Fréttablaðið - 13.06.2009, Blaðsíða 24

Fréttablaðið - 13.06.2009, Blaðsíða 24
24 13. júní 2009 LAUGARDAGUR Þ að er mál margra innan leikhússins að Þröstur Leó sé eitt mesta náttúruefni bransans. Sveita- strákur sem ólst upp á Bíldudal og fór suður að læra bif- vélavirkjun var hvattur af móður sinni til þess „að sækja nú eitthvað leiklistarnámskeið“ fyrir sunn- an. Hún vissi hvað í honum bjó. Þröstur sjálfur segir að hann hafi varla vitað að hægt væri að læra leiklist í þar til gerðum skóla. Og þegar hann var í inntökuprófunum hringdi hann með reglulegu milli- bili vestur á Bíldudal og sagði föður sínum að hann yrði víst að seinka farinu vestur – hann væri kominn í eitthvað þrengri hóp. „En næst komast bara 32 áfram, þá dett ég út og kem heim,“ sagði Þröstur föður sínum, og var hálfsvekktur yfir að þurfa alltaf að vera að færa heim- ferð sína til, enda hlakkaði hann til að komast vestur að veiða. Örlögin höguðu því þannig að í dag er hann einn eftirsóttasti leikari landsins. Og er á Bíldudal á sumrin þar sem hann á lítið hús. Veiði mér til matar „Pabbi var í mörg ár vörubílstjóri ásamt því að stunda smá búskap. Mamma var ljósmóðir. Þau eru auðvitað bæði hætt að vinna í dag, pabbi orðinn 84 ára gamall. En ég sem sagt elst upp á Bíldudal og bý þar þangað til að ég er orðinn 18 ára gamall. Ég á sex systkini og lífið var að veiða, vera í bátunum, stela harðfiski og ég fór á sjó þegar ég var 16 ára.“ Þröstur Leó hefur svolitla sérstöðu innan leikara- stéttarinnar. Hann tekur sér til að mynda öðru hvoru frí frá leiknum og fer á sjó. „Ég hef farið ef það er laust pláss en hins vegar hefur sjó- sókn minnkað svo mikið að það eru ekki nema nokkrir bátar á veiðum. Núna líður mér hins vegar þannig að mig langar bráðlega að taka mér frí frá leiklistinni.“ Leiklist- ina segist hann, líkt og sjómennsk- una, líta á sem hvert annað starf. „Ég var aldrei góður í því að beita og svo voru aðrir sem voru snill- ingar í því. Ég hef unnið við ýmis- legt, svo sem brúarsmíði, fisk- vinnslu, skreiðarverkun og fleira og hefur aldrei fundist leiklistin neitt æðri en önnur störf. Ég man eftir gömlum manni fyrir vestan sem skildi ekkert í því af hverju ég ætlaði að verða leikari í stað þess að halda áfram að vera hausari. Að hans mati átti ég að halda áfram á hausaranum fyrir vestan því ég væri sá besti sem hann hafði séð á þeirri vél. Yndi mitt er hins vegar að veiða. Þá meina ég veiða mér til matar í fjörum, en ekki að borga þrjátíu þúsund krónur fyrir að vera í laxveiði.“ Brandarar á vitlausum stöðum Þótt ekki sé leikara að finna í ætt Þrastar eru þar góðir sögumenn. Til að mynda faðir hans og afi og hann segist sjálfur nýlega hafa misst af föður sínum á skemmtun fyrir vestan þar sem hann lýsti flug- ferð fyrir samsveitungum sínum þannig að fólk grét og hló í senn. Þröstur sjálfur – sögumaður? „Ég veit það ekki. Ég hef alltaf fíflast mikið. Og þegar grunnskólinn var að setja upp leikrit fyrir vestan var yfirleitt erfitt að hafa mig með því ég vildi bara fíflast. Það er líka ríkt í mér að vilja létta stemninguna ef hún er orðin of þung að mínu mati. Þannig á ég það til, kannski á ein- hverjum krísufundum í leikhúsinu, að henda inn einhverjum bröndur- um til að reyna að peppa upp and- rúmsloftið. Það getur nú líka klúðr- ast,“ segir Þröstur Leó, og minnist neyðarlegra atvika þegar hann tróð inn slíkum bröndurum á röngum stöðum, meinandi þó afskaplega vel. „Fólki hættir stundum til að sökkva sér of djúpt niður í hlutina og taka of mikið inn á sig. Það þýðir ekkert. Við verðum að muna til hvers við erum hérna, það er ekki til að ganga í gegnum þetta allt í bölsýni.“ Helgi Skúlason hvatti hann áfram Leiklistarskólinn var sem sagt ekki til sem fyrirbæri í huga Þrastar Leós þegar hann kom suður sem ungur maður og byrjaði á því að nema bifvélavirkjun. Hann frétti hins vegar af kvöldnámskeiði í leik- list hjá Helga Skúlasyni heitnum og skráði sig á það. Krakkarnir á því námskeiði voru allir á leið í leik- listarskólann. Helgi hvatti hann til að fylgja þeim í inntökuprófið. „Jú, auðvitað ferðu með þeim,“ segir Þröstur Leó að Helgi hafi sagt. „Ég þekkti engin verk og hafði ekkert verið í leikhúsi. Helgi hjálpaði mér að velja mér einleik til að flytja í prófunum. Ég hringdi í hann í öngum mínum, sagðist bara ekk- ert vita hvað ég ætti að gera með þennan einleik. Hann sagði mér að hitta sig í hádegishléi hjá sér í Þjóð- leikhúsinu og við hittumst í korter. Svo skottaðist ég með þeim í inn- tökuprófin og komst inn.“ Þröst- ur Leó var hins vegar alltaf jafn hissa sjálfur á að komast lengra og lengra, eftir því sem fleiri duttu út úr inntökuhópnum. Sendur suður af mömmu Þröstur Leó stimplaði sig inn, fyrsta árið eftir útskrift, í kvik- myndinni Eins og skepnan deyr. Eftir það verkefni var lítið að gera og Þröstur fór á hörpuskelsveiðar. „Ég var afslappaður yfir því hvort frekari verkefni biðu mín eða ekki. Um þær mundir var verið að sýna Land míns föður í Iðnó og einn leik- arinn þurfti að hætta vegna ann- ars verkefnis. Kjartan Ragnarsson leikstjóri hringdi þá í mig og spurði hvort ég væri ekki til í að hoppa inn í þessa rullu. Ég talaði við mömmu og var eitthvað efins enda minnk- uðu þá tekjurnar mikið, þar sem hörpuskelsveiðarnar gáfu vel af sér. Mamma sagði við mig: „Ég pakka niður fyrir þig í kvöld og svo bara ferðu suður.“ Og ég fór suður. Við sýndum svo þetta verk í tvö til þrjú leikár, sex sinnum í viku.“ Næsta verk sem Þröstur Leó tók þátt í var Dagur vonar eftir Birgi Sigurðsson og stjarna hans var þá endanlega komin upp á leikhimininn. Vestfirski hátturinn í leikhúsinu Þröstur Leó hefur leikstýrt áhuga- leikhúsinu fyrir vestan. Við borg- um ekki, sem Þröstur leikstýrir og frumsýnt var fyrir viku í Borg- arleikhúsinu, er eitt þeirra verka sem hann setti þar upp, fyrir um 18 árum. Árið 1995 fékk hann það svo í gegn að setja það upp í Borg- arleikhúsinu, en gat var í dagskrá leikhússins vegna annars verks sem gengið hafði illa. „Ég talaði við leikhússtjórana og þótt þeir væru ekki alveg vissir hvort ég, sem enga reynslu hafði af leikstjórn, væri vel til þess fallinn að fara að setja upp farsa, ákváðu þeir að gefa mér laus- an tauminn. Klukkan tíu morgun- inn eftir að ég hafði fengið þetta í gegn voru leikarar komnir upp á svið og farnir að æfa,“ segir Þröst- ur Leó. Vestfirski hátturinn eða hvað? „Jú, ætli það ekki bara. Ég hef hins vegar aldrei vitað almenni- lega hvort ég eigi að vera að leik- stýra mikið. Þetta gekk hins vegar mjög vel. Það var helst að ég væri paranojd yfir að leikararnir væru óánægðir með óreyndan leikstjór- ann og bölvuðu mér í sand og ösku úti í horni. Kannski eru þeir að því, og þó, ég held ekki. Ég leikstýri eig- inlega með því að sýna hvernig ég myndi gera,“ segir Þröstur Leó, hlær og lýsir leikstjórataktík sinni og hefur upp raust: „Gerðu svona, segðu þetta, og bíddu þarna í eina sekúndu með þessa línu og þá verð- ur hún fyndin.“ Ég veit nokkuð vel hvað er fyndið og hvað ekki og ætl- aði alltaf að verða gamanleikari. Þegar ég byrjaði í leiklistarskól- anum var ég hins vegar stoppaður af kennurunum sem voru orðnir þreyttir á fíflalátunum í mér: „Já, Þröstur minn, við vitum alveg að þú getur verið fyndinn, en þú verð- ur að prófa hitt líka.“ Eftir útskrift lá leið mín svo í hvert dramatíska verkið á fætur öðru og ég hef bara leikið í tveimur försum í dag. Ég tek því fíflalætin út á æfingum og baksviðs.“ Með smá hroll en ekki kvíðinn Leikritið Við borgum ekki hefur verið staðfært og fært til ástands- ins á Íslandi í dag. Þröstur segir að þau hafi þó passað sig á að sleppa því sem allir eru orðnir þreyttir á í umræðunni og verkið sé fyrst og fremst afbragðsskemmtun, meðm- inna af pólitík. „ Verkið er það vel skrifað að við þurftum ekki að skreyta það með aulahúmor og fólk er orðið langþreytt á bankastjóra- brölti og slíku þannig að í verkinu er ekkert slíkt að finna. Við vorum ófeimin við að henda út hlutum sem við vissum að myndu ekki hitta í mark.“ Þröstur sjálfur segist ekki hafa farið varhluta af ástandinu. „Auðvitað finnur maður fyrir erf- iðari tíð. Ég er búinn að leggja stóra bílnum og keyri dóttur mína í vinn- una á litlum bíl sem ég keyri svo áfram í vinnuna. Og maður er orð- inn blankur miklu fyrr fyrir mán- aðamót en áður. Mörgum er hins vegar ekki ljóst að svona hefur ástandið verið úti á landi í fjórtán ár. Á landsbyggðinni hefur fólk verið að missa húsin sín, þau eru einskis virði, kvótinn er farinn og fólk er í einhverjum hálfum störf- um eða á atvinnuleysisbótum. Á litlu stöðunum, heila hringinn í kringum landið, hefur þetta verið svona. Við á höfuðborgarsvæðinu erum að upplifa þetta núna, að við eigum ekkert eftir nema skuldirnar þegar kreppan hefur étið upp það sem við eigum í húsunum okkar. Og hvað ætlum við að gera? Ekki frek- ar en fólkið úti á landi, sem hefur verið fast þar í húsum sem seljast ekki, komumst við burt.“ Þröstur segir að hann sé samt ekki kvíðinn. Slíkt þýði ekkert. „Það er kannski smá hrollur, en maður verður að vera bjartsýnn. Annars getum við bara pakkað saman.“ Ég er búinn að leggja stóra bílnum og keyri dóttur mína í vinn- una á litlum bíl sem ég keyri svo áfram í vinnuna. Og mað- ur er orðinn blank- ur miklu fyrr fyrir mánaðamót en áður. Mörgum er hins veg- ar ekki ljóst að svona hefur ástandið verið úti á landi í fjórtán ár. Mamma rak mig áfram Allt frá því að hann var á sjónum hefur hann ekki getað sofið nema nokkra tíma í senn og nægir í raun þriggja til fjögurra klukkutíma nætursvefn. Þröstur Leó Gunnarsson vildi verða gamanleikari en hefur bara leikið í tveimur försum í gegnum æv- ina. Leikarinn sagði Júlíu Margréti Alexandersdóttur frá landsbyggð sem þekkir kreppu og léttari málum tilverunnar. VEIÐIR, GREFUR OG SALTAR Þröstur Leó Gunnarsson vill helst dvelja á Bíldudal allt sumarið en hann segist vera „fjöruveiðimaður“ sem veiði sér til matar og eigi erfitt með að skilja veiðar í dýrum laxveiðiám. MYND/ARNÞÓR Hörður í Degi vonar Tom Joad í Þrúgum reiðinnar Titilhlutverkin í Platonov, Tartuffe og Hamlet Mikki refur í Dýrunum í Hálsa- skógi Louis Gassion í Edith Piaf Jón Leifs í Tárum úr steini Faðir Nóa í Nóa albínóa (Eddu- verðlaunin 2003). Eins og skepn- an deyr eftir Hilmar Oddsson (1986): Fyrsta kvikmynd Þrastar Leós Brúðguminn eftir Baltasar Kormák (Fékk líka Edduna fyrir frammi- stöðu sína í hlutverki Barkar). Þröstur á þrjár Grímur, verðlaun leikhúsanna: Ökutímar (2008), Killer Joe (2007) og Koddamaður- inn (2005) Sitthvað af mörgum andlitum Þrastar Leós:
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.