Samvinnan - 01.02.1949, Blaðsíða 10

Veðráttan, sem ótvírætt boðaði komandi
hallæri, lagðist þjakandi þungt á skap al-
mennings. Menn urðu þunglyndir og þög-
ulir, uppstökkir og þrætugjarnir. Gleðin
hvarf úr augum þeirra og brosin af vörunum.
Börnin fengu ekki heldur haldið gleði sinni
lengur. Hvenær, sem saklaus óviti liló og
ærslaðist, var ætíð einhver fullorðinn nær-
staddur, sem snupraði hann fyrir.
Fyrsta verk fólksins á morgnana var að
athuga hvort ekki sæist einhvers staðar ský-
drög á himninum. Og hið síðasta, sem gert
var áður en gengið var til hvílu, var að
skyggnast eftir skýi einhversstaðar niður
við sjóndeildarliringinn. Stundum dró
upp smáský, en það voru aðeins reykský,
sem eyddust og hurfu án þess að úr þeim
kæmi nokkur rigning. Slík ský voru aðeins
tálsýnir og blekkingar. Hið eina gagn, scm
þau gerðu, var að skýla um stundarkorn fyrir
brennandi sólargeislunum.
Hverjum heiðskírum morgni fylgdu
brostnar vonir um breytta veðráttu. Austan
vindurinn blés stöðugt. Blástur hans þýddi
aukna eyðileggingu. Það var vestan vindur-
inn, sem flutti með sér rigninguna og lif-
ið. Austan vindurinn var andblær dauðans.
Rúgurinn á akrinum í Geithaga bar
þroskuð öx, þó smá væru, og kornið byrjað
að hrynja úr öxunum. Hjónin hófu korn-
skurðinn. Þau fóru með teppið af hjóna-
rúntinu með sér út á akurinn og breiddu
það á jörðina. A teppinu knýttu þau hin-
ar lágvöxnu og kyrkingslegu rúgstengur í
bundini. Rúgkornin, sem hrundu úr öxun-
um, féllu þá á teppið, svo hægt var að hirða
þau.
Karl Óskar skar komið, en Anna batt.
Mittismjó bundinin lágu í riðlum á akrinum.
Anna tíndi af mikilli nákvæmni upp hvert
ax, sem brotnaði og safnaði þeim saman á
teppinu. Um kvöldið hafði hún safnað fullu
merkurmáli af rúgi, sem hrunið hafði úr
öxunum. Það var nóg efni í eina eða tvær
kökur. Og hversu mikils virði mundi ekki
hver brauðkaka verða á vetrinum, sem nú
fór i hönd?
Húsfreyjan knýtti rúmteppið saman á
hornunum. Fyrir tveimur árum hafði þetta
verið brúðarteppið hennar. Hún hafði búið
það til sjálf, áður en hún giftist. Og hún
mundi glöggt, hvað stolt hún hafði verið
þegar hún sýndi Karli Óskari það í fyrsta
skipti. Undir þessu teppi höfðu þau hvílt
brúðkaupsnóttina og notið ástar sinnar. Nú
var brúðarteppið tekið með út á akurinn
þegar leitast var við að bjarga korninu, og
nú bar húsfreyjan það heim á handleggn-
um eins og poka.
Karl Óskar og Anna höfðu alltaf lifað
saman í sátt og eindrægni. Styggðaryrði
hafði aldrei fallið á milli þeirra fyrr en dag-
inn, sem þau hirtu heyið á enginu og bóndi
hennar kastaði lieyinu upp i loftið og smán-
aði Guð. Önnu skildist að hann iðraðist
orða sinna og óttaðist afleiðingar athafna
sinna. En er frá leið beindist hugarbeiskja
hans gagnvart henni. Hann gerðist þung-
búinn og fálátur. Það var ofþurrkurinn,
sem þreytti hann og olli skapbrigðum
hans. Ekki átti hún þó sök á því, að gróð-
ur jarðarinnar brást. Það var Guð, sem réði.
En nú leit svo út sem maður hennar krefð-
ist þess, að hún skyldi standa við hlið hans
gagnvart Drottni. Skylda konunnar var *tð
standa við hlið eiginmanns síns í blíðu og
stríðu. En hvers, sem hann krafðist af henni,
þá var þó víst, að hún gat ekki hlustað þegj-
andi á, þegar hann guðlastaði. Og nú gekk
hann orðfár og þungbúinn að störfum. Slíkt
þreytti hana svo að liún dró sig einnig inn
í skel sína og þagði.
Samlíf þeirra var breytt. Óvinir voru þau
raunar ekki orðin, en þau voru ekki held-
ur góðir vinir lengur.
Á morgnana töluðust þau við um venc
þau, er vinna skyldi um daginn, og á kvöld-
in um hvað starfa skyldi að morgni. Enginn
dagur leið svo að annaðhvort þeirra minnt-
ist ekki á það, livort ekki mundi nú fara að
rigna.
Mjólkurföturnar, sem unga húsfreyjan bar
heim úr fjósinu, léttust dag frá degi.
„Kýrnar okkar eru að þorna,“ sagði hún.
„Já, svaraði bóndinn, „já.“
Við því var ekkert annað að segja. Við
mátt þann, er veðrinu réði og rændi jtau
mjólkinni, réði hann ekki. Til þess, er sök-
ina átti, náði hann ekki. Stundum langaði
hann til þess að kreppa hnefann móti himni
og formæla Guði. En einhver máttur hélt
honum til baka. „Guð náði þig,“ hafði Anna
sagt. Og hann var hræddur. Hann viður-
kenndi fyrir sjálfum sér, að það var hræðslan,
sem hélt aftur af honum. Það, sem gerzt hatði
við heyhirðinguna, þjakaði huga hans. Hann
iðraðist þess verks.
Tjónið, sem af jmrrkinum hlauzt, var æ
tilfinnanlegra því lengur sem leið. Þegar
reynt var að veiða í vatninu, varð ekki fram-
ar lífs vart. Allir fiskar voru horfnir í djúpið
þar, svo hvorki var hægt að veiða þá í net
né háf. í skóginum fundust heldur engin
veiðidýr lengur. Kýrnar, sem leiddar höfðu
verið til nautsins, höfnuðust ekki, þurrkur-
inn var einnig orsök þeirra vandræða.
Þegar kornskurðinu lauk, kom í ljós að
uppskeran var naumast meiri en til útsæðis
næsta vor. Karl Óskar hefði sparað sér mikið
erfiði, ef hann hefði látið rúginn liggja kyrr-
an í útsæðisbingnum frá því haustið áður, í
stað þess að erja hann ofan í moldina.
Þegar Guð skapaði heiminn, hafði hann
látið svo ummælt, að maðurinn skyldi neyta
síns brauðs í sveita síns andlitis. Karl Óskar
í Geithaga óskaði einskis frekar en að fá að
gera það. Hann hafði erfiðað á akrinum og
vökvað hann með sveita sinum. Átti hann
þá ekki líka rétt á því að krefjast þess, að
Guð veitti honum brauðið í staðinn?
NÓTT eina vaknaði Karl Óskar við það,
að kona hans sagði:
„Það eru þrumur."
Rödd hennar titraði. Hann settist upp •'
rúminu og hlustaði. Brestir og skruðningar.
sem enduðu í voldugri, dynjandi þrumu,
bárust að eyrum hans. Fagnaðaralda
streymdi í gegnum hjarta hans: Nú hlaut
að koma rigning.
Anna hræddist, þegar þrumurnar riðu yf-
ir. Hún sat uppi í rúminu og spennti greip-
ar, eins og að hún bæðist fyrir. Karl Óskar
gekk út á varinhelluna og stóð þar í skyrt-
unni einni klæða. Þungir en gisnir regndrop-
ar byrjuðu að falla. Nú hlaut það að koma.
Beiskjan hvarf úr huga hans og hann hugs-
aði: Maður ætti ekki að efast og vantreysta
Guði. Ef til vill var Guð miskunnsamur,
þrátt fyrir allt, og vildi hjálpa mönnunum.
Hann gekk aftur inn til konu sinnar.
Þrumurnar riðu yfir á ný, enn þá hærri en
áður. Það var líkast því, sem heilu vagn-
lilassi af smásteinum væri velt eftir járnþaki
yfir höfðum jteirra. Eldingaleiftur skar þau
í augun.
„Henni sló niður!" hrópaði Anna.
„Svo var að heyra," tautaði maðurinn, „og
hafi það verið, þá var það skammt frá.“
Úti féllu strjálir regndropar. Rigningin
virtist eiga mjög erfitt með að falla.
Karl Óskar gat ekki hjálpað regndropun-
um að falla, þótt hann feginn vildi. Hann
lagðist því aftur til hvílu. Anna var hrædd
og bað hann að sofna ekki á meðan á þruniu-
veðrinu stæði. Hann lofaði því.
Það dróst, að stórrigningin kæmi. En
skyndilega gerðist annað: Sterka ljósbirtu
bar á gluggann. Bóndinn og kona hans þutu
upp úr rúminu.
10