettur og
kynbundni launamunurinn skorað-
ur á hólm. Við fengum pata af því
að æðstu stjórnendur borgarinnar
væru komnir á háa hæla og skila-
boðin voru skýr: Áfram stelpur.
Við mátuðum þessar konur eins og
kápur og kjóla. Við þurftum engan
spegil, við áttum svo góðar fyrir-
myndir. Og fleiri en eina, fleiri en
tvær.
Strákar höfðu alltaf getað mátað
sig við her stjórnmálamanna, for-
stjóra og framkvæmdastjóra.
Konur hafa í gegnum tíðina prís-
að sig sælar ef fyrirmyndir komu
í tvíriti.
Alþingi Íslendinga var sett í
síðustu viku og aldrei hafa konur
verið þar fleiri. Nú leiðir kona
í fyrsta sinn ríkisstjórn og við
minni tækifæri hefur verið tilefni
til að gleðjast. Það er mikilvægt
að fagna góðum áföngum, um leið
og hvatt er til dáða. Það er nauð-
synlegt fyrir konur á öllum aldri,
ungar sem gamlar, að hugleiða alla
smálækina sem holuðu jarðveginn,
runnu saman og mynduðu loks far-
vegi fyrir stórfljót. Slík fljót ryðja
burtu öllum hindrunum. Við ætlum
að fagna áföngum kvennabarátt-
unnar í Iðnó klukkan 5 í dag á Upp-
sprettuhátíð. Fögnum saman.
Höfundur er borgarfulltrúi.
Allt fram streymir
oddný sturludóttir
í dag | Jafnréttismál
allir út í sólina
Íslendingar fagna veðurblíðunni sem
leikið hefur við þá undanfarna daga,
og alþingismönnum finnst eflaust eins
og öðrum gott að láta sólina sleikja
sig. Ósagt skal þó látið hvort það hafi
verið ástæðan fyrir því að fáliðað var
orðið í þingsal seinni partinn í gær
þegar Þór Saari, þingmaður Borgara-
hreyfingarinnar, steig í pontu. „Hér eru
ekki eftir nema örfáir nýliðar,
sem annaðhvort vita ekki
að þeir mega fara heim,
eða eru svo áhugasamir í
nýju vinnunni,“ sagði Þór.
Sem kunnugt er hefur
hann óskað þess að
gluggi á þinghúsinu
fái að standa opinn.
Á blíðviðrisdögum
sem þessum á
hann sér sjálfsagt fleiri stuðningsmenn
en ella. En spurning er hvort þingverð-
ir læsi þá ekki dyrunum í staðinn?
þá vitum við það
Fyrir nokkrum dögum var á þessum
stað vikið að rannsóknarefni Hannesar
Hólmsteins Gissurarsonar prófessors,
sem ber titilinn „Íslenskir kommúnistar
1918-1998“, og spurt hvaða tímamót
hefðu orðið 1998. „Því er auðsvarað,“
skrifar Hannes Hólm-
steinn. „Alþýðubanda-
lagið var lagt niður
1998, þegar hluti þess
rann inn í Samfylking-
una og hluti stofnaði
Vinstri græna.“ Reyndar
hélt VG upp á tíu ára
afmæli í ár, en hvað
um það.
Hispurslaus sjálfsgagnrýni?
Greinin „Ríkisstjórn jafnaðar?“ eftir
Sverri Jakobsson, sem birtist í Frétta-
blaðinu í gær, vakti nokkra athygli,
til dæmis vísuðu margir á Fésbók-
inni í hana. Í þeim hópi var Svandís
Svavarsdóttir, nýbakaður umhverfis-
ráðherra, sem lýsir yfir ánægju með
Sverri og grein hans á síðu sinni. Það
er óneitanlega forvitnilegt í ljósi þess
að Sverrir gagnrýnir ríkisstjórnina, sem
Svandís á sæti í, fyrir að senda hálfvolg
skilaboð í jafnréttismálum. Þýðir þetta
að Svandís taki undir með Sverri og
vonbrigðum hans varðandi kynja-
skiptingu ríkisstjórnarinnar, sem
hann skrifar á „stólaleikinn eftir
kosningar“? Það verður þá að
segja Svandísi til hróss að hún
tekur gagnrýni vel.
bergsteinn@frettabladid.is