Samvinnan - 01.12.1975, Page 69

Magnarar
Það má segja að magnarinn sé hjartað
og heilinn í Hi-Fi keðjunni eða radíófón-
inum. Hlutverk hans er að taka við dauf-
um merkjum frá tónhaus á segulbands-
tæki eða pickupi á plötuspilara, breyta
þeim, laga og leiðrétta eftir þvi sem við
á. Magna þau siðan margfalt að styrk
svo þau séu fær um að knýja hátalara,
sem breytir þeim i hljóðbylgjur. í magn-
aranum eru lika öll hin nauðsynlegu
stilli, t. d. styrkstilli, jafnvægisstilli,
bassa- og diskantstilli, einnig er á sumum
mögnurum filterar eða síur fyrir hæstu
og lægstu tónana i heyranlega tónsvið-
inu. Laudnessstillingu er ágætt að hafa
og er hún sett á þegar lágt er spilað og
eykur hún þá bæði við hæstu og lægstu
tónana. Eyrað er næmast fyrir millitón-
unum á lágum styrk. Á magnaranum eru
líka inn- og út-gangar, sem við hann eiga
að tengjast. Þegar velja á hluti i Hi-Fi
keðjuna, þá getur verið gott að byrja á
magnaranum og fá að hlusta á mismun-
andi hátalara og pickup í gegnum hann.
Sambyggður magnari og útvarpstæki
gæti verið góð lausn en verðmunurinn er
oft mikill og útvarpstækið hefur ef til vill
ekki hagstæðar bylgjulengdir.
Ferðatæki gæti verið til á heimilinu,
sem tengja mætti við magnarann með til-
heyrandi millisnúrum. En um Stereomót-
tökuskilyrði er ekki að ræða, enda ekki
sent út í stereo hér á landi enn þá. Hins
vegar eru flestir sambyggðir útvarps-
magnarar fyrir stereo móttöku, sem því
ekki kemur að fullum notum. Þegar velja
á magnara ætti að hafa hugfast:
Hversu sterkur hann þurfi að vera, þ.e.
hve mörg wött hann á að geta gefið út.
Þvi stærra sem herbergið er, sem hann á
að vera i, þvi meira afl þarf. Hátalarar
hafa mjög mismunandi nýtni (frekar um
það i kafla um hátalara). Áriðandi er,
þegar wattatölur eru bornar saman, að
um sams konar wött sé að ræða, þ. e. að
sínus og músik wött séu ekki borin sam-
an, því sínuswattatalan er alltaf nokkru
lægri en hin. Fyrir venjulega heimilis-
notkun ætti magnari á bilinu 2x10 W. —
2x40 W. að duga. Hafa ber i huga að
stereo magnari er alltaf tvöfaldur og þess
vegna talað um að hann sé tvisvar sinn-
um einhver ákveðin wött og að magnari
sem er 2x40 W. hljómar alls ekki fjórum
sinnum hærra en sá sem er 2x10 W. Því
veldur að eyrað nemur tónstyrk eftir
logárythmiskum kvarða. Á magnaranum
þurfa að vera nauðsynlegir inngangs- og
útgangsmöguleikar þ. e. upptaka og af-
spilun fyrir segulband, inngangur fyrir
magnetiskan pickup, inngangur fyrir út-
varp og útgangur fyrir heyrnartól. Ekki
er hægt að fara nákvæmlega i'it í allt, sem
hugsa þarf um i þessu sambandi i þessum
bækling, enda ekki ætlunin, heldur verð-
ur einungis um nasasjón að ræða. Þó eru
hér nokkur atriði, sem mætti athuga, t.d.
tíðnisuð. Það verður að teljast gott ef það
er innan plús eða minus 1,5 dB styrk-
munur yfir hið heyranlega tíðnisvið 20—
20 kHz. Þá er bjögun (distortion) og inter-
mokulation distortion, hún ætti ekki að
fara yfir 1% i góðum mögnurum. Þá er
að lokum suðhlutfall eða grunnsuðshlut-
fall (noise). Það ætti ekki að vera hærra
en 50 dB. Annars eru magnarar yfirleitt
orðnir mjög góðir og jafnvel hægt að fá
ódýra magnara með mjög góða eiginleika.
í smiði magnara hafa orðið miklar fram-
farir síðustu árin.