Samvinnan - 01.12.1975, Blaðsíða 16

hans festist í barnslega huga
minn eins og ímynd allra
mannlegra dyggða. Jeg leit upp
til hans með barnsins hreinu
lotningu. Það var „barnein-
stinktet“ sem sagði mjer að þar
byggi fögur sál. Einusinni úti á
hlaði á Stórutjörnum kvaddi
hann mig og sagði um leið og
hann lagði specíu í lófan á
mjer: „Níels minn! Það var
ekki af þvi jeg ekki vildi
verða við beiðni pabba þíns að
jeg ekki tók þig til mín; en það
var vegna kringumstæðna
minna.“ Og jeg vissi það vel, að
hann vantaði ekki viljann til
þess að hjálpa mjer til þess
náms, er mjer hafði leikið svo
heitur hugur á. Nokkru seinna
fylgdi jeg honum út að Sigríð-
arstöðum. Var það skömmu áð-
ur en hann dó.4) Minntist jeg
á við hann, að við ætluðum til
Ameríku. Hann ljet þá í ljósi
von sína og ósk, að mjer auðn-
aðist að verða aðnjótandi
þeirrar mentunar þar, sem
kringumstæðurnar bönnuðu
mjer á íslandi. Það var í sein-
asta sinni, sem jeg sá hann.
Jeg hef opt óskað þess að ís-
land ætti marga aðra eins
presta og marga aðra eins
menn.
í Ameríku komst jeg á lat-
ínuskóla Norðmanna. Fjekk jeg
þar fría kenzlu, frítt húsnæði
og fæði. Eingöngu vegna þess
var mjer það mögulegt. Á
sumrum í sumarleifunum vann
jeg hjá bændum við hveitiupp-
skeru og heyslátt til þess að
geta keypt mjer bækur og fatn-
að. Var það þúnkt eptir 10
mánaða innisetu við lestur að
fara útí erfiðustu vinnu hjá
bændunum heitasta tima árs.
En jeg hlaut. Var jeg þó ekki
maður til þess. Sra Páll heit-
inn hjálpaði mjer meir en
hann gat. Foreldrum mínum
var það ekki hægt, því að skuld
mikil hvíldi á þeim og okkur
systkinunum fyrir talsverðan
hluta af fargjaldinu.
Er jeg ekki laus við að vera
þjáður af taugaveiklun, sem
orsakast hefur einkanlega af
meltingartregðu (Kardialgi).
Hefur hún ónáðað mig þessi
seinustu árin og er, býst jeg
við, afleiðing af of mikilli
áreynzlu og innisetum. Fór jeg
hingað meðfram til þess að
vita hvert ekki loptið hjer gæti
styrkt mig. Er því ætlun min
og okkar fjelaga að skreppa
upp til íslands að vori, ef við
komumst að því með ljettu
móti. Því ekki veitir okkur af
að vera sparsamir. Er jeg viss
um, að sú ferð yrði mjer að
góðu bæði í heilbrigðislegu til-
liti og eins lærði jeg að kynn-
ast löndum mínum heima og
ástandi þeirra. í málinu veitti
mjer ekki af að styrkjast held-
ur, eins og þjer munið geta
nærri. Þekkið þjer eingan, sem
fer hjeðan að vori í Mai eða
þar um bil, er þjer gætuð „an-
befalað" okkur? Við fundum
Sven Foyn,r') þvi við frjettum
að hann væri í hvalveiðum við
ísl. En þegar til hans kom,
sagðist hann vera hættur við
ísl., því þið, þingmenn, hefðuð
rekið sig burt. Var það honum
ljótur skaði, því hann var bú-
inn að kosta til þess mörgum
þúsundum að búa um sig á ísl.
Það er spursmál, finnst mjer,
hvert ekki landið tapar miklu
líka við að missa annan eins
dugnaðar mann, er hefði getað
kent löndum að vinna með
ákefð og skerpu, er þeir eptir
minni reynzlu þurfa „höjlig-
en“. Þess utan hefðu peningar
komið inní landið. Og jeg er
viss um að Foyn hefði flítt fyrir
því, að málþráðasamgöngur”)
hefðu komist á milli ísl. og út-
landa. Ástæður þær, sem þing-
ið hafi lagt fram fyrir friðun-
inni, reyndi hann að sýna að
væru byggðar á skammsýni.
Hvernin honum tókst það get
jeg ekkert umsagt, því hinni
hlið málsins var jeg alveg ó-
kunnur; þess utan er jeg ó-
kunnur reynzlu annara í því
efni. Væri gaman að heyra eitt-
hvað frá yður, sem eruð svo
gagnkunnugur, þessu viðvíkj-
andi.
Þau seinustu tvö árin, sem
jeg var í Ameríku, vann jeg að
ýmsu í þeim tilgangi að geta
haldið áfram námi mínu. Tók
jeg þar land, og er það ið
helzta, sem jeg get byggt á,
ef jeg fæ selt það. En er þó
óvíst hvernin það fer. Kemur
in fyrirhugaða járnbraut í
gegnum nýlenduna, sem hefur
verið útmæld, get jeg orðið
efnaður á einum degi, þvi land
mitt lægi þá nálægt henni og
ef til vill nálægt stöðvum. En
þar þetta er svo óvíst, er ekki
vert að hafa of sangvínskar
vonir. Bræður mínir allir eru
nýir bændur, og er örðugt fyrir
þá i fyrstu, meðan þeir eru að
koma sjer fyrir. Vjelakaup og
alls konar búnaðar áhöld gjöra
fyrstu árin útdráttarsöm fyrir
þann sem er að byrja.
Þjer spyrjið mig, hvert pabbi
hafi verið hættur við að huxa
til ísl. ferðar, og tel jeg það
sjálfsagt. Ekkert heyrði jeg
hann minnast á það.
Peningar þeir, er þjer send-
uð Haraldi bróðir mínum og
sem áttu að ganga til Magnús-
ar frá Hringsdal7) og Halldórs
nokkurs Halldórssonar,8) voru
komnir til skila og afhentir eig-
endunum.
22